Media-icmal 28.04.20

Koronavirus pandemiyasına qarşı mübarizə, ölkənin bank sektorundakı vəziyyət,  repetitorların vergiyə cəlb edilmələri və s. məsələlər bugünkü medianın aparıcı mövzuarı sırasındadır.

“Azərbaycan” qəzeti  “Azərbaycanda həyat normal məcraya yönəlir” sərlövhəli məqalədə ölkədə koronavirus pandemiyasına qarşı mübarizəni dəyərləndirir.

Müəllifə görə, (COVID-19) virusu ilə mübarizə davam edir, qlobal pandemiyanın qarşısını almaq üçün bütün ölkələrdə tədbirlər görülür, demək olar ki, artıq Azərbaycan ölkə daxilində virusu yox etməyin bir addımlığındadır. Elə buna görə də aprelin 27-dən məhdudiyyətlərin bir qismi yumşaldılıb.  Yaşayış yerini tərk etmək üçün iczaə müddəti 2 saatdan 3 saata artırılıb.

Müəllifin deməsinə görə, ölkənin bütün turizm qurumlarının səyi ilə yaxın günlərdə daxili turizmin fəaliyyəti və inkişaf perspektivlərinin dəqiq mexanizmi işlənib hazırlanaraq müvafiq qurumlara təqdim olunacaq.

Azərbaycan Turizm Assosiasiyasından verilən məlumata görə, assosiasiya nümayəndələri tərəfindən pandemiya dövründə Azərbaycan turizminin mövcud vəziyyəti, həmçinin karantindən sonrakı və postpandemiya dövründə daxili turizmin inkişafını sürətləndirən amillər nəzərdən keçirilib.

Yazı müəllifi deyir ki, eyni zamanda karantin rejiminin pozulmasına qarşı mübarizə də gedir və məqsəd virusun daha geniş yayılmasının qarşısını almaqdır və aprelin 1-dən indiyə kimi 41404 hərəkət iştirakçısı inzibati məsuliyyətə cəlb olunub.

Müəllifə görə karantin rejimi yumşaldılsa da Operativ Qərargah əhalini diqqətli olmağa, qoyulan qaydalara ciddi riayət etməyə çağırır, əgər sanitar epidemioloji vəziyyət tələb edərsə karantin rejiminin yenidən sərtləşdirilməsi mümkündür

Müəllif hesab edir ki, koronavirusla mübarizə uzunmüddətli proses olduğu üçün xəstəliyə qarşı qabaqlayıcı tədbirlər hər bir şəxsin gündəlik həyat tərzi kimi tövsiyə edilir.

“Bizimyolinfo”da “Azərbaycanda 4 bankın vəziyyəti ağırlaşıb: Bağlanma ehtimalı var” sərlövhəli məqalədə müəllif ölkədə fəaliyyət göstərən banklardan 4-nün durumunun vəiyyətilə bağlı bank sahəsində ekspert Əkrəm Həsənovla söhbətləşir.

Müəllif deyir ki, bu gün, aprelin 27-də Mərkəzi Bankın İdarə Heyətinin qərarları ilə “Atabank” ASC, “AGBank” ASC, “NBCBank” ASC və “AmrahBank” ASC-ə müvəqqəti inzibatçılar təyin olunublar.

Müəllifin deməsinə görə, qanunvericiliyə uyğun bu bankların idarә olunması üzrә bütün sәlahiyyәtlәr, o cümlәdәn bank sәhmdarlarının ümumi yığıncağının sәlahiyyәtlәri müvәqqәti inzibatçıya keçib.

Ekspert Ə.Həsənov isə deyir ki, Mərkəzi Bankın bu qərarı bankların mütləq bağlanması demək deyil: “Müvəqqəti inzibatçı təyin olunması o deməkdir ki, bu bankların ödəmə qabiliyyətində, maliyyə vəziyyətində problemlər var. Bankın problemi içəridən öyrəniləcək və bunun əsasında yekun qərar veriləcək. İlk növbədə bu banklarda maliyyə vəziyyətinin pisləşməsinin səbəbi öyənilməlidir”, - ekspert bildirib.

Əkrəm Həsənovun deməsinə görə, müvəqqəti inzibatçılar təyin olunan bu banklarda vəziyyət fərqlidir, bank verdiyi kreditləri vaxtlı-vaxtında toplaya bilmir, amma həmin kreditlər üzrə kifayət qədər girov var, son nəticədə kreditlər qaytarılacaq.

