Baki-Şamaxi yolunun genişləndirilməsi işlərini nə ləngidir?

Bakı-Şamaxı avtomobil yolunun 45-ci kilometrində yolun genişləndirilməsi üzrə işlər dayandırılıb. Səbəb sürüşmələrə məruz qalan bu ərazinin torpağının və dərin təbəqələrinin vəziyyəti haqqında zəruri qiymətləndirmə işlərinin və ekspertizaların olmamasıdır.

Turan-a məlumatlı mənbələrdən daxil olan məlumata görə, layihəni həyata keçirən xarici mütəxəssislər və şirkətlər bütün zəruri yoxlamaları həyata keçirməli olan digər tərəfdaş şirkətlərdən lazımi rəyləri ala bilmirlər.

Səbəb ondadır ki, bu şirkətlər faktiki olaraq layihə sifarişçisinə - “Azəryolservis” səhmdar cəmiyyətinə məxsusdur, nəyi necə etmək barədə bu şirkət göstəriş verir.

Məsələn, layihənin xarici menecerlərinin 100 metrdən çox dərinlikdə təbəqələrin vəziyyəti haqqında ekspertiza nəticələrinə ehtiyacı var. Lakin podratçılar cəmi 10-15 metr dərinliyində qazıntı aparır.

Bundan başqa, bu ekspertizaların həyata keçirilməsi üçün dəqiqliyə zəmanət verməyən köhnə avadanlıqdan istifadə olunur. Bununla belə, bu avadanlıq xaricdən çox bahalı qiymətə alınır.

İşə belə münasibət olduğu halda yol çox qısa zamanda istismar üçün yararsız hala gələcək, Əcnəbilər bunu yaxşı başa düşürlər və riski öz üzərinə almaq, “pulların yuyulması” oyununda iştirak etmək istəmirlər. Buna görə layihəyə dəvət olunan xarici mütəxəssislər çox qısa müddətdə çirkli oyunlara cəlb olunduqlarını dərk edir və iştirakdan imtina edirlər.

Layihənin ilk mərhələsində - ikizolaqlı Bakı-Şamaxı yolunun yenidənqurma işləri aparılarkən də analoji vəziyyət olmuşdu. 250 mln. manat xərcləndi, lakin yolun keyfiyyətində hər-hansı əhəmiyyətli dəyişiklik baş vermədi. Yol əvvəlki kimi dardır, burada müntəzəm olaraq tıxaclar və maşınların bir-birini ötməyə çalışdığı zaman qəzalar baş verir. Bir çox hissələrdə sürüşmələrin təsiri nəticəsində asfalt çöküb və yolu daim təmir etmək lazım gəlir.

Yolun yenidən qurulmasının ikinci mərhələsinə birinci mərhələdəki qədər məbləğ ayrılıb, lakin görünür, “Azəryolservis” iş üslubunu dəyişməyəcək.

Mövcud məlumata görə, layihəyə bu münasibət FHN-in narazılığının səbəblərindən biri olub. Nazirlik sifarişçidən izahat tələb edib. Parlamentdə FHN və Nəqliyyat Nazirliklərinin rəhbərləri arasında mübahisəyə məhz bu məsələnin səbəb olduğunu düşünmək üçün əsas var. Ən azından, ətrafdakılar, o cümlədən jurnalistlər FHN rəhbərinin nəqliyyat naziri Ziya Məmmədova nümayişkaranə şəkildə narazılığını bildirməsinin şahidi olublar. Qeyri-rəsmi məlumatlara görə, FHN müvafiq ekspertizalar olmadan yolun tikintisinə icazə vermək istəmir, Nəqliyyat Nazirliyi isə FHN-in tələblərinə məhəl qoymur.

Öz növbəsində, Dünya Bankının nümayəndəsi Turan-a bildirib ki, Bakı-Şamaxı yolunun genişləndirilməsində ləngimə texniki problemlərlə bağlıdır. Bu işlər indiyədək başlamayıb, baxmayaraq ki, tərəflər arasında müqavilə hələ 2011-ci ilin mayında bağlanıb, deyə Dünya Bankının Azərbaycanda missiyasını başa vuran nümayəndəsi Asad Alam bildirib. O, səbəbləri “texniki problemlərlə” izah edib.

Onun sözlərinə görə, yolun genişləndirilməsi üçün yol kənarındakı şəxsi və digər obyektlərin köçürülməsi lazımdır.

Hökumətin təşəbbüsü ilə layihəyə “onun bahalaşmasına səbəb ola biləcək” dəyişikliklər edilib. Hazırda bütün məsələlər həll olunub, podratçı seçilib və yaxın zamanda işlər başlayacaq, deyə Alam qeyd edib.

“Azəryolservis” ASC-nin mətbuat katibi Pünhan Mürsəliyev Turana bildirib ki, bu layihə ilə bağlı heç bir problem yoxdur. Avtomobil yolunun 15-45-ci km. hissəsinin tikintisi üzrə işlər qrafikə uyğun gedir.

Layihə üzrə genişləndirilməsi nəzərdə tutulan mövcud yolun uzunluğu 30 km. təşkil edir (Müşviqabad postundan Qobustan qəsəbəsinə qədər) və yol 2 zolaqlıdan 4 zolaqlıya qədər genişlənəcək. İşlək zolaqların hər birinin eni (hər istiqamətdə iki zolaq) 3,75 metr təşkil edəcək. Layihə üzrə həmçinin 4 avtobus dayanacağı, 2 piyada keçidi və mal-qara üçün 4 yeraltı keçid tikiləcək.

* Yolun ilk hissəsinin Dünya Bankı tərəfindən müəyyən edilmiş dəyəri 37,4 mln. dollara bərabər idi. Bu hissənin tikintisinin 24 ay ərzində yekunlaşacağı planlaşdırılır.

“Azərinşaatservis” MMC və Nəqliyyat Nazirliyi nəzdində Dövlət “Azəryolservis” ASC arasında müqavilə 25 may 2011-ci ildə imzalanıb.

Ümumi uzunluğu 124 km olan yolun genişləndirilməsi Dünya Bankının krediti hesabına maliyyələşdirilir. 2010-cu ilin avqustunda Azərbaycan hökuməti və Dünya Bankı 241,6 mln. dollarlıq kredit sazişi imzalayıblar. Layihənin ümumi dəyəri 356,14 mln. dollar qiymətləndirilir. Ümumilikdə 121 km yeni yol tikilməsi nəzərdə tutulur. “Azəryolservis” MMC-də avtomobil yolunun digər hissələri üzrə layihə olmadığını etiraf edirlər.

2007-2010-cu illərdə ilk iki zolağın yenidənqurması da Dünya Bankının krediti hesabına həyata keçirilib (hər zolağın eni 3,75 m). İşin 78 mln. dollara başa gəldiyi elan edilib. “Azərinşaatservis” MMC işlərin iki subpodratçısından biri idi. -02B/08-