Media-icmal 27.12.18

Təhsilin inkişafda yeri, regionların inkişafına olan maneələr, sakinlərin susuzluqdan əziyyət çəkməsi və s. məsələlər bugünkü (27 dekabr, 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır.

Möhtəşəm gələcək-təməli təhsil

"Azərbaycan" qəzeti "Tərəqqi təhsildən başlayır" sərlövhəli məqalədə cəmiyyət həyatında və şəxsi həyatda təhsilin rolunu dəyərləndirir.

Müəllif bütün dövrlər üçün təhsilin müstəsna əhəmiyyəti olduğunu, müasir dövrün qlobal çağırışlarının isə bu sahəni dövlətin və cəmiyyətin prioritetinə çevirdiyini deyir.

Müəllif vurğulayır ki, prezident İlham Əliyevin rəhbərlik fəaliyyətinin hər dönəmində təhsillə bağlı sərəncamların çoxluğu bu sahənin üstün yer tutmasının göstəricisidir, bu sənədlərdə sosial-iqtisadi həyatın yenidən qurulması, davamlı inkişafı üçün şəraitin yaradılması və qarşıda duran strateji vəzifələr öz əksini tapmışdır: "Həmin vəzifələr yaşam tərzimizin daha da modernləşdirilməsi və qabaqcıl təcrübəyə uyğunlaşdırılması yolu ilə davamlı iqtisadi inkişafın təmin edilməsindən və əhalinin həyat səviyyəsinin yüksəldilməsindən ibarətdir".

Müəllif deyir ki, hər bir gəncə hərtərəfli bilik və bacarıqların verilməsi, fəal həyat mövqeli, aydın dünyagörüşlü kamil vətəndaşlar yetişdirmək məqsədilə təhsilin, infrastrukturun və insan resurslarının inkişafı dövlət siyasətinin başlıca şərtidir: "Müstəqil Azərbaycan dövlətinin yaxın gələcək üçün qarşıya qoyduğu hədəflərə doğru mühüm bir addım olan bu strategiya ulu öndər Heydər Əliyevin milli təhsilin inkişafı sahəsində formalaşdırdığı zəngin ənənələrə, prezident İlham Əliyevin Azərbaycana rəhbərliyi dövründə bu sahədə əldə edilmiş böyük nailiyyətlərə söykənir.

Müəllif vurğualyır ki, bu illərdə milli təhsilin məzmunu, mahiyyəti dəyişib, maddi-texniki bazası müasirləşdirilib, informasiya-kommunikasiya texnologiyaları ilə təmin edilib.

Yazi müəllifi deyir ki, son 5 ildə ölkədə 500-dən çox, 2003-2018-ci illərdə isə 3200-dən çox məktəb binası tikilib və ya əsaslı təmir edilib,1 milyondan artıq şagirdin təlim şəraiti əhəmiyyətli şəkildə yaxşılaşdırılıb.

Müəllif deyir ki, ucqar kəndlərdə az şagird kontingenti olan qəzalı məktəbləri modul tipli məktəblər əvəz edib, 2017-ci ildə 40 rayonda 6 min şagird yerlik 106 belə məktəb quraşdırılıb, ilin sonuna 43 regionda 8120 şagird yerlik daha 137 məktəbin quraşdırılması işləri başa çatdırılacaq.

Müəllif bu sırada Azərbaycanda sağlamlıq imkanları məhdud şəxslərin təhsilinin, məktəb idarəedilməsinin təkmilləşdirilməsinin, bacarıqlı menecerlərin hazırlanmasının da prioritet olduğunu söyləyir.

Müəllif xaricdə təhsil almağın müasir Azərbaycan təhsilinin tərkib hissəsinə döndüyünü, daxildə isə təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi istiqamətində işlərin görüldüyünü, ali məktəblərə qəbulda yüksək təhsil göstəriciləri qeyd edir.

Müəllif bütün bu fəaliyyətlərin zamanın çağırışlarından irəli gəldiyini, artıq fərd üçün əmək bazarının qloballaşdığını bildirir.

