Referendum azad və ədalətli olmayıb – Sivil Topum Platforması

26 sentyabr 2016-cı il tarixdə başlanğıcından geniş hüquq pozuntuları ilə sürdürülən bir proses yekunlaşdı. Bu barədə “Sivil Toplum Platforması” ictimai birliyinin bəyanatında deyilir.

Konstitusiyaya təklif edilən 29 maddənin 14-ü birbaşa Konstitusiyanın 3-cü fəslinə aid idi. Halbuki, Konstitusiyanın 155-ci maddəsi referenduma çıxarılacaq dəyişikliklərə dair təklif təşəbbüsünün məhdudlaşdırılmasını nəzərdə tutur: “Konstitusiyanın III fəslində nəzərdə tutulmuş insan və vətəndaş hüquqları və azadlıqlarının ləğvi və ya Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdə nəzərdə tutulduğundan daha artıq dərəcədə məhdudlaşdırılması haqqında təkliflər referenduma çıxarıla bilməz”, - deyərək bu immuniteti yaradır.

Təklif edilən referendum aktı bir çox aspektlərdən Konstitusiyanın özünə və Azərbaycanın qoşulduğu, rəsmi şəkildə ratifikasiya edib, qanunvericiliyinin mənbəyi halına gətirdiyi Konvensiyalarla ziddiyyət təşkil edir. Xüsusən, mülkiyyət, vətəndaşlıq, birləşmək və müraciət etmək hüququ, informasiya və iqtisadi fəaliyyət azadlığı məhdudlaşdırılıb.

Düzəlişlər hakimiyyət bölgüsü prinsipini zədələyən, parlamentin və deputatların statusunu kiçildən yeni münasibətlər formalaşdırır. Referendumun tələsik keçirilməsi özü demokratik prinsiplərə və ənənələrə uyğun deyil.

Kampaniya müxalifətin imkanlarının məhdudlaşdırılması şəraitində keçirilib. Müsavat Partiyasının təşviqat qrupu hakimiyyətin təzyiqi ilə qarşılaşıb, uydurma bəhanələrlə qeydiyyata alınmayıb.

Bundan başqa, təzyiqlə əlaqədar ReAl-ın təşviqat qrupu öz fəaliyyətini dayandırmaq məcburiyyətində qalıb.

Xalq Cəbhəsi Partiyasının da daxil olduğu Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası ilk gündən referendumu boykot edərək kütləvi aksiyalara qərar verib. Rəsmi razılıq verilmiş mitinqlərdə iştirak edən yüzlərlə vətəndaş polis təzyiqi ilə üz-üzə qalıb.

Kampaniya ərzində telekanallarda debatlar keçirilməyib. Hətta İctimai Televiziyada səsverməöncəsi debatlar olmayıb.

Səsvermə günü seçki komissiyaları üzvlərinin iştirakı ilə kütləvi qanun pozuntuları olub, bu faktlar videokadrlarda əksini tapıb.

Həmişə olduğu kimi, hakimiyyət “karusel” üsulundan istifadə edib, başqasının yerinə imza qoymaqla kütləvi bülletenatma baş verib. Müstəqil yerli və beynəlxalq müşahidəçilərin olmaması isə bu prosesi asanlaşdırıb.

Eyni zamanda, aşkar edilmiş pozuntular nə yuxarı Komissiyalar, nə də prokurorluq tərəfindən araşdırılmayıb. Bu da özlüyündə prosesin mərkəzləşmiş iradə tərəfindən həyata keçirildiyini iddia etməyə əsas verir.

Sivil Toplum Platforması bütün bunlara əsaslanaraq, 26 sentyabr 2016-cı ildə keçirilən ümumxalq səsverməsini azad və ədalətli hesab etmir, nəticələrin xalqın iradəsinin ifadəsi olmadığını bəyan edir.

STP həmçinin qəbul edilən Referendum Aktının demokratik hüquq prinsiplərinə zidd olduğuna görə yerli və beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən legitimliyinin şübhə altına alınmasını təəssüf hissilə bölüşür. -06D-