Media-icmal 10.05.19

Ölkənin iqtisadi uğurlarının əsasları, rus dilinin tədrisinin genişlənməsi, Bakı avtovağzalında vətəndaşa münasibət və s. məsələlər bugünki (10 may, 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Uğurun iki əsası: strategiya və icrası

"Azərbaycan" qəzeti "Güclü Azərbaycan naminə" sərlövhəli məqalədə ölkədə son 15 illik uğurların əsaslarını dəyərləndirir.

Müəllifə görə, Azərbaycanın davamlı inkişaf yolunda olması, hətta indiyədək baş vermiş beynəlxalq böhranların da ölkədə inkişaf mərhələsinin qarşısını ala bilməməsi, yeni islahatlar nəticəsində ölkənin inkişaf templərini bərpa etməsi milli tarixin ən böyük reallığıdır: "Təsadüfi deyil ki, Prezident İlham Əliyev aprelin 30-da keçirilən Nazirlər Kabinetinin iclasında son 15 ildə iqtisadi baxımdan dünyada Azərbaycan qədər inkişaf edən ikinci ölkə olmadığını bildirmişdi", müəllif ölkənin iqtisadi inkişafını dövlət başçısına istinadən belə dəyərləndirir.

Müəllif hesab edir ki, bugünki uğurlara yol açan strategiyanın müəllifi Heydər Əliyev olub, bütün möhtəşəm nailiyyətləri üçün xalq H.Əliyevə minnətdardır. "... bir daha görürük ki, tariximizin Heydər Əliyev dövrü müasir Azərbaycan dövlətçiliyinin əsaslarının yaradılması, dövlət müstəqilliyimizin təmin olunması və möhkəmlənməsi mərhələsidir", müəllif H.Əliyev dövrünə belə qiymət verir.

Onun fikrincə, ötən 16 ildə ölkədə tarazlı və davamlı inkişafın təmin olunması, əldə edilən uğurlar nəticəsində beynəlxalq aləmdə nüfuzlu söz sahibinə çevrilməsi uğurla reallaşdırılan Heydər Əliyev strategiyasının nəticəsidir.

Müəllifə görə, son 16 il isə H.Əliyev arzularının prezident İlham Əliyevin arzularını reallığa çevirməsi mərhələsidir.

Məqalədə bu mənada Azərbaycanda ümumi daxili məhsul istehsalının 3,3 dəfə artımı, ölkənin sənaye potensialının 2,6 dəfə çoxalması, valyuta ehtiyatlarının 24 dəfə yüksəlməsi, iqtisadiyyata 250 milyard dollar sərmayə yatırılması, 100 mindən çox müəssisənin yaradılması, 15 min kilometrdən çox avtomobil yolunun çəkilməsi və s. xüsusi vurğulanır və bu göstəricilərə "analoqu olmayan yüksəliş nümunəsi" kimi baxılır.

Müəllifə görə, 15 il ərzində H.Əliyev Fondu fəaliyyətilə Azərbaycanın həyatında böyük rol oynaması, qarşıya qoyduğu məqsədlərin əhəmiyyəti, miqyasına və sanbalına görə ölkə və regionda analoqu olmayan ictimai qurum olduğunu sübut edib. Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyevanın rəhbərliyi ilə bu müddətdə H.Əliyev Fondunun gördüyü işlər olduqca geniş spektrli, maraqlı və rəngarəngdir.

Yazının sonunda isə oxuyuruq: "Nəcib əməlləri ilə xeyirxahlıq ünvanına çevrilən, hər bir azərbaycanlının qürur yeri olan Fond bundan sonra da öz fəaliyyəti ilə ümummilli lider Heydər Əliyevin adını yaşadacaq, Prezident İlham Əliyevin güclü Azərbaycan naminə yürütdüyü siyasi kursa layiqli dəstək verəcək".

Rus dilinin tədrisinə 100 milyon manat ?...

