Media-icmal 12.11.19

Ölkəyə daha çox turistin cəlb olunması, dövlət qrantlarının bölüşdürülməsi ətrafında müzakirələr, Lavrovun Qarabağ münaqişəsilə bağlı bəyanatına şərhlər və s. məsələlər medianın aparıcı mövzuları sırasındadır.

Çində turizm müzakirələri 

“Azərbaycan” qəzeti “Fuad Nağıyev: Azərbaycana daha çox turistin cəlb olunması üçün Çin tərəfi ilə fəal iş aparılır” sərlövhəli məqalədə  Azərbaycanda turizmin inkişafını dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, Azərbaycana daha çox turistin cəlb olunması üçün Çinin müvafiq dövlət qurumları və şirkətlər ilə fəal iş aparılır və bu barədə bu günlərdə Şanxayda keçirilmiş 2-ci Çin Beynəlxalq İdxal Sərgisi çərçivəsində Azərbaycanın turizm potensialının təqdimatı zamanı bildirilib.

Müəllifin deməsinə görə, sərginin paralel forumlarından olan 2-ci Çin sərgi sənayesi ticarəti beynəlxalq forumunda çıxış edən Azərbaycan Dövlət Turizm Agentliyinin sədri Fuad Nağıyev bildirib ki, son illər Azərbaycanda turizm sənayesində böyük inkişaf müşahidə olunur.

Müəllif əlavə edib ki, hökumətin bu sahənin inkişafı ilə bağlı strateji planına uyğun olaraq görülmüş işlər nəticəsində Azərbaycanda turizmin müxtəlif növləri üzrə ən müasir standartlara uyğun infrastruktur yaradılır, Azərbaycan turizm sektoru sürətlə böyüyən ölkəyə çevrilir.

F.Nağıyev qeyd edib ki, Azərbaycana daha çox Çin turistlərinin cəlb olunması məqsədilə ötən ilin dekabrından Çində Azərbaycan Turizm Bürosunun rəsmi nümayəndəliyi fəaliyyətə başlayıb.

Yazı müəllifi deyir ki, bu ilin martında isə Çinin Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi və Azərbaycan Dövlət Turizm Agentliyi arasında çinli turistlərin Azərbaycana qrup səfərlərinin sadələşdirilməsi haqqında Anlaşma Memorandumu imzalanıb.

Məqalə müəllifinin deməsinə görə, hazırda Bakı ilə Çinin Pekin və Urumçi şəhərləri arasında birbaşa hava əlaqəsinin mövcudluğu, Çin vətəndaşları üçün 2016-cı ilin fevralından sadələşdirilmiş viza rejiminin tətbiqi, habelə "ASAN Viza" sisteminin fəaliyyəti çinli turistlərin Azərbaycana səfər imkanlarını genişləndirib.

Müəllif deyir ki, Çinin müxtəlif şəhərlərində Azərbaycanın turizm imkanlarının təqdimatları keçirilib, tanınmış onlayn səyahət platformaları - 300 milyondan çox istifadəçiyə xidmət göstərən "Trip.com” və 100 milyondan çox istifadəçisi olan "Qyer.com” ilə əməkdaşlıq aparılır.

Müəllifə görə, bunların nəticəsidir ki, Azərbaycana səfər edən çinlilərin sayında ciddi artım müşahidə olunur və bu ilin 10 ayı ərzində Azərbaycana səfər edən çinli turistlərin sayında 64% artım müşahidə olunub.

Müəllif vurğulayır ki, Forumda Azərbaycanın turizm brendi "Azerbaijan: Take Another Look” ("Azərbaycan: Bir daha bax”) filmi nümayiş olunub.

Dövlət qrantları necə bölüşdürülür?

“Müsavat. com”da isə “Dövlət qrantları qeyri-şəffaf bölüşdürülür” sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif dövlət büdcəsindən “Qrantlar və digər ödənişlər” üçün ayrılan vəsaitlərin sonrakı taleyi barədə “Sosial və İqtisadi İnkişaf” Mərkəzinin rəhbəri Vüqar Bayramovla söhbətləşir.

Müəllif deyir ki, 2020-ci ilin dövlət büdcəsindən “Qrantlar və digər ödənişlər” üçün 409,4 milyon manat ayrılacaq, bu, cəmi büdcə xərclərinin 1,5 faizi deməkdir və bu il ilə müqayisədə gələn il üçün 6 dəfə çox vəsait ayrılması nəzərdə tutulur. 

İqtisadçı-ekspert hesab edir ki, qrantlar və digər ödənişlər üçün nəzərdə tutulan vəsaitin artırılması bəlkə də sual doğurmaya bilər: “Amma məsələ ondadır ki, həmin vəsaitin necə xərclənməsi və xüsusən də bu qrantlardan hansı qurumların istifadə etdiyi əksər hallarda aydın olmur.

V.Bayramov deyir ki, rəhbərlik etdiyi mərkəz son illər prezident yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurası istisna olunmaqla heç bir dövlət qurumu ilə qrant layihələri icra etməyib.

“Təbii ki, soruşula bilər müraciət edilibmi? Edilməyib və səbəb də odur ki, əksər dövlət qurumları qrantlar ilə bağlı elanları ya ictimailəşdirmirlər, ya da müraciət üçün vaxtı qısa müəyyənləşdirirlər və hətta elanlarda müəyyənləşən zamanın əsas hissəsi qeyri-iş günlərinə təsadüf edir. Məsələn, hətta uzun qeyri-iş günləri olan Novruz bayramında elanların verilməsi hallarına da təsadüf edilir”.

