Ekspert bahalaşmanın səbəbləri barədə

Bakı/16.03.21/Turan: Turan İnformasiya Agentliyinin “Çətin sual” verilişinin 16 mart 2021-ci il tarixli “Bayramqabağı bahalaşma” adlı buraxılışı bayram öncəsi bahalaşmaya həsr edilib. Verilişin qonağı olan kənd təsərrüfatı mütəxəssisi Vahid Məhərrəmov bu bahalaşamının səbəbləri barədə danışıb. Onun deməsinə görə, bu problem uzun müddətdir ki, davam edir.

Mütəxəssisin fikrincə, qiymətlər kəskin artıb, səbəblərdən biri budur ki, əhalini işlə, gəlirlə təmin edəcək sənaye istehsalı sahələri azdır, ona görə də insanlar kənd təsərrüfatı istehsalı sahəsində məhsul satışı ilə məşğul olurlar və bu sahədə 90 mindən çox obyekt fəaliyyət göstərir.

Onun deməsinə görə, pərakəndə satışla məşğul olanlar qiyməti bahalaşdırmaqla yaxşı gəlir gəlir əldə etmək istəyirlər, amma bu, mümkün deyil. Ona görə ki, əhalinin alıcılıq qabiliyyəti aşağıdır və istəsə də belə hər şeyə xərcləməyə pul tapmır.

Bahalığa daha bir səbəb isə topdansatışdakı inhisarın mövcudluğudur və bu barədə uzun illər danışılsa da heç nə dəyişmir.

Mütəxəssis deyir ki, bahalığa səbəblərdən biri də yemçiliyin inkişaf etdirilməməsidir və yemçilik inkişaf etmədikcə, ət, süd istehsalının artması mümkün deyil. Daha bir səbəb isə növbəli əkin sisteminin tətbiq olunmamasıdır.

Vahid Məhərrəmli vurğulayıb ki, 2020-ci ildə kartof istehsalında ciddi artım olduğu deyilsə də əksinə belə artım yox idi. Sadəcə, son 4 ayda İrandan kartof idxalı hesabına əhalinin bu məhsula olan tələbatı ödənilir. O əlavə edir ki, daha bir problem torpağın münbitləşdirilməməsidir, buna görə də məhsuldarlıq aşağı düşür. Torpağın gücləndirilməsilə bağlı ona verilən gübrələr keyfiyyətli olmur.

Vahid Məhərrəmli bahalaşmaya daha bir səbəb kimi 2021-ci ilin əvvəlində dizel yanacağının qiymətinin bahalaşmasını göstərib və bu 33% bahalaşma deməkdir:. “Yanacağın satışının bahalaşması daşınma xərclərinin bahalaşmasına təsir edir, bu isə məhsulun maya dəyərinə və qiymətinə təsir göstərir.

Bahalaşan məhsullara gəlincə, Vahid Məhərrəmli deyib ki, duru yağlarda bahalaşma 45%, pendirdə 20%-ə qədər müşahidə edilir, son vaxtlar alma, armudun qiymətində 30-40% bahalaşma müşahidə edilir.

Mütəxəssis deyir ki, 14 ildir ki, kənd təsərrüfatının inkişafı üçün subsidiyaların verilməsindən danışılır, subsidiyaların həcmi artsa da bu, müsbət bir dinamikaya səbəb olmur.

Vahid Məhərrəmov kənd təsərrüfatına dair proqramların hazırlanması ilə bağlı deyib ki, proqramlar qəbul edilir, amma yenə də istənilən nəticəni almaq mümkün olmur. Səbəb də budur ki, proqramlar səthi hazırlanır, onun hazırlanmasında peşəkarlar iştirak etmirlər, cəmiyyət bunlardan xəbərsiz olur.-05D-