Media-icmal 21.12.17

Ölkənin islahatlardan sürətli inkişafa keçməsi, işsizliyin artması, tənqidə rəsmi münasibət bugünki (21dekabr, 2017-ci il ) medianın aparıcı mövzularındandır ...

İslahatlardan sürətli inkişafa

"Azərbaycan" qəzeti "Dərin iqtisadi islahatlar ilindən sürətli inkişaf dövrünə" sərlövhəli məqalədə ölkədə iqtisadi inkişafı dəyərləndirir.

Məqalə müəllifi deputat Tahir Mirkişili ölkənin "sürətli inkişaf dövrünə" qədəm qoymasını əsaslandırır.

Müəllif deyir ki, 2017-ci il iqtisadi baxımdan Azərbaycan üçün əlamətdar olub: "Bu ilin ilk 9 ayı ərzindəki göstəricilərə görə, son iki ildə ilk dəfə olaraq tədiyyə balansının cari əməliyyatlar hesabında 1.1 mlrd. dollar profisit yaranıb, qeyri-neft sektorunun cari əməliyyatlar balansında defisit 200 mln. dollar azalıb. Ölkədə makroiqtisadi sabitlik təmin edilib, manatın məzənnəsinə iqtisadi təhlükə aradan qaldırılıb və məzənnə sabitliyi təmin edilib".

Müəllif deyir ki, 2017-ci ilin 11 ayı ərzində xarici ticarət dövriyyəsi 26.5%, ixracın həcmi isə 50% artıb, xarici ticarət dövriyyəsində ixracın payı 61%-ə çatıb, ixrac idxalı 4.7 mlrd. dollar üstələyib.

Müəllif sənayeləşmə proqramı çərçivəsində Neftçala Sənaye Məhəlləsi yaradılmasını, Sumqayıt Kimya Sənaye Parkının inkişaf etməsini də bu əlamətdar tarixlər sırasına əlavə edib.

Müəllif deyir ki, bu ilin son 9 ayı ərzində ölkədə 226 mindən çox yeni iş yeri açılıb, özünüməşğulluq proqramı çərçivəsində ölkənin müxtəlif bölgələrində 2000-ə yaxın ailə təsərrüfatı yaradılıb.

Yazı müəllifi yeni binaların tikilməsi yönündə sahibkarlara dövlət dəstəyi nəticəsində Bakıda 100-ə yaxın yeni binanın tikilməkdə olduğunu, kiçik və orta sahibkarların maliyyə əlçatanlığının təmin olunması üçün Kredit Zəmanəti Fondu yaradılmasını, dövlət mülkiyyətində olan müəssisələrin daha effektiv idarəçiliyi üçün Sənaye Korporasiyası formalaşmasını da bu uğurlar sırasına yazır.

Müəllifə görə, 2017-ci ildə "Azəri-Çıraq-Günəşli" yataqları üzrə yeni sazişin imzalanması tarixə "mühüm hadisə" kimi düşüb, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun işə düşməsi bütövlükdə regionun iqtisadi tarixində mühüm yer tutur. Bu, Azərbaycana öz məhsullarını Şərq və Qərb bazarlarına birbaşa və ucuz nəql etməyə imkan yaradıb.

Müəllif deyir ki, 2018-ci ildən gözləntiləri isə dinamik inkişaf, yeni iqtisadi layihələr və vətəndaşların yaşayış səviyyəsinin daha da artmasıdır.

10 illərin həqiqətləri və hökumət sözçüləri

"Azadlıqinfo.az" da isə "Əliyevin köməkçiləri niyə təşvişə düşüb?" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif deyir ki, Azərbaycanda korrupsiya, seçki saxtakarlığı, hüquqsuzluğu gözardı edənlər alqışlanır, avtoritar idarəçiliyi tənqid edənlər isə qarğışlanır və bu mənada son günlər rəsmi Bakının "Financial Times" nəşrini tənqid etməsinin səbəblərini göstərir: "Əlbəttə, Novruz Məmmədov və Əli Həsənovun qəzəbi səbəbsiz deyil. Belə ki, "The Financial Times" qəzetində iki müstəqil müəllifin məqaləsi yer alıb və məqalədə Azərbaycanda irsən keçən diktaturanın olduğu vurğulanır, Azərbaycan hökumətinin Avropalı deputatlara rüşvət verdiyi xatırladılır, ölkədə insan haqlarının pozulduğu bildirilir".

Müəllif hesab edir ki, əslində bu məqalələrdə yeni heç nə deyilmir, oradakı faktlar Azərbaycan xalqına neçə 10 illərdir məlumdur və təəccüblə qarşılanmır.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, hökumət təmsilçiləri "The Financial Times"I məkr, qərəzdə, xarici anti-Azərbaycan maraqlarına xidmətdə, beynəlxalq gərginliyin yaranmasında "payı olması"nda suçlayırlar.

Müəllif deyir ki, bu şəxslər "The Financial Times" və s. bu kimi tanınmış nəşrlərin Azərbaycanı tənqid etməsini bəlli dairələrin süni yaratdığı "qarayaxma kampaniyası"na qoşulması, onların əlində alətə dönməsi adlandırır.

