İsaxan. Azərbaycan onun Potensialından Yetərincə Yararlana Bilmədi...

Həmişə həqiqətideyirdi. 

Buna görə çox əziyyətlər çəkməli olmuşdu. 

Bəlkə də çoxları sınardı, osınmadı.

Biz İsaxan Aşurovlatanış olanda o, Qazax rayon Polis İdarəsinin rəisi idi. Qohumlarımızdan birininKamaz markalı maşınını Qazax ərazisində əlindən almışdılar. O zaman GürcüstanDİN-in Baş Cinayət Axtarış İdarəsinin rəis müavini idim. Qohumumu da götürübxidməti maşınımda gəldim Qazaxa. Həmin adamları tapdıq. Biz də silahlı idik,onlar da. Söhbətimiz alınmadı – maşını qaytarmaqdan imtina etdilər.Danışıqlarından və davranışlarından hiss elədim ki, onlar rəsmi səviyyədəhimayə olunmurlar, sadəcə ölkənin gərgin durumundan istifadə edib quldurluqlaməşğul olurlar. Dedim ki, sizə vaxt verirəm, filan vaxt maşın onu aldığınızyerdə olmasa, bizdən inciməyin. Dedilər, özün bilərsən, nə bacarırsansa elə,maşını verən deyilik.

Ordan polisidarəsinə gəldim. Həyətdə rəisi soruşdum, otağında olduğunu dedilər. Pilləkənləyuxarı qalxıb otağa keçdim. Bu, nəfəsim gedib-gəldikcə sayğı duyacağım, xətrimənimçün həmişə qardaş qədər əziz olacaq İsaxan Aşurovla ilk görüşümüz oldu.Özümü təqdim etdim, olayı danışdım. Çox əsəbi idim... Məni sakitləşdirdi, dediki, narahat olmayın, probleminizi qısa zamanda həll edəcəyik. Köməkçisiniçağırıb ana dilində tapşırıq verdi. Çay süfrəsində mənə Azərbaycanın, Qazaxın durumundan, bir tərəfdə ermənilərlə müharibəaparıldığından, bir tərəfdə yerli qanunsuz dəstələrlə mübarizə getdiyindəndanışdı. Ümidliydi... deyirdi ki, zamanlar hamısının öhdəsindən gələcəyik. Azsonra özü də bizimlə bərabər maşının ardınca getdik. Getdik və aldıq. Sonradanöyrəndim ki, yol kəsməklə məşğul olan bir neçə dəstənin üzvlərini həbs edib.

Həmin gün biziTiflisə dönməyə qoymadı. Gecəyasırına qədər süfrə başında söhbət etdik,ölkələrimizin durumundan, görməli olduğumuz işlərdən danışdıq. Mən yalnızaxşamkı məclisdə öyrəndim ki, o, Gürcüstanda doğulub, Borçalıdandır. Buqeyri-adi insan məni elə təsirləndirmişdi ki, sonradan onunla heç bir görüşfürsətini qaçırmırdım. Onunla söhbət həddən artıq xoş idi. Olaylara çox maraqlıbaxışı, aydın təxəyyülü, erudisiyası, son dərəcə güclü intuisiyası tanıyanlardaona böyük simpatiya yaradırdı. Bir-birimizə sayğımız, etibarımız sonradanailəvi dostluğa çevrildi.

Isaxan Aşurovuntəmsil olunduğu komanda hakimiyyətdən gedəndən sonra da bizim münasibətlərimizdavam etdi. Mən bir dönəm Gürcüstan DİN-in Azərbaycandakı nümayəndəsivəzifəsini tutdum. Sonuncu iş yerim Mtsxeta kriminal polisinin rəisi oldu.İsaxan bəy tez-tez Tifllisə gəlirdi, hər gəlişində də vaxt tapıb görüşürdük.

2003-cü ildə MixeilSaakaşvili hakimiyyətə gələndən sonra xeyli çətinliklər yaşadım. Bir neçə dəfəhəbs edildim. Böyük biznesim vardı. Gürcüstanda ilk leqal silah mağazasınınsahibi mən idim. Həbsdən sonra uzun illər çox yaxın dostluq etdiyim, dəfələrləçörək kəsdiyim, evimin qapılarını açdığım insanlar belə məndən uzaq durdular.Ancaq İsaxan mən “içəridə” olanda da əsl dost kimi davrandı. Çox mərd adam idi.Dostluq isə onun üçün sözün əsl mənasında müqəddəs idi.

İş elə gətirdi ki,məni bir dəfə də Azərbaycanda həbs etdilər. “Dost”larımın səyi ilə Azərbaycanınhəbsxanalarını da ziyarət etmiş oldum, Bayıl, Şüvəlan, Kürdəxanı, Gəncədustaqxanalarında yatdım. Həmin çətin günlərdə İsaxan mənə qardaşdan da artıqoldu. Həbsxanaya gəlir, əlaqələrindən istifadə edib istintaqın gedişi iləmaraqlanır, hüquqlarımın müdafiəsi üçün əlindən nə gəlirsə edirdi. İsaxan məniqətiyyən ruhdan düşməyə qoymurdu. Hər dəfə gələndə kefimi açır, hansısa maraqlıolayı, ya hansısa lətifəni danışır, məni güldürür, depressiyaya düşməyimə imkanvermirdi. Həbsxana həyatı sürənlər bunun nə demək olduğunu gözəl anlayar...