Gələcək təhsilin mahiyyətilə bağlı müəllif deyir ki, bu məsələ bu sahəyə dair dövlət sənədlərində əksini tapıb, Proqramın əsas hədəfi ən qabaqcıl elmi nailiyyətlərdən, innovativ təlim-tədris texnologiyalarından yararlanmaq, ölkədə yeni nəsil mütəxəssislər yetişdirmək, Azərbaycan ali təhsil sisteminin məzmun və keyfiyyət göstəricilərini beynəlxalq ikili diplom proqramları ilə müasirləşdirmək, beynəlxalq təcrübənin öyrənilərək tətbiqi vacib prioritet kimi qəbul edilir.

Müəllif bu təcrübənin tətbiqinin perspektiv nəticələrilə bağlı isə sonda deyir: "Bütün bunlar Azərbaycanın gələcəklə bağlı aydın baxışa malik olduğunu və özünü qloballaşan dünyanın uğurlu mənzərəsinə yüksək həssaslıqla hazırladığını göstərir. Bu uzaqgörən və peşəkar yanaşma müstəqil dövlətimiz üçün möhtəşəm bir gələcək yaradır".

90%-ə qədəri Bakıda cəmləşən iqtisadi inkişaf

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "Regionları dirçəldəcək investisiya" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif regionların sosial-iqtisadi inkişafı ilə bağlı proqramların tətbiqi, investisiya təşviqi və bunun nəticələri barədə ekspert Rəşad Həsənovla söhbətləşir.

Müəllif deyir ki, son illərdə Azərbaycanda regionların iqtisadi inkişafı üçün bir sıra addımlar atılır, sənaye parkları və məhəllələri, aqroparklar yaradılır.

Yazı müəllifi İqtisadiyyat Nazirliyinə istinadən deyir ki, indiyədək regionların sosial iqtisadi inkişafı üzrə dövlət proqramları çərçivəsində 70 milyard manat həcmində investisiya qoyulub.

Müəllif vurğulayır ki, müvafiq dövlət sənədlərilə bəzi rayonlarda sənaye məhəllələrinin yaradılması qərara alınıb, bəzilərində bu sənaye məhəllələri sahibkarların istifadəsinə verilib: "45 aqroparkdan artıq 18-i fəaliyyətə başlayıb, 27 aqroparkın isə 2019 və 2020-ci illərdə açılacağı gözlənilir".

Müəllif İqtisadiyyat Nazirliyinə istinadən deyir ki, 2016-cı ildən bu yana 289 sahibkarlıq subyektinə ümumi dəyəri 2,8 milyard manat olan 330 investsiya təşviqi sənədi verilib.

Müəllif deyir ki, görülən işlərə baxmayaraq, Azərbaycanda dövlət büdcə gəlirlərinin formalaşmasında regionların payı cüzi olaraq qalır, 2019-cu ilin dövlət büdcəsində mərkəzləşdirilmiş gəlirlər ümumi gəlirlərin 96,8 faizini təşkil etdiyi üçün yerli gəlirlərin payı cəmi 3,2 faiz olacaq.

Müəllifə görə, üstəlik büdcədən rayonlara dotasiyalar da artır, belə ki, dotasiya həcmi 2018-ci ildə 33471,0 min manat idisə, 2019-cu ildə 104 046,0 min manat proqnozlaşdırılıb, 2019-cu ilin dövlət büdcəsindən cəmi 34 şəhər və rayona dotasiya ayrılmayacaq.

İqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov da "Yeni Müsavat"a açıqlamasında Azərbaycanda regionlara investisiya cəlb edilməsi üçün bir çox işlərin görüldüyünü desə də istənilən nəticənin alınmadığını, yəni, ölkə regionlarında investisiya bumu yaşanmdığını, qeyri-neft sektoruna investisiya yatırımlarında tempin aşağı olduğunu bildirir.