Hökumət sözçüləri ölkədəki ictimai-siyasi durumu hər cür günah və haqsızlıqdan uzaq kimi təqdim edirlər: "Azərbaycan dünyada demokratiya yolu ilə inkişaf edən, güclü iqtisadiyyata, yüksək beynəlxalq nüfuza malik, bütün azadlıqların təmin olunduğu ölkə, sabitlik, təhlükəsizlik, tolerantlıq məkanı kimi tanınır".

Müəllif deyir ki, hökumət təmsilçiləri Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi siyasətin xalqın milli maraqlarına xidmət etdiyini, cəmiyyət tərəfindən hərtərəfli dəstək qazandığını vurğulayırlar.

Müəllif isə deyir ki, nə olursa olsun, "The Financial Times" nəşrinin yazdıqlarının rəsmi Bakını bərk təşvişə salması faktdır.

Müəllifə görə, elə məsələ də bundadır ki, artıq heç bir maska hakimiyyətin əsl simasını gizlədə bilmir və hökumətin mahiyyəti istər içəridən, istər çöldən üzə çıxdığı üçün aydın görünür.

Xatırladaq ki, Azərbaycanda müstəqil mediaya, QHT-lərə daim basqılar var, "Azadlıq" qəzetinin mətbəə borcu adı ilə artıq iki ilə yaxındır ki, çap nəşri dayandırılıb, müstəqil fikir ifadə edən saytlar bloklanır, sosial şəbəkələrdə hakimiyyətin ünvanına tənqidi fikir bildirən şəxslər həbsə alınır, ölkədə 150-dən çox məhbus var ki, hüquq müdafiəçiləri onları siyasi məhbus adlandırır. Müstəqil QHT-lərin, siyasi qurumların rəsmi qeydiyyatları illərdir ki, uzadılır. Hökumət isə mediaya basqıları təkzib edir, ölkədə siyasi məhbus olmadığını, bu şəxslərin konkret cinayət əməlinə görə həbs edildiklərini deyir.

Əmək bazarının tələbləri və artan işsizlik "Novoye Vremya" qəzetində isə "İş yeri hamıya yetməz, xüsusən gənclərə" (http://novoye-vremya.com/w115177/.../#.WjqUrd9l_IU) sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif deyir ki, işçi qüvvəsi və işsizlik baxımından Azərbaycan əmək bazarının indiki durumu, həm də perspektivi barədə həyəcanlı bəyanatlar səslənir: "Bir tərəfdən bu barədə danışılması yaxşıdır, digər tərəfdən isə bu problem müəyyən müddət ərzində yaranıb, bir neçə illər öncədən buna sadəcə diqqət yetirilməyib".

Müəllif Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinə istinadən son 14 ildə 2 milyona yaxın iş yeri yaradıldığını, 2025-ci ilə kimi isə daha 450 min nəfərlik iş yeri yaradılacağını bildirir.

Müəllif bu həcmin də ölkədəki işçi qüvvəsini işlə təmin etməyə tam yetərli olmadığını deyir və nazirliyin buna səbəb kimi qarşıdakı 8 ildə ölkədə işçi qüvvəsinin açılan iş yerlərini iki dəfə yarım üstələyəcəyini, gənclər arasında əmək qabiliyyətli əhalinin xüsusi çəkisinin 59%-dən 68,4%-ə artacağını göstərir.

Müəllif işsizliyə daha bir səbəb kimi orta ixtisas təhsilli işçilərə tələbatın kəskin azalmasını, hazırda daha yüksək səviyyəli ixtisaslaşmış kadrlara ehtiyacın artmasını göstərir.

Müəllif deyir ki, əmək bazarının əsas problemlərindən biri də qadınlar və gəcnlər arasında işsizlik payının yüksək olmasıdır və ölkənin əmək qabiliyyətli əhalisinin ancaq 32%-i ali və orta ixtisas müəssisələrində ixtisas qazanıb: "Orta məktəb məzunlarının tən yarısı hansısa tədris müəssisəsində ixtisas qazanmağı vacib saymır. Ölkədə iş axtaranların nə təhslili, nə peşə keyfiyyətləri, nə təcrübələri indiki əmək bazarının tələblərinə uyğun deyil, bu da ölkədə işsizliyin əsas səbəblərindən biridir". Bunu isə nazir Səlim Müslümov deyir.

Müəllif isə deyir ki, rəsmi olaraq ölkədə işsizliyin ümumi səviyyəsi 5%, gənclər arasında isə 9% göstərilir, amma ekspertlər hesab edirlər ki, işsizliyin səviyyəsi ölkədə 14-15% təşkil edir.

Məqalə müəlifi yaşla bağlı pensiyaya çıxmağın müddətinin uzadılmasının da gənclər arasında işsizliyin artmasına mənfi təsir göstərdiyi qənaətindədir.

Müəllif deyir ki, ölkədə maaşların azlığı da işsizliyi gücləndirən amillərdən biridir və çoxları bu maaşa işləmək istəmir.

Müəllifə görə, aydın olan budur ki, işçi qüvvəsi artır, iş yerləri yetərsizdir, problemin necə həll edilcəyi sual altındadır, vəziyyət isə get-gedə ağırlaşmaqdadır. --0--