Son bir neçə ayıGəncə həbsxanasında keçirdim. Köçürülməyim haqqında eşidəndə İsaxan zarafatladeyirdi ki, heç narahat olma, ora elə bil sanatoriyadı, mən orda yatmışam...Heyif ki onun baməzə söhbətlərini daha eşitməyəcəm... Görəsən, İsaxana ayandımıki, mən onunçün bu qədər xiffət çəkirəm?.. Bu adam sanki bir işıq idi. Gəlirdivə özündən sonra uzun müddət bir istilik qoyub gedirdi...

Həyat eləgətirmişdi ki, biz hər ikimiz həm sovetlər dönəmində, həm də ölkələrimizmüstəqillilyinin bərpa edəndən sonra daxili işlər orqanlarında çalışmışdıq. O, sözünəsl mənasında professional idi. Güclü iradəsi, zəkası, nadir idarəetməqabiliyyəti çox yüksək vəzifə sahiblərinin qibtə edəcəyi səviyyədə idi. Olduğuyerdə sabitlik, asayiş yaratması üçün onun təkcə xarizması yetərli idi. Bizonunla ən müxtəlif səviyyəli danışıqlarda, məclislərdə olmuşuq. Çox seçkininsan idi, davranışı, duruşu belə ona çox böyük etimad, hörmət qazandırırdı.Hüquq-mühafizə orqanları spesifik sahədir, bu sahəyə rəhbərlik edənlərin yalnızhörmətli şəxs olmaları ilə iş bitmir, əhalinin onlardan çəkinməsi, yeri gələndəhətta qorxması da çox önəmlidir. Qanunları pozan insanlarla birbaşa təmas belətələb edir. İsaxan o xoşbəxt insanlardan idi ki, bütün bu cəhətlər onda birləşmişdi.O, bir professional olaraq ölkəsi üçün, bütünlükdə region üçün böyük işlər görəbilərdi. Çox təəssüf, Azərbaycan onun potensialından yetərincə yararlanabilmədi.

Həmişə həqiqətideyirdi. Buna görə çox əziyyətlər çəkməli olmuşdu. Bəlkə də çoxları sınardı, osınmadı. Dünyanın heç yerində insanlar, xüsusən səlahiyyət sahibləri həqiqətisevmirlər. Ən müxtəlif çevrələrdə insanların həqiqəti deyən bu adama necəhəsədlə baxdığını dəfələrlə görmüşəm. Onlar birlirdilər ki, İsaxan düz deyir.Ancaq mənsəbləri, oturduqları kürsülər onların dilində kilidə çevrilmişdi.İsaxan isə başqa cür bacarmırdı. Həmişə deyirdi ki, kiminsə durumu yaxşıdırsa,bu, hamının durumunun yaxşı olması demək deyil. Ola bilər, həyat standartlarınagörə o, çoxlarından təminatlı idi. Ancaq onun yaşadığından dəfələrlə yaxşıyaşamaq imkanları da vardı. Bunun üçün o, sadəcə susmalı idi. Gördüyüqanunsuzluqları deməməli idi. Ancaq o, xalqdan, yaşadığı toplumdan fərqli olmaqistəmirdi. İsaxan özünə rahatlıq yaradıb pafoslu kəlmələrlə gündəmə gələnlərdəndeyildi. Onu çox yaxından tanıyırdım və bilirdim ki, Azərbaycan vətəndaşı hansıprobleməri yaşayırsa, İsaxan da onları yaşayır, hətta daha artığını yaşayır.

Yapışıqlı səsi,unudulmaz qəhqəhələri indi də qulağımdadır. Hərdən mənə elə gəlir, ən gərginzamanlarında lətifə danışıb gözləri yaşarana qədər gülməsi gülüş yox, birhayqırtı, içindən gələn etirazın bir forması idi.

İsaxan xəstələnəndəmən Gürcüstanda həbsdəydim. Biz tez-tez zəngləşirdik. Halını soruşanda deyirdi,hər şey yaxşıdır, narahat olma. Sonra o Amerikaya getdi... Bizim bir dahagörüşmək imkanımız olmadı... Bu, mənim ürəyimdə bu gün də böyük qubardır. O,mənə çox yaxşılıqlar edib. Mən bu dünyada onun borcundan çıxa, haqqını ödəyəbilmədim. Buna görə həmişə yanacam.

Təsəllimiz onunövladlarıdır. İnsan doğulduğu torpağı sevməlidir. Bu onun insan olaraqborcudur. İsaxan Gürcüstana, Borçalıya çox bağlı idi. Övladlarını da belətərbiyə edib. Mən buna çox sevinirəm.

Kaş ki, o, bizibelə tez tərk etməyəydi...

Mənim əziz dostum,sən Azərbaycan üçün, oradakı əzizlərin, yaxınların üçün nə qədərdəyərlisənsə, Gürcüstan üçün, səninxatirəni hər zaman əziz tutacaq gürcü qardaşlarını üçün də bir o qədərdəyərlisən. Nur içində yat. Yerin cənnət olsun.