Media-icmal 15.02.20

Ölkənin İnternet resursları daha çox fevralın 9-da keçirilmiş  növbədənkənar parlament seçkilərinin nəticələrinə aid şərhlərə, sosial problemlərə və s. məsələlərə köklənib.

Növbədənkənar parlament seçkilərilə bağlı məsələyə internet resursları bir neçə cəhətdən yanaşırlar. “Moderator.az”ın  “Seçkilərə perspektivli namizədlərlə bazarlıq etmək məqsədilə çoxlu namizəd qatılmışdı” sərlövhəli məqaləsində deputatlığa namizəd sayının çox olmasına cavab axtarılır.

Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının (BAXCP) sədri Qüdrət Həsənquliyev hesab edir ki, seçkilərin hansı səviyyədə keçirilməsi həmin xalqın sosial inkişaf indeksinə bağlıdır. Ona görə də Q.Həsənquliyev deyir ki, inkişaf etməkdə olan Azərbaycanda inkişaf etmiş Qərbi Avropa ölkələri standartlarına uyğun seçkilərin keçirilməsini gözləmək absurddur.

Partiya sədrinin fikrincə, seçkilərin gedişində baş vermiş bəzi qanun pozuntuları mojaritar seçki sisteminin qüsurlarından qidalanır, belə ki, mojaritar seçki sistemi təsadüfi adamların namizədliyinə, deputatlığına, regionçuluğa və etnik seperatizmə yol açır.

BAXCP sədrinə görə, bu seçkilərdə dövlətçilik üçün ciddi problem ola biləcək meyllər müşahidə edilib: “Seçkilərə iqtidar partiyası və perspektivli namizədlərlə bazarlıq etmək üçün ayrı-ayrı mafioz qüvvələr tərəfindən təxribat məqsədilə göndərilmiş çoxlu sayda namizəd qatılmışdı”.

Partiya sədri bu halların olmaması üçün ölkədə proporsional seçki sisteminin tətbiq olunmasına çağırış edir.  BAXCP sədrinə görə, proporsional seçki sistemində namizədlər siyasətlə məşğul olan partiyaların ali kollegial orqanları səviyyəsində seçilir və bu halda təsadüfi adamların namizədlər siyahısına düşmə ehtimalı xeyli azalır.

“Azadlıq.info.az”  isə “Xalq rüsvayçı köhnə deputatlara üsyan edir!” sərlövhəli məqalədə vətəndaşların bir neçə çağırış deputat seçilmiş şəxslərə etiraz səbəblərini ortaya qoyur.

Müəllifə görə, Mərkəzi Seçki Komissiyasının (MSK) fevralın 12-də dörd seçki dairəsinin nəticələrini ləğv etməsi qoca deputatların təkrar parlamentə qaytarılmasına əhalinin qəzəbinin qarşısını almaq üçün edilib. Yazı müəllifi vurğulayır ki, hətta siyasətə maraq göstərməyən adamlar belə seçkidə baş verən pozuntulara etiraz bildirirlər.

Müəllif iddia edir ki, indiki hakimiyyətin dövründə çox saxta seçkilər olub, amma builki parlament seçkiləri kimisi olmamışdı, bütün saxtakarlıqlar, səs oğurluqları, karusel hoqqaları hər kəsin gözünün önündə baş verib.

Müəllif müşahidəçilərə istinadən seçici fəallığının heç 20% belə olmadığını iddia edərək bunu əhalinin seçkiləri boykot etməsinin göstəricisi adlandırır.

Müəllifə görə, MSK-nın nəticələri ləğvetmələri xalqın hirsini yumşaltmağa hesablanıb, ancaq daha xalq o xalq deyil. Müəllif iddia edir ki, xalq artıq nə bu hakimiyyəti, nə də xirtdəyinə kimi rəzalət çirkabına batmış qoca deputatları istəyir: “...Azərbaycan dəyişməlidir! Bu dəyişim məhz Milli Məclisin deputat qrupundan başlamalıdır” deyə müəllif hədəf göstərir.

Amma müəllif hesab edir ki, burada söhbət bir neçə dairənin yox, bu seçkinin nəticələrinin tam şəkildə ləğvindən gedir.

