Media-icmal 04.05.20

Koronavirus pandemiyasının “ikinci dalğası”nın başlaya bilməsi xəbərdarlığı, problemli kreditlərin artması qayğıları, ekspertlər neftin qiymətinin ucuzlaşmasına  təsir edən səbəblər barədə və s. medianın aparıcı mövzuları sırasındadır.

“Azərbaycan” qəzeti “Pandemiyanın ikinci dalğası başlaya bilər” sərlövhəli məqalədə koronavirus pandemiyasının növbəti dalğasının başlaya biləcəyi barədə xəbərdarlıq edir.

Müəllif deyir ki, ölkədə karantin rejimi mayın 4-dən 31-dək uzadıldı və məhdudiyyətlərin yumşaldılması haqqında qərar qəbul olundu. Məhdudiyyətlərin yumşaldılması mövcud sanitar-epidemioloji vəziyyət, xəstə sayı və yoluxma sürəti əsas götürülərək Bakı, Sumqayıt, Gəncə, Lənkəran şəhərləri, Abşeron rayonu və digər regionlar üzrə mərhələ ilə həyata keçirilir.

Məqaləyə görə, toy və yas mərasimlərinə, hərbi qulluqçuların yaxınları ilə görüşlərinə məhdudiyyətlər qüvvədə qalır.

Bakı, Sumqayıt, Gəncə, Lənkəran şəhərləri, Abşeron rayonu istisna olmaqla, respublikanın digər bölgələrində SMS icazə sistemi ləğv olunur,  65 yaşdan yuxarı şəxslərin evdən çıxmasına icazə məsələsinə dair qərara mayın 11-dən sonra baxılması gözlənilir.

Müəllifə görə, məhdudiyyətlərin ləğvi vətəndaşlarda arxayınçılıq, yəni təhlükənin sovuşduğu əhvali-ruhiyyəsi yaratmamalıdır: “Mütəxəssislər hesab edirlər ki, məhdudiyyətlərin aradan qaldırıldığı üçün əhali arasında virusa yoluxmada artım yarana və prosesin ikinci dalğası başlaya bilər”.

Yazıda vurğulanır ki, karantin rejiminin bəzi məhdudiyyətlərinin aradan qaldırılması təhlükənin sovuşduğu anlamına gəlmir, yoluxmada artım olarsa dövlət tərəfindən karantin rejimi yenidən sərtləşdiriləcək, müvafiq məhdudiyyətlər yenidən tətbiq olunacaq.

“Azadlıq-info”da isə “Banklar ucdantutma problemli kredit balalayır” sərlövhəli məqalədə problemli kreditlərin  artmasının səbəbləri araşdırılır.

İqtisadçı-ekspert Nemət Əliyev deyir ki, son 3 ayda problemli kreditlər 114 milyon manat və ya 9 faiz artıb və 2020-ci ilin yanvar ayının əvvəlinə 1,273 milyard manat, aprel ayının əvvəlinə isə 1,387 milyard manat problemli kredit qeydə alınıb.

Ekspert yada salır ki, 2019-ciu ilin fevral ayının sonunda dövlət başçısı fiziki şəxslərin problemli kreditlərinin həlli çərçivəsində banklara 682 milyon manat vəsait ayrılması haqqında fərman imzalamışdı.

Müəllifə görə, fərman imzalanarkən ölkədə 1,575 milyard manat məbləğində problemli kredit vardı.

O milyonları əldə edəndən sonra banklar elə say sistemi tətbiq etdilər ki, problemli kreditlər 2019-cu ilin sonunadək 1,273 milyard manata qədər düşə bildi.

Onun sözlərinə görə, problemli kreditlər cəmi 302 milyon manat həcmində azaldı.  problemli kreditlər.

Müəllif deyir ki, problemli kreditlər bu ilin yanvar, fevral və mart aylarında daha 114 milyon manat və ya 9 faiz artaraq 1,387 milyard manatadək yüksəlib.

Müəllif hesab edir ki, iqtisadi fəallığın zəifləməsi, əhali və biznes gəlirlərinin əhəmiyyətli dərəcədə azalması, habelə bankların bağlanması fonunda problemli kreditlərin bundan sonra daha da artacağına heç bir şübhə yoxdur.

“Müsavat.com”da isə “Natiq Cəfərli: “Virus olmasaydı da neft ucuzlaşacaqdı” sərlövhəli məqalədə dünya bazarında neftin ucuzlaşması səbəbləri araşdırılır.

İqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli hesab edir ki, post-pandemiya dövründə də neftin qiyməti aşağı olacaq, neftin qiymətilə pandemiya arasında bağlılıq axtarmaq əsassızdır.

Onun fikrincə, neftin dünya bazarındakı qiymətinin aşağı olmasını koronavirusla əlaqələndirmək məntiqli görünmür: “Dünyanın postneft dövrünə gəlib çıxacağı haqda proqnozlar hələ 2010-cu ildən var idi. Neft istehlakı onsuz da azalır, neftin önəmi azalmağa doğru gedirdi. Hətta virus olmasaydı da neft qiymətlərində enmə trendi baş verəcəkdi. Çünki bu proses illərdir ki, davam edir”.

İqtisadçı hesab edir ki, post-pandemiya dövründə də neftin dünya bazarındakı qiyməti aşağı olacaq, bunun bir çox səbəbləri var, eyni zamanda alternativ enerjiyə marağın artması neftin qiymətlərinə təsir edəcək.

Professor Elşad Məmmədov da hesab edir ki, qlobal iqtisadiyyatdakı böhran, o cümlədən koronavirus pandemiyası ilə bağlı proseslər neft qiymətlərinin kəskin artımına imkan verməyəcək.

Onun deməsinə görə, pandemiya ilə bağlı proseslər səngisə belə, dünya iqtisadiyyatındakı mövcud böhran neftə olan tələbi artırmayacaq və qlobal iqtisadiyyatdakı gedişat Azərbaycan iqtisadiyyatına təsir edəcək.

Azərbaycan bir dəfə artıq 2014-2015-ci illərdə neftin qiymətinin düşməsi ilə qarşılaşıb. Nəticədə ölkənin Mərkəzi Bankı devalvasiyaya getməyə məcbur oldu, nəticədə də milli valyuta iki dəfə ucuzlaşdı. 2013-cü ildə ortalama qiyməti 120 dollar olan neft 2015-ci ildə 30-40 dollara qədər düşdü. Son dönəmdə isə neftin qiyməti daha böyük sürətlə düşdü...