Media-icmal 08.11.19

Azərbaycanın Çinin “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsünü dəstəkləməsi, ölkənin bank sistemindəki vəziyyət, məktəbəqədər sistemdə “şişirdilmiş rəqəmlər” müzakirəsi və s. məsələlər bugünki medianın aparıcı mövzularındandır...

Azərbaycandan Çin layihəsinə dəstək 

“Azərbaycan” qəzeti “Azərbaycan maliyyə resurslarını “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsünün həyata keçməsinə yönəldir” sərlövhəli məqalədə layihənin mahiyyətini dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, Azərbaycan Çinin “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsünü ilk dəstəkləyən ölkələrdən biri olmaqla yanaşı, həm də öz maliyyə resurslarını onun həyata keçməsinə yönəldir.

Müəllif deyir ki, Baş Nazirin müavini, Azərbaycan-Çin Hökumətlərarası Ticarət-İqtisadi Əməkdaşlıq Komissiyasının həmsədri Şahin Mustafayev Şanxayda davam edən II Çin Beynəlxalq İdxal Sərgisi çərçivəsində keçirilən “Qlobal ticarət və beynəlxalq logistika” forumunda bildirib. 

Yazı müəllifi əlavə edir ki, Azərbaycan sözügedən strategiya çərçivəsində əməkdaşlığın inkişafına ən yüksək səviyyədə əhəmiyyət verdiyini nümayiş etdirir.

Müəllifə görə, Avrasiyada ticari-iqtisadi əlaqələrin fəallaşması beynəlxalq yükdaşımaların da çoxalmasına səbəb olub, yeni və səmərəli marşrutlara ehtiyac yarandığını deyib.

Müəllif vurğulayır ki, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu da daxil olmaqla, Trans-Xəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi Çin ilə Avropa arasında yüklərin daha qısa müddətə və etibarlı daşınması üçün cəlbedici yoldur.

Müəllif deyir ki, Ş.Mustafayev Azərbaycanın son illər formalaşdırdığı nəqliyyat-logistika infrastrukturu barədə məlumat verərək deyib ki, ölkədə 6 beynəlxalq aeroport fəaliyyət göstərir, böyük yük təyyarəsi parkı və Xəzər dənizində ən iri yük limanı var.

Müəllif deyir ki, Beynəlxalq İdxal Sərgisi çərçivəsində Azərbaycan ilə Çinin müxtəlif qurumları və şirkətləri arasında sənədlər imzalanıb, buraya Veynan şəhərində Azərbaycan Ticarət Evinin açılmasına dair əməkdaşlıq müqaviləsi, Azərbaycan məhsullarının Çinə ixracı ilə bağlı şirkətlər arasında alqı-satqı və distribütorluq müqavilələri də daxildir.

II Çin Beynəlxalq İdxal Sərgisində iştirak edən nümayəndə heyətimizin üzvləri sərgidə fəaliyyət göstərən Azərbaycan pavilyonlarına baş çəkib, şirkətlərimizin nümayəndələri ilə söhbət ediblər.

Yazının sonunda isə oxuyuruq: Biznes bölməsindəki 300 kvadratmetr sahəsi olan Azərbaycan pavilyonunda isə “Made in Azerbaijan” brendi ilə bazara çıxarılan rəqabətqabiliyyətli və ixracyönümlü məhsullar, o cümlədən şərablar və spirtli içkilər, qənnadı məmulatları, meyvə şirələri və kompot, quru meyvələr, mineral sular, konservlər istehsal edən 26 şirkətimiz mallarını yerli idxalçılara təqdim edir”.

Beş bankın bağlanmaq təhlükəsi

“Modern.az”da isə “5 bank ziyanla işləyir - Bağlanmaq təhlükəsi yaşayan maliyyə qurumları” sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif ölkənin bank sisteminin vəziyyəti və fəaliyyəti barədə iqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli ilə söhbətləşir.

Müəllif əlavə edir ki, bu ilin əvvəlində ekspertlər bankların vəziyyətinin pis olduğunu, bəzi bankların bağlanma təhlükəsi yaaşdıqlarını desələr də, bank bağlanması faktı qeydə alınmadı.

Daha sonra müəllif vurğulayır ki, Azərbaycanda faliyyər göstərən kommesiya banklarından 6-sı 297 min manatdan 90 milyon manat arasında zərərlə başa vurub.

