Media-icmal 10.10.19

Azərbaycanın rəqabətlilik mövqeyinin güclənməsi, deputatdan baş nazirə təkliflər, ölkənin iqtisadi problemləri barədə müzakirələr və s. məsələlər bugünkü (10 oktyabr, 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır.

Rəqabətliliyin möhkəmləndirilməsi

"Azərbaycan" qəzeti "Azərbaycan "Qlobal Rəqabətlilik İndeksi" hesabatında Cənubi Qafqaz ölkələri arasında lider, MDB üzrə ilk üçlükdədir" sərlövhəli məqalədə ölkənin qlobal rəqabətlilik sahəsində uğurlarını dəyərləndirir.

Müəllif vurğulayır ki, Azərbaycan Dünya İqtisadi Forumunun (DİF) "Qlobal Rəqabətlilik İndeksi"ndə 11 pillə irəliləyərək 58-ci mövqedə yer alır.

İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin şərhində isə deyilir ki, son illər bütün sektorlarda dərin islahatlar aparılıb, iqtisadi artıma yönəlmiş layihələr icra edilib.

Mərkəzin şərhində vurğulanır ki, prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə makroiqtisadi sabitlik və biznes mühitinin əlverişliliyi təmin olunub, genişmiqyaslı infrastruktur layihələri icra edilib.

Həm də əlavə olunur ki, bu islahatlar Azərbaycanın beynəlxalq platformada da mövqelərinə müsbət təsir göstərib. Xüsusilə, adıçəkilən sahələr üzrə beynəlxalq indekslərdə sub-indikator ekvivalentində artımlar müşahidə olunur.

"Oktyabrın 8-də Dünya İqtisadi Forumu tərəfindən nəşr edilən "Qlobal Rəqabətlilik İndeksi"nə əsasən, Azərbaycan 11 pillə irəliləyərək 141 ölkə arasında 58-ci mövqedə qərarlaşıb", mərkəz bildirir.

Mərkəzin şərhində vurğulanır ki, "Qlobal Rəqabətlilik İndeksi" son hesabatda 141 ölkəni özündə cəmləşdirib, son nəşrinə görə, Azərbaycan 12 indikatordan 8-i üzrə irəliləyərək MDB ölkələri arasında lider mövqelər sırasında qərarlaşıb.

Hesabata əsaən mərkəz bildirir ki, Azərbaycan "institutlar" indikatoru üzrə 9 pillə irəliləyərək ölkədə məhkəmə-hüquq, hüquq-mühafizə orqanları, terrorizmlə mübarizə, polisə etimad, büdcə şəffaflığı və hesabatlılığı, məhkəmələrin müstəqilliyi, media azadlığı, mülkiyyət və intellektual mülkiyyətin qorunması, əmlak idarəetməsi, korporativ idarəetmə, hökumətin uzun müddətli strateji baxışı və elektron-hökumət istiqamətləri yüksəliş balları əldə edib.

Daha sonra Mərkəzin şərhində müxtəlif istiqamətlər üzrə əldə edilən uğurlar sadalanır.

Yazının sonunda isə oxuyuruq: "Son hesabatı təhlil etdikdə görərik ki, Azərbaycan 141 ölkə arasında ən böyük yüksəliş balı əldə edib, Cənubi Qafqaz ölkələri arasında lider, MDB ölkələri arasında isə ilk üçlükdədir".

Deputatdan təkliflər

"Bizimyol.infoaz"da isə "Millət vəkili Nazirlər Kabinetini tənqid etdi" sərlövhəli məqalə diqqəti çəkir.

Sayt bu günlərdə Novruz Məmmədovun baş nazir postundan istefa verməsi və Əli Əəsədovun baş nazir təyinatı ilə bağlı İqtisadi siyasət, sahibkarlıq və sənaye komitəsinin üzvü deputat Vahid Əhmədovun fikirlərinə yer verib.

Müəllif bildirir ki, Milli Məclisin deputatı, parlamentin iqtisadi siyasət, sahibkarlıq və sənaye komitəsinin üzvü Vahid Əhmədovu Əli Əsədovu çoxdan tanıdığını, ölkədə gedən iqtisadi proseslərdə rolunu olduğunu deyib, eyni zamanda yeni baş nazirə tövsiyələrini də verib.

Müəllifin deməsinə görə, Vahid Əhmədov bildirib ki, istər Milli Məclisin iclaslarında, istərsə də, dövri mətbuatda iqtisadiyyatla, ölkənin inkişafı ilə bağlı fikirlər söylənilir, müxtəlif təkliflər verilir: "Mən xahiş edirəm ki, Siz Azərbaycan Respublikasının baş naziri kimi həmin təkliflərə diqqətlə yanaşasız. O məsələlər barədə göstəriş verməyi Azərbaycan hökümətindən xahiş edərdim".

V.Əhmədov vurğulayıb ki, daha bir məsələ isə budur ki, Azərbaycanın dövlət başçısı son vaxtlar iqtisadi inkişaf üçün müəyyən ciddi addımlar atır, sosial layihlələr həyata keçirilir.