"Yeni Sabah.az"da isə "Azərbaycanda rus dilində tədris üçün 100 milyon pul xərclənəcək" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif Azərbaycanda olan rus məktəbləri və onların saxlanmasına çəkilən xərclərlə bağlı tanınmış iqtisadçı-ekspert Qubad İbadoğlu ilə söhbətləşir.

"Bu il rus bölmələrində təhsil alanlar üçün büdcədən 100 milyon manata qədər vəsait xərclənəcək. Təhsil Nazirliyinin məlumatına görə, hazırda ölkədə 4,5 min ümumtəhsil məktəbi fəaliyyət göstərir. Bu məktəblərdə 1,6 milyon şagird təhsil alır. Azərbaycanda 342 məktəbdə 120 mindən çox şagird rus dilində təhsil alır, onlardan yalnız 16-da dərslər ancaq rus dilində keçilir". Q.İbadoğlu bunu "Yeni Sabah"a bildirir.

Q.İbadoğlunun sözlərinə görə, son 3 ildə rus bölmələrində oxuyan uşaqların sayı 50 faiz artıb: "Belə ki, 2018-2019-cu tədris ilində respublikanın ümumtəhsil məktəblərinin 1-ci siniflərinə 165 780 uşağın qəbulu ilə bağlı ərizə qeydə alınıb.

Onlardan 9 faizi və ya 15 032 şagird rus bölmələrində təhsil almaq üçün müraciət edib. Hazırda ibtidai məktəblərin rus bölməsinin 1-ci sinfində şagirdlərin orta sıxlığı 35-40 nəfər arasında dəyişir. 2019-cu ildə təhsil xərcləri üçün 2 milyard 285 milyon 9 min manat vəsait ayrılıb. Təhsil xərclərinə ayrılan vəsaitin dövlət büdcəsi xərclərinin tərkibində xüsusi çəkisi 9,1 faiz təşkil edir. Bu il ərzində ümumi təhsilə 1 milyard 289 milyon 100 min manat xərclənəcək".

Q. İbadoğluna görə, rus bölmələrində təhsil alan şagirdlərin cəmi şagirdlərə nisbətdə payı 7,5 faizdir, bu isə o deməkdir ki, ümumi təhsilə ayrılan 1 milyard 289 milyon 100 min manatlıq büdcənin 7,5 faizi və ya 96,7 milyon manatı rus bölmələrində oxuyan şagirdlərin təhsilinə xərclənir.

Q.İbadoğlu hesab edir ki, müstəqil ölkənin başqa bir dövlətin dilinin inkişafı üçün cari ilin büdcəsindən 100 milyon manata qədər vəsait ayırması hər bir şəxsi narahat etməlidir: "Burada millətçilik və ya anti-rus elementləri axtarmağa dəymir. Mən Azərbaycanda rus dilinin öyrənilməsinin əleyhinə deyiləm. Sadəcə bunun üçün dövlət büdcəsindən vəsait ayrılmasını yalnış hesab edir və növbəti ilin büdcəsində bunun nəzərə alınmasını təklif edirəm. Çünki, təhlillər göstərir ki, bu məqsədlə xərclənən büdcə vəsaitlərinin həcmi sürətlə artır. Heç şübhəsiz ki, növbəti il üçün bu məqsədlə büdcədən ən azı 100 milyon manatdan çox vəsait ayrılması nəzərdə tutulur", ekspert belə deyir.

İqtisadçı hesab edir ki, ümumi dövlət məktəblərində tətbiq olunan 1-ci sinifdən birinci, 5-ci sinifdən ikinci xarici dil öyrədilməsi davam etdirilə və bu zaman rus dili də seçimlərdən biri ola bilər: "Eyni zamanda, tədrisi rus və digər dillərdə olan özəl məktəblərin də fəaliyyətinə şərait yaradılmalıdır. Hazırda Bakı şəhərində tədrisi ingilis, türk dilində olan çoxlu özəl məktəblər fəaliyyət göstərir. Belə olan halda, tədrisi rus dilində aparan özəl məktəblər niyə olmasın?".

