Hərbi əməliyyatlar və media

Erməni separatçılarının sentyabrın 27-də səhət saat 5:00-da Azərbaycan torpaqlarına növbəti hücumuna verilən cavaba Türkiyə prezidenti mətbuat katibinn göstərdiyi dəstək reaksiyası medianın da proseslərə qoşulmasını özüylə gətirib-gəldi.

Əslində bu prosesin startı iyulun 13-də verilmişdi: işğalçı ölkə Ermənistanın Tovuza hücumuna Türkiyə rəhbərliyinin verdiyi kəskin reaksiyadan 20 gün sonra keçirilən müştərək hərbi təlim, müdafiə naziri, ordu generalı Hulusi Akarın Silahlı Qüvvələr Baş Qərargahının rəisi və qüvvə komandanlarıyla Azərbaycana getməsi geri dönülməz planların hazırlığına işarə edirdi.

1974-cü ilin iyulunda Kipr adasındakı himayəçi haqlarını yerinə yetirmək üçün təşkil etdiyi “Sülh əməliyyatı”ndan sonra Türkiyə, 1990-cı illərin ortalarında terror təşkilatının Şimali İraqdakı varlığına zərbələr endirmək için ildə bir neçə dəfə sistemli əməliyyatlar keçirmişdi.

Terror təşkilatının Suriyanın şimali-şərq bölgələrindəki strukturlarına qarşı 2016-cı ilin avqustunda və 2018-ci ilin yanvar-mart aylarında Rusiyanın icazəsiylə təşkil edilən hərbi əməliyyatlar daha sonra Suriyanın şimali-şərq bölgəsində davam etdirilmiş və ordunun Kayseridə ixtisaslaşan xüsusi təyinatlı qüvvələri bu əməliyyatlarda böyük təcrübə qazanmışdı.

Azərbaycanın öz torpaqlarını işğalçılardan, separatçılardan və soyqırımçılardan təmizləməsi üçün başladılan əməliyyata başda prezident  Ərdoğan olmaqla yüksək vəzifəli idarəçilərin verdiyi dəstək əslində media üçün də bir işarə fişəngi idi.

Xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlunun Azərbaycanın Ankaradakı səfirliyinə gedərək hərbi əməliyyatlara “həm döyüş ərazilərində, həm də masa arxasında” dəstək verəcəklərini açıqlaması bir az əvvəl xatırlatdığım bütün əməliyyatların dünya ictimaiyyətinə çatdırılma taktikasını yada salsa da 1974-cü ildəki “Sülh əməliyyatı” vaxtı  koalisiya hökumətində baş nazirin müavini olan Milli Selamet  Partiyasının sədri Nəcməddin Ərbakanın “Kipr adasının bu başından girib o başından çıxaq, rumları dənizə tökək” sözlərini yadıma saldı. Hamının zarafat hesab etdiyi bu sözləri Türkiyə baş nazirinin müavini ciddi şəkildə desə də mən onun da sözlərini də təbəssümlə yad etdim.

27 sentyabrda başlayan əks-hücum Türkiyə mediası üçün də yaxşı bir bilik testi oldu. Türk ordusunun keçirdiyi hərbi əməliyyatlar vaxtı TV-lərdə şahid olduğumuz şərhçi inflyasiyası Azərbaycan ordusunun Qarabağ əməliyyatında yenidən  qarşımıza çıxdı. Bilən-bilməyən hər kəs  bir anda “Qarabağ şərhçisi” oldu. Bilən-bilməyən bir çox köşə yazarı “Qarabağ mütəxəssisi” kimi yazmağı özünə vəzifə bildi.

Bakıya göndərilən xəbər müxbirləri cəbhə bölgələrindən başlarında dəbilqələrlə canlı yayınlara qatılanda 3 metr o tərəfdə vətəndaşların heç bir həyəcana qapılmadan o tərəf-bu tərəfə getmələrinin fərqində belə olmadılar. Və...kanallara Bakıdan bağlananların mühüm qismi savaşdan da “yağlama” məqsədi üçün istifadə etməkdən utanmadılar.

27 sentyabrda başlayan hərbi əməliyyatlar Türkiyə mətbuatının, TV “münəccimləri”nin, müxbir və şərhçilərinin 90%-dən çoxunun həm Azərbaycan, həm də Qarabağ barədə məlumatsız olduğunu göstərdi.

Bu, ölkədəki azad medianın fəaliyyət sahəsinin minimuma endirilməsiylə birbaşa əlaqəli olan durumdur. Bunun ən ibrətamiz örnəyi 10 il əvvələ qədər 600 min gündəlik  satışı olan “Hürriyyət” qəzetinin 29 sentyabrdakı manşet xəbəridir. “Stalinin qanlı mirası”  başlıqlı xəbərdə tarixi faktlar oxuculara bu şəkildə təqdim edilir: “1921-ci ildə Azərbaycan ərazisində ermənilərin çoxluqda olduğu Dağlıq Qarabağ Muxtar bölgəsi yaradıldı. Ermənstan ərazisində isə azərilərin çoxluqda olduğu Naxçıvan yaradıldı”.

Böyük-kiçikliyini bir tərəfə qoyun, bir qəzetin manşetdən verdiyi bu xəbər məlumatsızlığın, savadsızlığın ən acınacaqlı örnəyi olmaqla yanaşı Azərbaycanın haqlı mübarizəsinə bunun nə xeyri ola bilər? Və ya TV-lərdəki dayaz çıxışların yaltaq təriflərlə bəzənib-düzənməsi Azərbaycanın haqlı mübarizəsinə nə qatır?

Azərbaycanın öz ərazi bütövlüyünü təmin etmək üçün həyata keçirdiyi əməliyyatların meydana çıxardığı bu mənzərənin əməliyyatlar uğurla başa çatandan sonra aradan qaldırılması o əməliyyatlar qədər mühüm məsələdir və yubanmadan həyata keçirilməlidir.

Mayis Əlizadə