Müəllifin sözlərinə görə, 20 kommersiya bankı isə 22 manatdan 323 milyon manata qədər mənfəət əldə edib.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, “Amrahbank” isə nə mənfəəti, nə də zərəri barədə hesabatı açıqlamayıb.

N.Cəfərli “modern.az”a deyir ki, Prezidentin “Fiziki şəxslərin problemli kreditlərinin həllilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” Fərmanı bankların dirçəlməsində çox böyük rol oynayıb: “Fərman sayəsində bankların aktivlərinə dollarla və manatla əlavələr edildi, bu Fərmanla banklar 1 milyard manatdan artıq vəsait əldə ediblər. Bu, birbaşa deyil, problemli kreditlərin ödənilməsilə oldu. Yəni problemli kreditlərin silinməsi onların yükünü azaltdı və neqativ pozisiyadan kifayət qədər normal inkişaf səviyyəsinə qədəm qoymalarına gətirib çıxardı”.

Ekspertə görə, kommersiya banklarının istehlak kreditlərini artırması da prosesdə müəyyən rol oynayıb, kommersiya bankları istehlak kreditlərini artırdılar, bunun pozitivlə yanaşı, neqativ tərəfləri də var.

N.Cəfərli deyir ki, istehlak kreditlərinin sürətlə artması qısa müddətdə banklara qazanc gətirir, amma orta və uzun müddətdə ciddi narahatlığa, yenidən problemli kreditlər məsələsinin gündəmə gəlməsinə səbəb ola bilər: “Yəni əslində bankların bir neçəsində vəziyyət hələ də ürəkaçan deyil. Hələ də bağlanmaq təhlükəsi, təmərküzləşmə, digər banklarla birləşmə təhlükəsi olan banklar var, son açıqlamalara görə, 5 bank hələ də ziyanla işləyir… Hansı banklarda dinamik proseslər gedir, onlar şəffaf rəqəmlərin açıqlanmasında problem görmürlər... Kimlər ki açıqlamır, yaxud açıqlamanı gecikdirirsə, deməli, balansda müəyyən problemlər var və bu problemlərin ictimaiyyətə açıqlanmasında maraqları yoxdur...”.

Uşaq adı ilə “yeyilən” milyonlar

“Bakupost.az”da isə “Bağça adıyla “yeyilən” milyonlar - Büdcədəki rəqəmlər işin üstünü açdı” sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif büdcədən məktəbəqədər təhsil müəssisələrində ərzaq üçün ayrılan pulların xərclənməsində ciddi problemlər olması, burada söhbətin xırda vəsaitlərdən deyil, milyonlardan getməsi barədə tanınmış iqtisadçı ekspert Rövşən Ağayevin düşüncələrinə yer verib.

Müəllif əlavə edir ki, ekspertin 2020-ci ilin büdcəsi ilə bağlı paylaşdığı problem rəqəmlərdən də aydın görünür.

Yazı müəllifinin sözlərinə görə, onun göstərdiyi rəqəmlərin müqayisəsi kifayət qədər maraqlı nəticələr çıxarmağa əsas verir:

“Deməli, 2017-ci ildə məktəbəqədər təhsil müəssisələrində ərzaq alınmasına 41.6 mln. manat xərclənmişdi. 2018-ci ildə proqnozu birdən-birə az qala 3 dəfə azaltdılar və 17.2 mln. manat xərc nəzərdə tutuldu. Amma il bitəndən sonra bəlli oldu ki, 17.2 mln. manat yox, faktiki olaraq 53.7 mln. manat xərclənib.

2019-cu il gəldi - məktəbəqədər təhsil ərzaq xərcləri az qala 2 dəfə artırıldı - 53 mln. manatdan 97.3 mln. manata çatdırıldı. İndi isə 2020-ci il gəlib, həmin xərclər 35%-ə yaxın azaldılaraq 65 mln. manata endirilib.

R.Ağayev deyir ki, qısa müddətdə nə ərzağın qiymətlərində, nə də uşaqların sayında belə kəskin qalxıb-enmə ola bilməməsi aydındır və onlar da xərclərin bu cür ziqzaqvarı hərəkətilə nəticələnməz.

“Ehtimal etdiyim versiya: burda hansısa “qara maraqlar” uşaqların ərzağından qazanmaq üçün “qara oyunlar” qurur... Hər halda, rəsmi izah çox maraqlı olar”, deyə ekspert bildirir.