Media-icmal 26.01.19

İnfrasturktur layihələrinin Azərbaycana iqtisadi səmərəsi, Xəzər sahillərinin zəbtinin davam etməsi, sturktur islahatları nəticəsində iş yerləri ləğv edilən kadrların iş problemi və s. məsələlər bugünkü (26 yanvar, 2019-cü il) medianın aparıcı mövzularındandır.

Azərbaycan-"qitələrarası körpü"

"Azərbaycan" qəzeti "Mükəmməl infrastruktur layihələri Azərbaycana iqtisadi və siyasi dividendlər qazandırır" sərlövhəli məqalədə infrasturktur laiyhələrinin Azərbaycana qazanclarını dəyərləndirir.

Dövlət başçısı İlham Əliyevin bu günlərdə Davos Dünya İqtisadi Forumunda transmilli şirkət rəhbərləri ilə görüşlərinin səbəblərinə toxunan müəllifin deməsinə görə, bu ölkədə aparılan iqtisadi və struktur islahatlarn dünya biznes elitası üçün cəlbedici olması ilə bağlıdır.

Müəllif deyir ki, nəqliyyat infrastrukturu layihələrinin uğurla icra edilməsi nəticəsində bu gün Azərbaycan-Avropa, eləcə də Avropa-Asiya arasında körpü yaranıb və bu hal ölkənin dünyada həm də siyasi nüfuzunu artırıb.

Məqalə müəllifi həm də xatırladır ki, dövlət başçısı bu sahədə Davosda Çinin CGTN (China Global Television Network) televiziya kanalına müsahibəsində qarşıdakı hədəfləri açıqlayıb: "...Eyni zamanda, Azərbaycanda nəqliyyat qovşağının yaradılması bizə Şərqdən Qərbə və Şimaldan Cənuba vacib tranzit ölkə olmaq imkanını verəcək. Bu investisiyalar gələcək üçün yatırılıb. Ola bilsin ki, biz gələcək on il ərzində yatırdığımız vəsaiti geri götürəcəyimizi gözləmirik. Lakin bizim planımız neft və qaz sektorundan başqa yeni imkanlar və gəlir mənbəyi yaratmaqdır. Bir gün neft və qaz tükənəcək, lakin coğrafiyamızı nəzərə alsaq, nəqliyyat infrastrukturu həmişə qalacaq".

Müəllif deyir ki,Azərbaycanın Asiya ilə Avropa arasında körpü rolunun oynamasında artıq istismarda olan Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolunun xüsusi önəmi var, belə ki, bu dəmiryolu Şərqdən Qərbə və əks istiqamətə malların daşınmasını xeyli asanlaşdırıb, həm iqtisadi cəhətdən sərfəlidir, həm də vaxt itkisinin qarşısını alır.

Yazıda vurğulanır ki, "Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizi"nin uğurlu fəaliyyəti üçün Orta Asiya ölkələri, Əfqanıstan ilə əməkdaşlıq genişləndirilir, həmin ölkələrdən Azərbaycan üzərindən Avropaya və əks istiqamətə mal göndərilir.

Müəllif vurğulayır ki, Azərbaycan təkcə tranzit ölkəsi deyil, həm də nəqliyyat qovşağıdır, bu mənada Şərqdən Qərbə gedən marşrutla yanaşı, "Şimal-Cənub" marşrutunda da əsas rol oynayır və 2018-ci ildə bu nəqliyyat dəhlizi ilə daşınan yüklərin həcmi 10 dəfə artıb.

Məqalə müəllifi Azərbaycanın təşəbbüsü ilə yaradılan "Şərq-Qərb" və "Şimal-Cənub" nəqliyyat dəhlizlərinin ölkəni bir çox dövlətlərlə sıx bağlayacağını, qarşılıqlı fayda əsasında əməkdaşlıq iyasi nüfuzunu daha da qaldıracaq.

Müəllif deyir ki, bu dövlətlərarası münasibətlərdə iqtisadi amillərin əsas rol oynaması, müasir dünyada iqtisadi maraqların siyasi ambisiyadan üstün olması göstəricisidir.

Xəzəs sahilində oliqarx şıltaqlıqları

"Novoye Vremya" qəzetində isə "İtirməkdə olduğumuz Xəzər" sərlövhəli məqalə diqqəti cəlb edir.

Müəllif Xəzər dəninin çirkləndirilməsi problemini Xəzər Kompleks Ekoloji Monitorinq Idarəsinin direktoru Ərəstun Həsənovla müzakirə edir.

Ə.Həsənov deyir ki, bu ilin yazında bir sıra dövlər qurumlarının Xəzər sahili zolaqda yerləşən obyekt sahiblərinə xəbərdarlığının vaxtı bitir və belə hallara qarşı ciddi tədbirlərin görüləcəyini vurğulayır.

Amma idarə direktoru Xəzər sahillərinin məmurların tikdirdikləri çoxsaylı villalarla zəbt edildiyini, nə Bakıda, nə şəhərdən kənarda Xəzərətrfaı zonada bir qarış belə boş sahənin olmadığını, dəniz sahilinin tam hasarlandığını bildirir.