Ekspert deyir ki, dünya təcrübəsində bu vəziyyətdə olan banklara kömək edirlər, bu halda Mərkəzi Bank həmin banklara kredit verməlidir.

“Əgər krediti qaytarmaq üçün kifayət qədər girov yoxdursa, bu bank müflisdir. Məsələn, “Atabank”da bu problem var, ora müvəqqəti inzibatçının təyin olunması mənasızdır. Çünki həmin bankda vəziyyət gün kimi aydındır, bu bankların dördünün də vəziyyəti eyni deyil. Yəni, hamısının bağlanması mütləq deyil”.

“Yenisabah.az”da isə “İl ərzində bankların bağlanması prosesi davam edəcək“ sərlövhəli məqalədə ekspert Qubad İbadoğlu bunu 4 bankın fəaliyyətinin dayandırılması kimi dəyərləndirir: “Baxmayaraq ki, 13 gün öncə 2020-ci ilin birinci rübünün sosial-iqtisadi yekunlarına həsr olunan videokonfrans şəklində müşavirədəkı çıxışında Azərbaycanda bank sistemi sabit və likviddir deyilsə də Mərkəzi Bank 4 bankın fəaliyyətini dayandırdı. Bununla da fəaliyyəti dayandırılan bankların sayı 17-ə çatdı.

Hesab edirəm ki, bu da son deyil, yəqin ki, il ərzində bankların bağlanması və ya birləşməsi prosesi davam edəcək, iqtisadçı ekspert bildirib ki, həmin banklarda 812,5 milyon manat əmanət qalıb, bu gün Azərbaycan Mərkəzi Bankı İdarə Heyətinin qəbul etdiyi qərarla “Atabank”, “AGBank”, “NBC Bank” və “Amrah Bank” ASC-lərə müvəqqəti inzibatçılar təyin olunub. Bu o deməkdir ki, həmin bankların idarə heyəti bu gündən sonra səlahiyyətlərini itirir, ondan sonra ləğv etmə komissiyasının tövsiyəsi əsasında banklar ya bağlana, ya da birləşə bilər. ondan sonra isə bankda olan əmanətlərin geri qaytarılmasına başlanılmalıdır".

“Mətbuat.az”da isə “Repititorlar necə fəaliyyət göstərəcək,vergi ödəyəcəklər?  sərlövhəli məqalədə repetitorların vergiyə cəlb edilməsi ekspetlərlə araşdırılır.

Müəllif deyir ki, koronavirus pandemiyası ilə bağlı bu il martın 3-dən bütün təhsil müəssisələrində tədris prosesi dayanıb və qüvvədə olan qərara görə mayın 4-ü ilk dərs günüdür. “Bu müddətdə 4447 orta məktəbdə 1.5 milyon şagird, 50-dən çox ali təhsil müəssisəsində 165 min tələbə, kollec və peşə təhsili müəssisələrində 30 minə qədər təhsil alan üçün ənənəvi dərs dayanıb və bu qədər insan da evdədir.

Müəllifin deməsinə görə, repetitorluqla məşğul olan müəllimlərə 10 nəfərdən çox olmayaraq müəllimlər repetitorluqla məşğul ola bilərlər. Bu qərar bir çox valideynləri narahat etməyə başlayıb, bu halda yoluxmanın baş verəcəyindən qorxurlar.

Təhsil eksperti Kamran Əsədov hesab edir ki, bu, bir az tələsik qərardır, çünki qərara görə qrupda 10 nəfərə qədər şagirdin olmasına icazə verilir.

K.Əsədov ehtimal edir ki, repetitorların heç də hamısı gigiyenik qaydalara və normalara riayət etməyəcək, odur ki, gigiyenik qaydalara əməl olunması çox vacibdir.

Daha sonra K.Əsədov müəllimin repetitor olaraq fəaliyyətindən gəlir əldə etiyi və bunun üçün gəlir vergisinə cəlb olunmasından bəhs edir.        

K.Əsədova görə, repititorun “icaze.e-gov.az” portalında qeydiyyatdakı xidmətdən istifadə etmək üçün elektron və ya ASAN imzasında “möhürvurma səlahiyyəti” olmalıdir. Repetitorun “möhürvurma səlahiyyəti”nin olması üçün isə VÖEN-i olmalıdır. VÖEN - vergiödəyicisinin eyniləşdirmə nömrəsidir.

Ekspert əlavə etdi ki, repetitorun “icaze.e-gov.az” portalında qeydiyyatı yoxdursa, karantin dövründə fəaliyyət göstərə bilməz.