Gəncədə faciə baş verib

Vəzifə öhdəliklərini yerinə yetirərkən polis zabitləri cinayətkarlar tərəfindən öldürülüb. Bir neçə gün əvvəl Gəncə icra hakimiyyəti başçısına sui-qəsd kimi, polislərin qətli də cinayətkarlara "öyüd vermək" cəhdi ilə müşaiyət olunur. Xüsusən, radikal şiəlik əlamətlərinin təbliği ilə "şəhidlər" məzlumların hüquqlarının müdafiəçisi kimi təqdim olunur. Bu ideoloji model İran inqilab ideologiyasının təkrarıdır.

Onun əsasını "qurbanların" nümunəsindən ilham alan "şəhid" məzlumların hüquqları, şərəf və ləyaqəti uğrunda özünü qurban verir. Hətta rəsmi diplomatik yazışmalarda hər bir notanın sonunda bu şüar bütün dünyada qəbul edilmiş ifadənin yerinə bu şüar yazılır... "fürsətdən istifadə edərək, böyük hörmətimi qəbul edin"... və s.

Hələ tələbəlik illərimdən mənim Gəncəli dostlarımızın - qrup yoldaşlarımızın onları kimsə təhqir etdikdə heç kimi gözləmədən özlərinin onları təhqir edənə sərt cavab verdiyi haqqında rəyim formalaşıb, yəqin ki, elə çoxlarının da. Buna görə ya Moskvadan, ya İranın Qum şəhərindən gəncəlilərin "şərəf və ləyaqətini" qorumaq üçün gələn "müdafiəçi haqqında" təbliğat sxemi yerli reallıqlarla yaxından tanış olmayan "rejissorun işi" kimi görünür.

Belə bir təəssürat yaranır ki, ya bizə belə göstərmək istəyirlər, ya da həqiqətən İran rəhbərliyində radikal dairələr Azərbaycanda sabitliyi pozmağa, ölkəni uzunmüddətli əsaslarla qeyri-sabit ölkəyə çevirməyə və ölkəmizdə şiə və sünni məzhəblərinin qarşıdurmasına gətirib çıxarmağa cəhd edir.

Əminəm ki, araşdırma dövlətçiliyimizə qarşı bu hücumun əsl sifarişçilərini və icraçılarını üzə çıxaracaq.

Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəldiyi dövrdən etibarən Azərbaycan və İran arasında münasibətlərdə müəyyən bir modus operandi (davranış kodeksi) işləyirdi, onu müddəa şəklində belə ifadə etmək olar:

- Biz (Azərbaycan) sizin daxili işlərinizə qarışmırıq, siz isə (İran) islam inqilabı ideologiyanızı bizim ərazimizə ixrac etmirsiniz.

Bu qayda uzun illər ərzində pis-yaxşı işləyib və bu gün İran rəhbərliyində hansısa qüvvələrin bu qaydanı pozmağa çalışdığını görürük. gəncə hadisələri də bu ehtimalın xeyrinə bir dəlildir.

İranın dövlət xadimləri və diplomatları ilə dəfələrlə ünsiyyətdə olaraq mən, Azərbaycanda əksəriyyət kimi, bir reallığı yaxşı dərk etdik ki, İran siyasi elitasında Azərbaycana qarşı daim iki təmayül bir-biri ilə mübarizə aparır: düşmənçilik və qarşıdurma əhval-ruhiyyəsi və yaxşı qonşuluq və qardaşlıq əməkdaşlığı ideyası.

Müstəqilliyimizin müxtəlif dövrlərində Azərbaycana qarşı siyasətin həyata keçirilməsində gah bir qrup, gah başqa qrup üstün mövqelərə çıxıb. Gəncədə bugünki hadisələr göstərir ki, İranın Azərbaycanla qarşıdurmaya yönəlmiş siyasi qüvvələri ilk plana çıxıb. Bu, niyə baş verir?

Aydındır ki, bunun səbəbi Azərbaycan özü deyil, bu gün, ilk növbədə ABŞ-ın hazırki administrasiyasının əməlləri nəticəsində İran ətrafında yaranan vəziyyətdir.

İran-İsrail xəttində qarşıdurma qaynar mərhələyə getdikcə daha çox yaxınlaşır.

Qərbi Avropa ölkələrinin qoşulmağa məcbur edildiyi anti-İran koalisiyası getdikcə daha dəqiq təşkilati struktur əldə edir.

Düşünürəm ki, Helsinkidə "Tramp-Putin" sammitindən sonra Rusiya siyasətində İran əleyhinə təmayüllər də güclənəcək.

Rusiyanın Suriya istiqamətində İrandan Türkiyə və Qərb koalisiyası tərəfinə uzaqlaşması da daim güclənir. Buna görə əsas məsələ İran rəhbərliyində mürtəce dairələrin niyə Azərbaycana qarşı bu açıq-aşkar düşmənçilik addımı atmaq qərarına gəlməsindədir.

Axı İran və Azərbaycan arasında münasibətlər gərginləşərsə, Azərbaycan tərəfi İranın yuxarıda sadalanan bütün düşmənlərinin, o cümlədən Azərbaycandakı təsirini İrana vermək niyyətində olmayan Rusiyanın dəstəyini və yardımını alacaq.

Azərbaycan dəfələrlə bildirib ki, ərazisindən hər hansı xarici qüvvələrin İran əleyhinə fəaliyyət həyata keçirəcəyi bir ölkə olmaq istəmir. İran rəhbərliyi Gəncədə Azərbaycan Dövlətinə qarşı təxribat törədən qüvvələri zərərsizləşdirməsə, bu bəyannaməyə yenidən baxıla bilər.