Heç bir ölkədə olmayan biabırçılıq

"Sherg.az"da isə "Avtovağzal şlaqbaumla cib soyur: Heç bir ölkədə belə biabırçılıq yoxdur" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif Bakı avtovağzalında vətəndaşa münasibət məsələsini deputat Fazil Mustafa ilə müzakirə müstəvisinə gətirir.

Müəllif deyir ki, qanunvericiliyə görə, dövlət mülkiyyəti olan əraziyə girişə heç kim qadağa qoya bilməz, amma nədənsə Bakı Beynəlxalq Avtovağzal Kompleksi (BBAK) bu qaydanı istisna edir: "Məlumdur ki, kimisə qarşılamaq və yaxud yola salmaq üçün avtomobillə avtovağzala daxil olan hər kəsdən 1 manat ödəniş tələb olunur. Oradakı "başbilənlər" isə "gözdən pərdə asmaq" üçün formal xarakterli qəbz verirlər. Qəbzdə ödənişin qanuni olmasına dair heç bir məlumat yoxdur", müəllif belə bildirir.

Müəllifin iddiasına görə, avtovağzalda cəmi 5 dəqiqə qalsalar belə, sürücülərdən bu məbləği ödəmək tələb olunur, əks təqdirdə ərazini tərk etmək istəyərəkən yolu şlaqbaum kəsir: "Hər gün 100-lərlə nəqliyyat vasitəsinin kompleksə daxil olduğunu nəzərə alsaq, şlaqbaum vasitəsilə ciblərə gedən məbləği təyin etmək bir qədər çətinləşir.

Yazı müəllifi ilə söhbətdə bu qanunsuzluğa göz yumulmasının səbəbləri və buradan gələn gəlirin hara xərclənməsi barədə deputat Fazil Mustafa "sherg.az"a açıqlamasında baş verənləri "normal" qarşıladığını deyir və fikrini belə "əsaslandırır":

"Çünki Azərbaycanda qanunlardan çox qaydalar işləyir. Onsuz da əksər qurumlar qanunları tanımır. Dayanacaqlarda yığılan pulların heç biri dövlət büdcəsinə getmir. Guya maşınlar saxlanılan yerlərdə qayda-qanun yaradılıb. Avtovağzalda da təqribən eyni vəziyyət müşahidə olunur. Biz düzələ bilmirik, Ümumiyyətlə, hər şeyə rüşvət vasitəsi kimi baxılır, Ona görə də həmin yerlər kimin əlindədirsə, fikirləşir ki, buradan da pul qazanım", deputat vətəndaşala olan münasibəti belə dəyərləndirir.

Deputat hesab edir ki, əsas olan vətəndaşların "soyulması"dır, odur ki, vətəndaşı harada soymaq mümkündürsə, orada da soyurlar, heç kim də buna qarışa bilmir: "Günorta vaxtı ağacı kəsib qırağa atırlar, yaxud da dibinə kislota töküb məhv edirlər. Onda bir adama söz deyən oldumu? Çünki qaydalar belədir və qaydalara da dözməyimiz lazımdır. Ölkədə qanun işləmir. Vətəndaş avtovağzala və yaxud başqa yerə niyə pul ödəməlidir? Bu, harada görülüb? Adi dayanacaqlarda belə biabrçı vəziyyətdir. Məsələn, dayanacaqlarda 1 saatdan 1 dəqiqə artıq qaldınsa, 2 manat ödəməlisən. Dünyanın heç bir yerində belə biabırçılıq yoxdur".

Parlament üzvü vurğulayıb ki, dövlət hesabına tikilən hər bir yerə özəl mülkiyyət kimi baxıldığı üçün belə problemlər yaşanır: "Belə hadisələrin yaşanmasına səbəb ümumi korrupsiya probleminin olmasıdır. Azərbaycanda korrupsiyaya qarşı hər hansı bir əlac yoxdur. Əldə olunan gəlirlərin heç biri dövlət büdcəsinə daxil olmur.

Büdcənin yükünü çəkən də yazıq sahibkardır. Sahibkardan qəpiyə qədər tələb olunur, amma yığılan pullar ayrı-ayrı ciblərə gedir. Problemin kökü bundadır".