Media-icmal 01.07.17

Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin güclənməsi, mülki tikinti sahəsindəki problemlər, ölkənin məhkəmə-hüquq sisteminin durumu bugünki medianın (01 iyul 2017-ci il) aparıcı mövzularındandır...

İstənilən təxribata cavab verməyə qadir ordu

"Azərbaycan" qəzeti "Düşmənin istənilən təxribatının qarşısı qətiyyətlə alınacaq" (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=125200) sərlövhəli məqalədə Azərbaycan Ordusunun döyüş qabiliyyətini artırmasını dəyərləndirir.

Müəllif ölkə ərazisinin bir hissəsinin işğal altında olmasını və erməni tərəfin müntəzəm təxribatlarını bu silahlanmanın əsas motivi hesab edir, ayrı-ayrı vaxtlarda baş vermiş təxribatları yada salaraq, silahlanmanı zəruri sayır:

"Rəsmi Bakı dəfələrlə bəyan edib ki, Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzünü davam etdirməsi və işğalçının qoşunlarının ölkəmizin suveren ərazilərində mövcudluğu regional sülh və təhlükəsizlik üçün başlıca təhdiddir, atəşkəsin pozulmasının və insidentlərin baş verməsinin əsas səbəbidir".

Yazı müəllifi hesab edir ki, bu təxribatlar, Azərbaycanın müharibə ilə hədələnməsi Qarabağ münaqişəsinin nizamlanmasında rəsmi Ermənistanın qeyri-konstruktiv mövqeyinin göstəricisidir.

Müəllif deyir ki, Ermənistanın Azərbaycana "ağır zərbələr" vuracağına dair hədələr boş sözdür və belə zərbə vurmaq üçün nə hərbi, nə iqtisadi, nə də digər imkanı var: "Ən müasir hərbi texnikaya sahib Azərbaycan Silahlı Qüvvələri bu gün istənilən döyüş tapşırığını yüksək səviyyədə icra etməyə qadirdir".

Müəllif bu gücü "Global Firepower" beynəlxalq reytinq agentliyinin bu ilin mayında ən güclü silahlı qüvvələrin reytinqində Azərbaycanın 59-cu, Ermənistanın isə 95-ci yerdə qərar tutması ilə diqqətə çatdırır.

Müəllif vurğulayır ki, bu yaxınlarda Azərbaycan Rusiyadan ən yeni hərbi texnika alıb və bu silahların cəbhəboyu zonaya göndərilməsi nəzərdə tutulur.

Yazıda Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin güclənməsi artıq indiki mövcud

status-kvo zamanının bitməsi, vaxt uzatmaqla Azərbaycanı işğal faktı ilə barışmağa məcbur etməyin mümkün olmaması kimi dəyərləndirilir.

Son olaraq müəllif deyir ki, Azərbaycanın torpaq bütünlüyü qorunacaq və Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyev dəfələrlə bəyan edib ki, Azərbaycan öz torpaqlarının bir qarışını belə heç kimə güzəştə getməyəcək.

Mülki tikintiyə pul yoxdur

"Exo" qəzeti "Azərbaycanda mülki tikintiyə pul yoxdur" sərlövhəli məqalədə (http://ru.echo.az/?p=60520) məsələni ekspert Nəriman Ağayevlə müzakirə edir.

Müəllif Azərbaycanda mülki tikintinin dayandırıldığını deyir və səbəbini də belə izah edir ki, tikinti sektoru iqtisadi kataklizmlərə ən həssas sahədir, odur ki, tikinti üzrə dövlət sifarişlərinin həcmi azalıb.

"Paytaxt və regionlarda mənzil, ofis və inzibati binalar, təhsil obyektləri, səhiyyə, ticarət və mehmanxana kompleksləri kimi əsaslı tikinti reallaşdırılıb. Amma "uğur tarixi" 2014-cü ildə sona yetib. Manatın 2015-ci ildəki devalvasiyası tikintiyə ciddi zərbə vurub. Son iki ildə tikinti şirkətlərinin müflis olmaları dalğası baş verib". Bu durumu isə qəzetə ekspert Nəriman Ağayev şərh edir.

Ekspert deyir ki, devalvasiyanın zərbəsini maliyyə sektoru da dadıb, belə ki, əvvəllər banklar tikinti sahəsini həvəslə maliyyələşdirirdilər, amma hazırda kredit təşkilatlarının belə imkanları yoxdur: "Bütün bunlar Azərbaycanda mülki tikintinin dayandırılmasına təsir edib və burada Qaçqınlarla bağlı komitənin xəttilə aparılan sosial tikintilər istisnadır. Sosial mənzil tikintisi burada aparıcı rol oynadı, büdcədən kifayət qədər böyük vəsait ayrıldı və mülki tikintiyə dəstək olmaq üçün xəzinədə vəsait qalmadı".

N.Ağayevə görə, I Avropa və IV İslam Həmrəyliyi Oyunları zamanı idmançıların yerləşdikləri "Atletlər kəndi"nin satışa çıxarılması hökumətin maliyyə cəlb etmək ehtiyacının açıq göstəricisidir və onun fikrincə, burada daşınmaz əmlakın satışından əldə edilən vəsaitin bir hissəsi yeni obyektlərin tikintisinə yönəldiləcək.

