Media-icmal 30.05.2017

Ölkədə baramaçılığın inkişafı, işsizliyə görə sığorta fondunun yaradılmasına münasibət, yararsız tütün məhsullarının satışda olması bugünkü (30 may, 2017-ci il) medianın aparıcı mövzusudur.

Baramaçılıq şöhrətini qaytaracaq

"Azərbaycan" qəzeti "3516 müqavilə, 300 ton yaş barama, 15 min iş yeri"

(http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=123107) sərlövhəli məqalədə ölkədə baramaçılığın inkişafından bəhs edir.

Müəllif deyir ki, baramaçılıq tez başa gələn istehsalat sahələrindən biridir və bu sahə Azərbaycanda tarixə malikdir.

Məqalədə deyilir ki, ölkədə qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi fonunda dövlət başçısı İlham Əliyev baramaçılığın inkişafı ilə bağlı konkret tapşırıqlar verib: "1 kiloqram baramanın qiyməti 8 manat müəyyən edildi, 50 kiloqrama yaxın toxum 24 rayona paylanmışdı, 70,7 ton yaş barama alınaraq "Şəki-İpək" ASC-yə satılıb". Müəllif vurğulayır ki, bu il Çindən 6 min qutu ipəkqurdu toxumu gətirilib və vaxtilə ipəkçiliklə məşğul olan 30 rayona paylanıb.

Müəllif deyir ki, nəticə normal olduğu halda bu 300 ton yaş barama, Şəki "İpək" ASC-də 600 nəfərin minimum 9 ay daimi işlə təmin olunması deməkdir.

Müəllif xatırladır ki, bu il 3516 kümçü ilə müqavilə imzalanıb, bu da orta hesabla əsasən ailə üzvlərinin təmsil olunduğu 15 min nəfərə yaxın insanın işlə təmin edilməsi deməkdir.

İpəkqurdunun yeganə qidası olan tut ağacları ilə bağlı yem bazası respublika üzrə 23 min hektardan çox olub, amma torpaq istahatları gedərkən bu sahələr əhali arasında həm torpaq, həm də əmlak payı kimi bölünüb: "Hətta həmin dövrlərdə ən azı hər bələdiyyədə 10-15 hektar toxmacar bağının saxlanılması təklif edilsə də buna riayət olunmayıb: " Bu da yem bazasının kəskin şəkildə azalmasına səbəb olub. Bəzi rayonlarda isə yem bazası var, onların da yenidən bərpa olunması zəruridir. Bu məqsədlə Çindən 1 milyon 500 min ədəd tut tingi gətirilib və respublikanın rayonlarına paylanılıb".

Müəllif deyir ki, bu il Füzuli, Zərdab, Zaqatala, Ağdam, Ağcabədi daha çox barama istehsal etməyi hədəf seçiblər, digər tərəfdən, uzun müddət istifadəsiz qalan Qax Damazlıq İpəkçilik Stansiyası yenidən dirçəldilir.

Müəllif qeyd edir ki, hazırda ipəkçilikdə əsas problemlərdən biri kadrla bağlıdır. Əvvəllər Gəncədəki Azərbaycan Aqrar Universitetində ipəkçilik fakültəsi olub, burada ipəkçi-aqronom ixtisası üzrə kadrlar hazırlanıb, artıq həmin fakültə bağlanıb.

Müəllif deyir ki, hazırda ipəkçiliklə məşğul olan ən cavan kadrın 45-50 yaşı var, onlar da uzun müddət bu sahədən kənarlaşdıqları üçün problem daha da dərinləşib, amma bu və s. problemlərə baxmayaraq, kümçülər inanırlar ki, dövlət dəstəyi sayəsində Azərbaycanda ipəkçiliyin əvvəlki şöhrətini qaytarmaq və onu daha da yüksəklərə qaldırmaq mümkün olacaq.

İşzislərlə bağlı Sığorta Fondu: hə ya yox?

"Azərbaycanda işsizlərə aid vəsait üçün Sığorta Fondu" sərlövhəli məqalədə

(http://ru.echo.az/?p=59808) bu Fondun yaradılıb- yaradılmaması ekspertlərlə müzakirə olunur.

Müəllif deyir ki, rəsmi mənbələr Azərbaycanda issizliyi ciddi problem saymırlar, reallıqda onun isə həcmi rəsmi göstərilənləri üstələyir: "Belə ki, dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına istinadən bu il mayıı 1-nə 35 min 854 nəfər işsiz statusu alıb ki, onun da 37,3%-i qadınlardır. Rəsmi işsizlərin 5500 nəfərə yaxını işsizliyə görə vəsait alır, işsizliyə görə orta aylıq məblığ 263,8 manatdır".