Bundan irəli gələrək deputat vurğulayıb ki, Azərbaycan dövlətinin iqtisadiyyatı neftdən yox, qeyri- neft sektorunun inkişafından asılıdır və bu, hədəf kimi götürülür.

Müəllifə görə, V.Əhmədov təəssüflə bildirib ki, çox uzun müddət keçməsinə baxmayaraq, çox ciddi iəliləyişlərə nail olunmayıb. "Düzdür, müəyyən addımlar var. Millət vəkili olaraq Sizdən xahiş edirəm ki, vəzifəyə başalayandan sonra Azərbaycanda qeyri- neft sektorunun, sənayenin, kənd təsərrüfatının, turizmin inkişafına diqqət yetirəsiniz".

V.Əhmədov daha bir məsələni müzakirə gündəminə gətirib ki, bu da Nazirlər Kabinetinin hesabatı ilə bağlı olub.

Deputat deyib ki, hər dəfə Milli Məclis Azərbaycan hökümətinin hesabatını alır, bu hesabat 350- 400 səhifəlik bir kitab həcmində olur, buna ehtiyac yoxdur və heç bir deputat bunu axıra kimi oxumur.

V.Əhmədov hesabatın mətninin konkretləşdirilməsi, görülən və görüləcək işlər barədə qısa məlumatlar verilməsini təklif edib.

Baş naziri gözləyən problemlər -iddia

"Azpolitika.info"da isə "Yeni baş naziri gözləyən ağır problemlər ...-Əli Əsədov sələflərinin edə bilmədiklərini bacaracaqmı?" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Sayt müəllifin bu günlərdə baş nazir təyin edilən Əli Əsədovu ölkə iqtisadiyyatında müəyyən problemlərin gözləməsi barədə düşüncələrinə yer verib.

Müəllif hesab edir ki, Ə.Əsədov ölkə iqtisadiyyatının istər rəsmi, üzdə olan, istərsə də qaranlıq və kölgəli tərəflərini yaxşı bilən 3-5 nəfərdən biridir.

Eyni zamanda müəllif vurğulayır ki, problemlər də kifayət qədər çoxdur, səhiyyədən, təhsildən tutmuş hətta hərbi sahəyə qədər bir çox problemlərin həlli bura aiddir.

"Bunun üçünsə ilk növbədə şəffaflığın təmin edilməsi, biznes mühitinin, bank-maliyyə sektorunun effektivliyinin artırılması, inhisarçılığın, məmur oliqarxiyasının biznesdəki çəkisinin günbəgün artmasının qarşısının alınması, qeyri-neft sektorunun sözdə deyil, reallıqda inkişafının təmin olunması və s. kimi problemlərin həlli lazımdır", deyə müəllif problemləri göstərir.

Müəllif əlavə edir ki, bütün bunlar olmadan nə ölkəyə investisiya axınını təmin etmək, nə də ölkədən kapital axınının qarşısını almaq mümkün olacaq.

Müəllifə görə, son illərdə gömrük və vergi sistemində nisbətən şəffaflıq və sahibkarlıq subyektləri üçün az-çox dözülən mühit yaradılsa da, buna "köklü islahatlar" adı vermək çətindir.

Müəllif hesab edir ki, daha bir problem ən azından hələ də ölkədə azad iqtisadi rəqabət mühitinin olmamasıdır, hələ də məmurdan tutmuş deputata qədər, siyasi hakimiyyətə bir balaca "ilişiyi" olanlar ölkənin biznes mühitində istədiklərini edirlər.

Məqalədə vurğulanır ki, inhisarçılıq problem kimi qalır, hansı iri, inhisarçı şirkəti qurdalasan, hansı bankla maraqlansan, başı gedib hansısa iri çaplı şəxsə dayanır, normal, azad sahibkarlığın inkişafına imkan verilmir.

Müəllifə görə, daha bir problem isə dövlət büdcəsinin formalaşması və buradakı vəsaitlərin xərclənməsinə nəzarət məsələsidir, belə ki, büdcə qəpik-qəpik doldurulduğu halda, onun boşaldılması sanki bir göz qırpımında baş verir.

Müəllif iddia edir ki, tender sahəsində də problem yaşanır, belə ki, dövlət müəssisələrinin çox zaman heç bir ciddi əhəmiyyətə malik olmayan işlər üçün nəzərdə tutduğu on milyonlar, yüz milyonlarla ölçülən tenderlərini hər il eyni şirkətlər "udur" və bu yolla külli miqdarda vəsait "gedər-gəlməzə" yola salınır.

Müəllif vurğulayır ki, məhz tenderlər və büdcə vəsaitlərinin necə xərclənməsi məsələsi istər yerli müstəqil ekspertlər, istərsə də xarici təşkilatlar tərəfindən ən çox korrupsiyalaşmış istiqamət kimi təsbit olunub.