Ekspertə görə, bu vəziyyəti aradan qaldırmaq üçün ölkədə biznes mühitinin təkmilləşdirilməsi üçün institusional islahatlar aparılmalı, siyasi qərarlar ortaya qoyulmalı, xarici və daxili investorlar inandırılmalıdır, yalnız bu halda investisiya axını sürətlənə bilər.

R.Həsənov deyir ki, regionlara investisiya cəlbini artırmaq üçün dövlət ciddi vergi və gömrük güzəştləri tətbiq etməlidir, amma bu hədəf Vergi Məcəlləsinə çoxsaylı dəyişikliklərdə əksini tapmayıb.

Ekspert həm də vurğulayır ki, hazırda ölkə iqtisadiyyatının 88-89 faizi Bakı və Abşeronda formalaşıb, bu isə iqtisadi aktivliyi, alıcılıq, istehlak gücünü, əhalinin gəlirlərini məhdudlaşdıran amildir.

Müqavilə imzalayan kim, zərərçəkən kim

"Oxu.az"da isə "Bakıda sakinlər üç gündür susuz qalıb: Borcu kim ödəməlidir?" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif Bakının bəzi rayonalrında sakinlərin su, işıq kimi məişət probleminin yaşamasını müzakirə müstəvisinə çıxarır.

Müəllif sakinlərə istinadən deyir ki, Yeni Günəşli qəsəbəsi, "D" massivində "Çənlibel" MTK-ya məxsus hündürmərtəbəli binada artıq üç gündür ki, su yoxdur və problem "Azərsu" ASC-i ilə yox, "Azərişıq" ASC-i ilə əlaqəlidir.

Bina sakinləri deyirlər ki, 375 mənzildən ibarət binadır, min nəfərdən çox sakin yaşayır və MTK ilə "Azərişıq" arasında müəyyən məbləğdə borc məsələsi var, amma bunun əziyyətini sakinlər çəkir: "Sakin olaraq bizim hüquqlarımızı pozurlar. MTK rəsmiləri ilə yanaşı "Azərişıq" ASC-ə də müraciət etmişik, heç kim problemin həllində bizə köməklik göstərmir".

Sakinlərin deməsinə görə, bu məsələdə onların heç bir təqsiri yoxdur, işıqla bağlı pulu vaxtlı vaxtında ödəyirlər.

Müəllif deyir ki, "Çənlibel" MTK-nın sədri Vüsal Abdullayevin iddiasıana görə, binada yaşayan sakinlər vaxtı-vaxtında kommunal xidmətlərini ödəmədikləri üçün borc yığılıb:"Binada 375 mənzil var, Doğrudur ki, bizim "Azərişıq" ASC-ə son iki il ərzində ümumi olaraq toplanan müəyyən məbləğdə borcumuz var. Amma bu problemin yaranması da, həlli də vətəndaşlardan asılıdır. Dəfələrlə bina sakinlərinə vaxtı-vaxtında kommunal xidmətlərə olan borclarını ödəmələri tövsiyə edilib. Vətəndaşlar kommunal xidmətlərə olan borclarını ödəmək istəmirlər".

Müəllfin deyir ki, lift işləyir, binada işıqlandırma var, mənzillərin su təchizatını tənzimləmək üçün motorun fəaliyyətini təmin edən elektrik enerjisinin verilişi dayandırılıb.

Məsələ ilə bağlı açıqlama verən "Azərişıq" ASC- isə bildirir ki, "Çənlibel" MTK-nın 20 min manatdan çox borcu olduğu üçün elektrik enerjisinin verilişi dayandırılıb.

"Azərişıq" deyir ki, abonentlər elektrik sərfiyyatına olan borclarını ödəyirlər, elektrik enerjisi fasiləsiz olaraq verilir, haqqında bəhs olunan sərfiyyat isə "Azərişıq"la MTK rəhbəri arasında müqavilə ilə bağlıdır, müqavilənin də şərtlərinə uyğun olaraq tədbirlər görülüb.