BİR MEDALIN İKİ ÜZÜ

İş elə gətirdi ki, kiçik vaxt fərqi ilə Azərbaycan və Rusiya təbii fəlakətlə imtahana çəkildi. Azərbaycan su ilə, Rusiya odla sınandı. Amma hər iki halda vəsaitlərin altından girib, üstündən çıxdılar.
Rusiyadakı yanğını, Azərbaycandakı daşqını Moskvada və Bakıda təbii fəlakət adlandırdılar. Amma hər iki tərəf qeyri-rəsmi dairələrdə çoxlu tənzidlə üzləşdi. Hakimiyyət səriştəsizlik və operativ təşkilatlanma qabiliyyəti olmaması xüsusinda qınağa məruz qaldı.
Hər iki ölkədə hakimiyyət informasiya səviyyəsində obıvatelləri inandırmağa çalışırdı ki, bütün xidmətlər fövqəladə vəziyyət şəraitində mütəşəkkil hərəkət edir. Telekanallarda hökumətin iclasları, yerlərə səfərlər, rəislər və gözü yaşlı qadınlarla görüşlər və əlbəttə, atalıq qayğısı və yüz milyonlarla milli valyuta dəyərində vədlər verilir, mərhəmət nümayiş etdirilirdi.
Qəribə də olsa, bu postsovet ölkələrində hökumətlər ziyanı, demək olar ki, eyni - 300 mln manat civarında qiymtətləndirdilər. Amma ruslarda ziyanın ödənmə məbləği daha çox idi. Görünür, ölkənin miqyası və ödəniş verilməsi prosesinə qoşulan məmurların sayı öz təsirini göstərib.
Azərbaycan ziyan çəkənlərin sayına görə şimal qonşunu xeyli keçmişdi. Rəsmi məlumatlara görə, ölkədə 20 min evi su basıb. Hökumət 3,5 min evi qəzalı hesab etdi. Rusiyada yanğından 4 mindən çox ev təsərrüfatı ziyan çəkib, amma 3,2 min evi tikmək barədə qərar verildi.
Növbəti qəribəlik ondan ibarətdir ki, tikilən evlər qiymətcə də uyğun gəlir - 70 kv m sahəsi olan üç otaqlı evlər 45 min manat qiymətləndirildi. Fərq yalnız ondadır ki, Azərbaycanda kubik daşdan, amma mətbəxi, sanitar qovşağı, isidiciləri, qazı, suyu olmayan, Rusiyada isə soyuğa davamlı yüngül konstruksiyadan, amma mətbəxli, sanitar qovşaqlı, isidicili, qazlı, su kəməri, üstəlik mebeli olan evlər verdilər.
Putin və Əliyev evləri qışa qədər təhvil verməyi vəd etdilər, amma tikinti noyabrda başa çatdırıldı. Qəribə də olsa, hər ikisi eyni gündə regionlara gedib uğurlar haqda raport verdilər.
Putin vəd verdi və vədinə əməl etdi. Əliyevin işində bir qədər çətinlik yarandı - o verdiyi vədi keyfiyyət və müddətcə yerinə yetirə edə bilmədi. 1 noyabr üçün cəmi min ev tikildi. Görünür, Azərbaycanda hesab etdilər ki, qış gec - Yeni il üçün gəlir və ümumiyyətlə, gəlməyə də bilər. Ona görə FHN təmsilçisi daşqının başqa zərərdidələrinə təskinlik verdi ki, evlər nə vaxtsa tikiləcək. Kompensasiyalar barədə isə heç nə danışılmır.
Hər iki tərəfdə üst-üstə düşən cəhət isə maliyyə məsələsidir. Layihələr qeyri-aydın, dumanlı, tüstülü şəkildə həyata keçirilir. Hər iki tərəfin rəsmi informasiya dəhlizlərində "Yeni evlər neçəyə başa gəlir?" sualına cavab yoxdur. Dolayı informasiyalar göstərir ki, Rusiyada qiymətlər iki dəfə, Azərbaycanda üç dəfə şişirdilib. Fərq ondadır ki, Kreml rekord qısa müddətdə 300 milyonu xərclədi, Bakının "Ağ Evi"i üçün hələ mənimsəmə qarşıdadır. Hər şey qışın nə vaxt gələcəyindən asılıdır.

Mehman ƏLİYEV