Ə.Həsənov xatırladır ki, dəfələlər sahilləri zəbt edənlərin cəzalandırılacağı deyilsə də bu, söz olmaqdan o yana keçməyib: "Hətta dənizin içinə doğru uzanan villalar var ki, ümumiyyətlə, hər hansı icazə sənədi yoxdur. Belə hallar isə vətəndaşın istirahət hüququnun əlindən alnmasıdır. Görünən də budur ki, gündən- günə şişən oliqarxlar bu yerləri asanlıqla qaytarmaq fikirndə deyildir, bunun üçün isə dövlət başçısı bu işə qarışmalıdır".

Müəllif xatırladır ki, ya da bir neçə illər bundan öncə Şıx sahilində olduğu kimi bu villalar buldozerlərin ağzına verilməlidir.

Ə.Həsənov deyir ki, bu işə məsul olan şəxslər acizdir və onlar dəniz sahilindəki villalara yaxın getməyə belə cürət etmirlər, buna görə də yenə də ümid ancaq dövlət başçısının işə qarışmasına qalır.

İdarə direktoru deyir ki, oliqarxlar bu məsələni qarşılıqlı razılıqla həll etmək barədə düşünmürlər yenə də sahildəki tikintilərin məcburi sökülməsinə əl atılacaq.

"Görünür bizim oliqarxlara anlatmaq olmur ki, dəniz sahili bütün vətəndaşlara, xalqa aiddir, bura "oliqarx "şıltaqlıqları" məkanı deyil. Bunu indi etmək lazımdır, əks halda sahildə boş bir qaya belə qalmayacaq".

Özəl sahəyə üz tutacaq kadrlar

Yeni Müsavat" qəzetində isə "Potensiallı kadrlar tezliklə digər qurumlarda iş tapacaqlar" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif 2019-cu ilin ortalarından start verilmiş idarəetmənin optimallaşdırılması və struktur islahatları çərçivəsində ləğvetmələr nəticəsində yaranan işsizliyin necə həll olunacağı barədə ekspert Pərviz Heydərovla müzakirə aparır.

Müəllif deyir ki, struktur dəyişiklikləri zamanı xeyli sayda iş yerinin bağlanması nəzərdə tutulur, bu baxımdan, dəyişikliklərin reallaşması həm də iş yerlərinin bağlanması deməkdir.

Amma müəllif bunu da vurğulayır ki, bu məsələ "Dövlət qulluğu haqqında" qanunun 21.1.6-cı (dövlət orqanları ləğv edilərsə və ya ştatlar ixtisara düşərsə, vəzifə maaşına və ixtisasa uyğun işə düzəlmə və ya dövlət orqanlarında tutduğu vəzifəyə uyğun vəzifə tutmaqda üstünlük) maddəsində nəzərdə tutulur.

Müəllif xatırladır ki, bu günlərdə Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Tərəvəzçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunun açılışında çıxış edən dövlət başçısı da bu məsələyə toxunub və struktur dəyişiklikləri nəticəsində işsiz qalacaq şəxslərin işlə təminatı üçün dövlət tərəfindən bir sıra addımlar atılacaq.

Müəllif bunu da vurğulayır ki, dövlət idarəetmə aparatındakı islahatların bir məqsədi də büdcə vəsaitlərinə qənaət olunmasıdır, odur ki, iş yeri bağlananda hamının yenidən dövlət sektorunda işlə təmin olunması bu baxımdan məqbul variant hesab olunmur.

İqtisadçı-ekspert Pərviz Heydərov isə "Yeni Müsavat"a açıqlamasında deyir ki, dövlət idarəetmə orqanlarına dair struktur islahatları özündə həm də kadrlar üzrə təkmilləşdirməni, bu sahədə keyfiyyətin artırılmasını, daha az məsrəflə daha çox və daha böyük həcmdə işin yerinə yetirilməsinə nail olmağı nəzərdə tutur: "Bu zaman ixtisarların olması labüd xarakter daşıyır. Dövlət büdcəsi xərclərinin səmərəliliyini artırmaq, həm də idarəetməni yaxşılaşdırmaq tədbirləri bundan yan keçə bilməz. Lakin bəllidir ki, ölkəmizdə işsizlik səviyyəsinin mümkün dərəcədə aşağı endirilməsi və ən aşağı həddə saxlanılması dövlətin və hökumətin sosial-iqtisadi siyasətində daimi yer tutur".

Ekspert hesab edir ki, belə hallarda, ümumiyyətlə, peşəkar kadrlar adətən özəl sektora üstünlük verəcəklər, bu, hər yerdə belədir.

Üstəlik, ekspert deyir ki, dövlət və qeyri-dövlət bölməsində çalışan muzdlu işçilərin sayı tədricən həm islahatlar, həm də özəl sektorun özünün intensiv inkişafı yolu ilə ikincinin xeyrinə artmalı və bu sahədə balans mütləq iqtisadi qanunlara uyğun təmin olunmalıdır.

Onun fikrincə, dövlət sektorunda bacardıqca az adam işləməlidir, bu, mükəmməl idarəetmə mexanizminin mühüm prinsiplərindəndir və dövlət idarəetməsi, ümumiyyətlə, iqtisadiyyatın keyfiyyətli, yəni, az məsrəflə, mükəmməl və dəqiq idarəolunması tələbi də məhz belədir.