Çin Ukraynadan şirkətlərini “müharibə sponsorları” siyahısından çıxarmağı xahiş edib

Çin cümə axşamı günü Ukraynadan ondan çox Çin şirkətini dərhal "beynəlxalq müharibənin sponsorları" siyahısından çıxarmağı tələb edib və Kiyevdən "mənfi nəticələrin aradan qaldırılmasını" istədiyini bildirib.

Bu iradlar “Reuters” agentliyinin keçən ay Çinin Kiyevdəki səfirinin Ukrayna hökumətinin yüksək vəzifəli rəsmilərinə şirkətlərin siyahıya daxil edilməsinin ikitərəfli əlaqələrə zərər verə biləcəyini söyləməsi xəbərindən sonra edilib.

Çin Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü hesabatın dərcindən sonra “Reuters” agentliyinə bildirib ki, “Çin öz müəssisələrinin müvafiq siyahıya daxil edilməsinin qəti əleyhinədir və Ukraynadan dərhal səhvlərini düzəltməyi və mənfi nəticələri aradan qaldırmağı tələb edir”. Bu nəticələrin nə ola biləcəyi açıqlanmayıb.

Pekinin Moskva ilə yaxın əlaqələri var və Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsini tənqid etməkdən çəkinir, lakin o, eyni zamanda bütün ölkələrin suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə hörmət edilməli olduğunu bildirib. Pekin də danışıqlarda vasitəçilik etməyi təklif edib.

Ukrayna dünya üzrə 48 şirkəti, o cümlədən Çindən olan 14 şirkəti “beynəlxalq müharibənin sponsorları” siyahısına daxil edib. Onların fikrincə, bu şirkətlərin biznes fəaliyyətləri dolayısı ilə Rusiyanın hərbi kompleksinə dəstək verir.

Görüşlə bağlı “Reuters”ə danışan iki yüksək vəzifəli ukraynalı mənbədən biri deyib: “Səfir deyib ki, bütün bunlar (qara siyahıdakı vəziyyət) əlaqələrimizə mənfi təsir göstərə bilər”.

Mənbə əlavə edib ki, Çin Ukrayna qarşısında heç bir şərt qoymayıb, sadəcə olaraq siyahı ilə bağlı öz fikrini bildirib.

İkinci mənbə iddia edir ki, Pekin bu məsələni Çinin Ukrayna taxılını alması ilə əlaqələndirə bilər..

Rusiyanın 24 fevral 2022-ci il tarixli genişmiqyaslı işğalından əvvəl Çin Ukraynanın ən böyük ticarət tərəfdaşı idi və Ukrayna taxılının, günəbaxan yağı və dəmir filizinin mühüm istehlakçısı olaraq qalır.

Firmalar üçün heç bir hüquqi nəticəsi olmayan qara siyahı, Moskvanın əsas gəlir mənbəyi olan neft və qaz kimi sektorlarda Çin və Rusiya şirkətləri arasında geniş əməkdaşlığa dair təsvir etdiyi şeyi şübhə altına alır.

Siyahıda Çinin enerji nəhəngləri olan Çin Milli Neft Korporasiyası (CNPC), Çin Neft-Kimya Korporasiyası (Sinopec Qrupu) və Çin Milli Dəniz Neft Korporasiyası (CNOOC) iştirak edir.

“Sinopec” və CNOOC şərh sorğularına dərhal cavab verməyib. CNPC bildirib ki, siyahı yeni bir şey deyil.