Müəllif işsizlərdən 16411 nəfərin Bakıda yaşadığını, onlardan da 2211 nəfərin işsizliyə görə vəsait aldığını bildirir.

Müəllif vurğulayır ki. bu məsələ ilə bağlı dəyişiklikləri nəzərə çarpır, belə ki, Milli Məclis "İşsizliyə görə sığortalanma haqqında" qanun layihəsi parlamentə daxil olub: 2 layihəyə görə işsizlərə vəsait verilməsi üçün Sığorta Fondu yaradılacaq, Fondda toplanan vəsaitlərin həcmi artacaq, bu vəsaitlər məşğulluğun təmin olunması məsələləri üzrə xidmətlərə sərf ediləcək".

Amma ekspertlər Sığorta Fondunun yaradılması məsələsinə birmənalı yanaşmırlar: "Bu gün işverənlərə əlavə maliyyə yükləri lazım deyil və bununla onların həyatını mürəkkəbləşdirməyə dəyməz: "Mən hesab edirəm ki, işsizlər problemini yeni kvalifikasiya kursları açmaqla dövlət özü həll etməlidir. Həm də bizdə neçə illərdir ki, heç bir yerdə qeydə alınmayan qeyri-formal bazar fəaliyyət göstərir, belə çıxır ki. bu şəxslər Fonddan vəsait alacaqlar?". Bunu ekspert Fuad Əlizadə qəzetə şərh edir.

Ekspertlər deyirlər ki, hər il ölkədə işsizliyə görə 5 milyon manatdan çox vəsait verilir: "İndi işəgötürənlər sosial sığortalanmalara 22% ayırma edir, yeni layihə isə daha 0,5% artım nəzərdə tutur, işçilərin maaşından isə artıq 3%, yox, 3,5% tutulacaq. Bunu demək olar ki, artıq fondun vəsaitlərinə qeyri-formal bazar və vətəndaş-hüquqi sazişlər əsasında çalışanlar iddia edə bilməzlər. Əmək müqaviləsi ilə işləyənlər işsizliyə görə vəsait ala bilərlər, amma burada da "sualtı qayalar" var".

Müəllif deyir ki, işsiz şəxs məşğulluq xidmətinə müraciət edir və ona iki iş təklif olunur, bundan imtina edirsə, artıq ona vəsait verilmir.

Ekspertlər hesab edirlər ki, bu qanun mahiyyətinə görə çoxlarının maraqlarını əhatə edir, odur ki, ictimai müzakirəsinin keçirilməsi vacibdir və burada şəffaflıq olmalıdır.

Bitməyən "yararlılıq" müddəti...

"Novoye Vremya" qəzeti Eyyub Hüseynov: "Azərbaycanlılar vaxtı keçmiş siqaret çəkməyə məcburdurlar" sərlövhəli məqalədə" (http://www.novoye-vremya.com/w93383/.../#.WSxeMWiLTIU) ölkədə satılan siqaretlərin keyfiyyətini Azad İstehlakçılar Birlyinin sədri Eyyub Hüseynovla müzakirə edir.

"Hazırda Azərbaycanın tütün bazarında satışı reallaşdırılan tütün məhsullarının təqribən 70 fazidən çoxu vaxtı keşmiş məhsullardır. Köşklərdə hətta 5 il bindan əvvəl istehsal edilən siqaert almaq mümkündür". Bunu Azad İstehlakçılar Birliyinin (AİB) sədri Eyyub Hüseynov bildirib.

E.Hüseynov deyir ki, siqaret qutuları və digər tütün məhsullarının qabları üzərində istehsalçı istehsal olunma vaxtını və məhsulun yararlılıq müddətini göstərməlidir.

"Dünyada nəhayətsiz heç nə yoxdur. İnsanın yaratdığı nə varsa nəhayətsiz ola bilməz, hətta bu məhsul istehsalçılarının parlament və məmurlara təsirinə baxmayaraq, informasiyanın olmaması məsələsi Milli Məclisdə də qaldırıldı. Onlar bu yollarla öz məhsullarının "əbədiyaşar" olduqlarını göstərmək istəyirlər", - E.Hüseynov bildirib.

E.Hüseynov deyir ki, satışda olan istənilən siqaret bir il yararlılıq müddətinə malikdir. Amma AİB sədri bunu da bildirir ki, 15 ildir ki, istehsalçıların istehsal etdikləri məhsulların üzərinə yayarlılıq müddətini göstərən etiketi vurdura bilmir.

Azad İstehlkaçılar Birlyinin (AİB) sədri əlavə edib ki, Azərbaycan istehlakçıları təkcə vaxtı keçmiş tütün məhsulları və ya siqaretlər almırlar, həm də özləri də bilmədən yerli bazarın 25%-ni təşkil edən qaçaqmal yolu ilə gətirilən tütün məhsulları alırlar.