Azərbaycana pensiya sistemində islahatlar keçirilməlidir

 Sığorta-pensiya sistemində əmək pensiyalarının yığım hissəsinin tətbiqi və qeyri-dövlət pensiya fondlarının fəaliyyəti ilə bağlı layihələr pensiya sistemində islahatlar üzrə beynəlxalq konfransda müzakirə edilib.

Konfrans oktyabrın 28-də «Fairmont Baku» otelində Dövlət Sosial Müdafiə Fondu (DSMF) və Avropa İttifaqının birgə layihəsinin fəaliyyət planına uyğun olaraq keçirilib.

“Sığorta pensiya sistemində yığım komponenti sisteminin tətbiqi, özəl pensiya fondlarının formalaşdırılması və bu proseslərin tənzimlənməsi üçün qanunverici bazanın yaradılması üçün Azərbaycan Sosial Müdafiə Fonduna dəstək” layihəsi 2014-cü ilin aprelindən DSMF, Latviya Rifah Nazirliyi, Almaniya Əmək və Sosial İşlər Nazirliyi tərəfindən reallaşdırılır.

DSMF-nun sədri Elman Mehdiyev qeyd edib ki, pensiya-sığorta sisteminin islahatı layihəsi maliyyə və qiymətli kağızlar bazarının inkişafına, həmçinin özəl pensiya fondlarının formalaşdırılmasına təkan verəcək.

Dünya Bankının baş iqtisadçısı Zoran Anuşiç bildirib ki, fiskal və sosial sahələrdə qısa və uzunmüddətli problemlərdən qaçmaq üçün Azərbaycanın pensiya sisteminin əsaslı islahata ehtiyacı var. Ekspert xəbərdarlıq edib ki, əgər təcili şəkildə islahatlar həyata keçirilməsə bu pensiya həcminin azalmasına və pensiya yığımının kəsirinə gətirib çıxaracaq. İlk növbədə DSMF-nin gəlirlərini artırmaq, xərcləri azaltmaq, sığorta və baza pensiyasının sistem tənzimləyicisi yaratmaq təklif edilir.

DB Bakı nümayəndəliyinin rəhbəri Larisa Leşşenko qeyd edib ki, ilk növbədə pensiya sisteminin maliyyə davamlılığı təmin edilməli, yaşlı əhalinin gəlirləri düzgün bölünməlidir.

DB təklif edir ki, təcili olaraq icbari sosial sığorta ayırmaları dərəcəsi artırılsın. Bu təqdirdə xərclər gəlirlərdən çox olmaz və maliyyə problemləri yaranmaz. Bu təşviş əsaslıdır. 1 sentyabr  2015-ci il üçün DSMF-nin gəlirləri 2185,2 mln manat, xərcləri 2152,9 mln manat olub. Müsbət saldo 32,3 mln manatdır. Hazırda orta pensiya həcmi 195,6 manat, baza pensiyası 100 manatdır.

Hazırda əmək haqqı fondundan 22%, işçinin maaşından 3% icbari sosial sığorta tutulur. Bu ödənişin yarısı fərdi hesaba yığılır. Pensiya islahatı nəticəsində bütün ayırmalar fərdi hesablarda yığılacaq.   

Azərbaycan pensiya yığımına nəzarət üçün 2006-cı ildə işləyən əhalinin fərdi uçot sistemini yaradıb.

Azərbaycan prezidenti 4 noyabr 2014-cü il tarixli sərəncamı ilə “2014-2020-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında pensiya təminatı sisteminin islahatı Konsepsiyası”nı təsdiq edib. Konsepsiyanın əsas məqsədi beynəlxalq təcrübəyə əsaslanaraq Azərbaycanın pensiya sisteminin təkmilləşdirilməsidir. —0—