Ekspert tikintinin son 3 il ərzində azaldığını deyir: "Dövlət sifarişi üzrə işlər azalır, buradan da irəli gələrək tikinti sahəsinin gəlirlərinin aşağı düşdüyünü söyləyə bilərik. Hökumət mülki tikintini canlandırmağa çalışacaq, amma əvvəlki illərdəki yüksəkliyə qaldıra bilməyəcək, çünki infrastruktur obyektləri üzrə iri tikintilərə hökumət dəstək verə bilmir".

N.Ağayev deyir ki, manatın üçüncü devalvasiyası riski tikinti sektorunda durumu daha da mürəkkəbləşdirir.

Ekspert vurğulayır ki, iş adamları tərəfindən obyektlərin tikintisi indi də davam edir, amma temp əhəmiyyətli dərəcədə aşağıdır, tikinti sahəsinin gəlirləri dəfələrlə azalıb, bir çox şirkətlərin keçən illərdən qalan yarımçıq işləri çoxdur.

N.Ağayev hesab edir ki, gəlirlərin azalmasına daha bir səbəb özəl tikintilərin satılmaması, icarəyə verilə bilməməsidir və bu mənada obyektlərin 20%-i boşdur, əvvəlki illər obyektlərin tikintisi xərcini 3 qat çıxara bilirdi, indi isə şirkətlərin gəlirləri xeyli dərəcədə azalıb.

Müstəqil məhkəmə sistemi olmasa...

"Novoe Vremya" qəzetində "Nikbinliyə əsas varmı?" sərlövhəli məqalə oxumaq olar. (http://www.novoye-vremya.com/w96953/.../#.WVaZX4iLTIU)

Müəllif ölkənin hüquq sisteminə xalq etimadını müzakirə müstəvisinə çıxarır və deyir ki, ictmaiyyətin məhkəmə sisteminə etimadı Azərbaycan məhkəmə sisteminin səmərəliliyindən asılıdır,

Onun fikrincə, hakimlər nə qədər müstəqil ədalətli qərarlar çıxarsalar, beynəlxalq məhkəmə instansiyalarına və o cümlədən Avropa İnsan Haqları Məhkməsinə (AİHM) müraciətlərin sayı azalar, hazırda isə belə iddiaların sayı artmaqdadır.

Müəllif bu sırada parlamentin birinci vitse-spikeri Ziyafət Əsgərovun Avropa Məhkəməsinin Azərbaycanla bağlı çıxardığı qərarların digər ölkələrlə müqayisədə sayının az olması ilə bağlı açıqlamasını da diqqətdən kənarda saxlamır. Yeri gəlmişkən, 2016-cı ildə Avropa Məhkəməsi Azərbaycanla bağlı 16 qərar çıxarıb: "Hətta bu qərarların sayının az olması belə sevinməyə əsas vermir, baxmayaraq ki, durumun bu yerə çatması üçün kifayət qədər obyektiv və subyektiv səbəblər var. Amma bu da xüsusi qeyd olunmalıdır ki, Azərbaycanla bağlı Avropa Məhkəməsinin qərarlarının azlığı bizim məhkəmə orqanlarının uğurlu işinin göstəricisi sayıla bilməz".

Müəllifə görə, bu, qərar çıxarılan işlərin sayıdır, hələ nə qədər qərar çıxarılmamış işlər var, yaxşı olardı ki, Avropa Məhkəməsinə göndərilən işlərin sayı az olsun və bunu uğur saymaq olardı.

Yazı müəllifi bu məsələdə paralellər aparmağı da əsaslı hesab etmir və ölkə hüquq sistemində köklü islahatlara başlamağı vacib sayır: "Yeni məhkəmə binaları tikilib, məhkəmələrin informasiya-texnoloji təminatı yüksəlir, sayı artır, bunlar yaxşıdır. Amma bu, nəticə etibarilə tam müstəqil məhkəmə sistemi formalaşması ilə başa çatmalıdır, bu sahədə nə qədər uğur əldə edilibsə, bunu bu və ya digər mənada siyasətlə bağlı işlər göstərir".

Müəllif bəzi nümunələr əsasında yeni yaradılan siyasi partiyaların, vətəndaş cəmiyyəti institutlarının qeydə alınmasında illərlə davam edən problemlər olduğunu deyir və bunu ölkənin hüquq sisteminin qüsuru kimi dəyərləndirir.

Bu baxışdan irəli gələrək, yazı müəllifi vurğulayır ki, yerli məhkəmələrin və eləcə də Avropa Məhkəməsinin fəaliyyətinin dəyərləndirilməsi çıxarılan qərarların sayı ilə ölçülməməlidir.

Müəllif deyir ki, nəticə etibarilə hamımız üçün maraqlı olan ölkədə müstəqil hüquq-məhkəmə sisteminin qurulmasıdır, əks halda müasir sisyasi sistemi, inkişaf edən iqtisadiyyatı qurmaq, ölkənin inkişafına nail olmaq mümkün deyil.