Ekspertə görə, nəticə etibarilə müsabiqələrdə rəqabətin qarşısı alınaraq vəsaitlərin bölüşdürülməsi həyata keçirilir.

“Problem ondadır ki, ölkənin aparıcı vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları bu imkandan yararlana bilmir. 4 mindən artıq QHT, sadəcə, Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyinə ayrılan 6 milyon manata yaxın vəsaitə müraciət edə bilir. Nəticədə digər dövlət qurumlarının təşkil etdiyi sosial tenderlər və qrant müsabiqələrində iştirak imkanları məhdud olaraq qalır”.

Problemin həllinə gəlincə, V.Bayramovun deməsinə görə, təhlillər göstərir ki, daha uyğun metod bütün dövlət qurumlarına ayrılan qrantların Sürətli Əlaqələndirmə və Layihələrin İdaretmə Sistemi (SƏLİS) vasitəsi ilə təklif olunmasıdır: “Qeyd edək ki, BMT-nin Azərbaycandakı nümayəndəliyi tezliklə SƏLİS-in bu ali qurumun mükafatını alacağını bəyan edib. Bütün dövlət qurumlarının qrantlarının SƏLİS vasitəsi ilə vahid idarəedilməsi qrantların verilməsinə nəzarətin mərkəzləşdirilməsinə və güclənməsinə, şəffaflığın artmasına, hesabatlılığın güclənməsinə, məlumatların elektron bölüşdürülməsinə,  eləcə də hansısa dövlət qurumuna yaxın olan deyil, real vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının büdcə vəsiatlərindən faydalanmasına imkan yarada bilər”.

“Lavrov bəyanatı”nın arxasındakı səbəblər

“Bizimyolinfo.az”da isə “Lavrovun bəyanatı Rusiyameylli kadrların işdən kənarlaşdırılmasına cavabdır” sərlövhəli məqalə diqqəti çəkir.

Müəllif Qarabağ münaqişəsilə bağlı Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovun bu günlərdə İrəvanda verdiyi bəyanatın mahiyyəti haqda politoloq Nəzakət Məmmədli ilə söhbətləşir.   

N.Məmmədli hesab edir ki, Lavrovun Qarabağla bağlı son bəyanatı mövcud beynəlxalq hüquqa, habelə Rusiyanın vasitəçilik missiyasının prinsiplərinə uyğun deyil, bu yanaşma açıq-aşkar hüquqa hörmətsizlik və əsassız erməni iddialarını müdafiə edən açıqlamadır: “Azərbaycan buna səssiz qala bilməz və qətiyyətli mövqe ortaya qoyulmalıdır, çünki burada aşkar beynəlxalq qalmaqal doğuracaq məqamlar var. Belə bir mövqeyi başqa bir vaxt, başqa bir dövlət ortaya qoysaydı, Rusiya onu az qala beynəlxalq münasibətlərə barbarcasına yanaşmada, beynəlxalq hüququn aliliyinə hörmət etməməkdə ittiham edərdi”, politoloq S.lavrovun bəyanatını belə dəyələndirir.

Politoloq Rusiya rəsmisinin bu şəkildə bəyanat verməsinin arxasında bir neçə ehtimalın olduğunu bildirir.

N.Məmmədli hesab edir ki, bu bəyanatın heç bir hüquqi, siyasi, tarixi, mənəvi əsasları yoxdur və diplomatik normaların kobudcasına pozulması deməkdir.

Politoloq S.Lavrovun “Qarabağ xalqı" adlı ifadəsinin heç bir etnoqrafik, tarixi, coğrafi anlayış olmadığını vurğulayır: “Sual olunmalıdır: tarixən belə bir xalq olubmu?, Lavrov bunu hansı mənbədən əxz edib, bu məfhumu kim "kəşf" edib, nə vaxtdan siyasi leksikona daxil etməyə çalışır, bunda məqsəd nədir və s.

N.Məmmədli deyir ki, Qarabağ əhalisi var və buraya həm də Qarabağın yerli əhalisi olan azərbaycanlılar daxildir.

Politoloq bu açıqlamanın savadsızlıqdan yox, qəsdən, bilərəkdən deyilmiş fikirlər adlandırır:

Politoloq hesab edir ki, burada əsas məsələ Rusiyanın imperiya maraqlarının təsiridir, belə bəyanatlarla Rusiya Azərbaycanı hansısa güzəştlərə məcbur etmək, öz iradəsi altına salmaq istəyir və bu, Azərbaycanda Rusiyaya yaxın kadların vurulması və s. əlaqəli ola bilər.

N.Məmmədli deyir ki, Azərbaycan Avropa ilə assiosiativ saziş imzalamaq ərəfəsindədir, Rusiya Azərbaycan və Ermənistanı postsovet məkanında özünün son dayaqları kimi görür və bu sazişə qarşı çıxmağa hazırlaşır: “Hər halda bu, Azərbaycana qarşı diplomatik demarşdır və cavabı özünü çox gözlətməməlidir”.

Politoloq ehtimal edir ki, Qafqazda ikinci cəbhə açmaq, tərəflərin hərbi əməliyyatlara başlamasına dəstək anonsu verə bilər.