Rəsmi “Azərbaycan” qəzeti də “Seçici iradəsinin təcəssümü” sərlövhəli məqalədə seçkilərə yer verib.

Müəllif hesab edir ki,fevralın 9-da Milli Məclisə keçirilmiş seçkilər ölkədə demokratik inkişafın göstəricisi kimi yadda qaldı, müşahidəçi qismində Azərbaycana gələn beynəlxalq qurumların missiyaları bəyanatlarında ölkənin seçki sistemini yüksək dəyərləndirdilər.

Yazı müəllifinin deməsinə görə, bütün rəylərdə seçkilərin olduqca ədalətli və şəffaf keçirildiyi, Azərbaycanın demokratik dəyərlər yolu ilə inkişaf etdiyi birmənalı şəkildə öz əksini tapdı.

Seçkilərdəki pozuntulara gəlincə isə müəllif bunu belə əsaslandırır ki, ümumiyyətlə, heç bir ölkədə ideal seçki keçirmək mümkün deyil, istənilən ölkədə seçici siyahılarında çatışmazlıqlar var və buna görə seçki kampaniyası ərzində nöqsanların baş verməsindən sığortalanmaq mümkün olmur.

Müəllifin fikrincə, pozuntuların baş verməsi mümkündür, əsas olan budur ki, nöqsanlar araşdırılır, düzgün hüquqi qiymətini alır və dörd seçki dairəsində  (80 saylı İmişli-Beyləqan, 35 saylı Xətai üçüncü, 74 saylı Lənkəran kənd və 33 saylı Xətai birinci seçki dairələri) Milli Məclisə seçkilər etibarsız sayılıb.

Müəllifə görə, İnternet resurslarda, sosial şəbəkələrdə yayılmış, eyni zamanda digər mənbələrdən daxil olan bütün şikayət və nöqsanlar ətraflı şəkildə araşdırılır və qanunvericiliyin tələbinə uyğun olaraq lazımi addımlar atılır.

İnternet resursları 2016-cı ilin martından bu yana valyutadəyişmə məntəqələrinin fəaliyyət göstərməməsini sosial problem olaraq təqdim edirlər.

“Müsavat.com” un “ Bakıda turistlərın sayı artır, “exchange”lərin bəxti açılmır” sərlövhəli məqaləsi bu məsələyə həsr edilib.

Müəllif  bu məntəqələrin işləməməsinin səbəbləri barədə iqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli ilə söhbətləşir. O hesab edir ki, 2016-cı ildən bu məntəqələrin bağlanması səhv addım idi, bu addım kimlərinsə nəzarətində olan “qara bazar”a yol açdı.

Ekspert həm də deyir ki, məntəqələrin yenidən işə salınması şərtləri də sərtdir, bunun üçün sahibkar 100 min manat kapitala malik olmalı, 50 min manat depozit qoymalıdır, amma sahibkar ilkin kapital olaraq bu qədər vəsaiti ödəməkdə maraqlı deyil.

N.Cəfərliyə görə, mövcud durum bankların xeyrinədir, ona görə də şərtlər sadələşdirilmir: “Abşeronda, Sumqayıt və Gəncədə valyutadəyişmə məntəqələrinə sahib olmaq üçün 25 000 manat və 25 000 dollar, digər bölgələrdə bu isə 10 000 manat və 10 000 dollar gorov qoulmalıdır”, - ekspert bildirir.

“Redaktor.az”da  dərc olunan “Bakının bu qəsəbəsində şam satışı rekord qırır” sərlövhəli məqalə isə Abşeron rayonunun Güzdək qəsəbəsində elektrikin tez-tez kəsilməsindən bəhs edir.

Sakinlərin sayta açıqlamalarına görə, hər axşam saatlarında qəsəbədə elektrik 4-5 saat müddətində kəsilir, soyuq aylarda elektrik kəsintisi insanların yaşayışını çətinləşdirir.

 “Azərişıq” ASC-nin mətbuat xidmətinin rəhbəri Tanrıverdi Mustafayev kəsintiyə səbəb kimi külək əsməsini göstərir, elektrik enerjisinin verilməsini fasiləsiz təmin etmək üçün ya yeraltı xətlər inçəkilməsini, ya da özəl təkliflər verərək layihənin yeniləndirilməsini irəli sürür.