ATƏT MQ DQ-ni danışıqların tərəfi olaraq çıxaracaq - Saakyanın səfərləri ilə bağlı versiyalar

Dağlıq Qarabağdakı separatçı rejimin rəhbəri Bako Saakyanın ABŞ, Fransa və Rusiyaya səfərinə cavab olaraq Azərbaycan XİN Vaşinqtona və Parisə nota təqdim edib, Moskvaya isə rəsmi etiraz bəyanatı göndərib. O, Moskvaya noyabrın 24-də səfər edib.

Üç paytaxtda Saakyan nə haqqında danışıb? Nə Yerevan, nə Xankəndi məlumat vermir, regionda baş verən son hadisələrdən irəli gələrək təxmin etmək qalır. Bakı üçün Saakyanın Moskva görüşləri xüsusilə vacibdir, belə ki, Qarabağ nizamlanmasının açarının V.Putinin əlində olduğu hesab olunur.

Rusiyanın "Novosti" informasiya agentliyi Saakyanın "prezidentlik müddəti" başa çatmamışdan əvvəl onu devirmək niyyətində olan daxili düşmənlər qarşısında qorxusu versiyasını irəli sürür. Saakyan bildirib ki, 2020-ci ildə rejimin rəhbəri vəzifəsinə namizədliyini irəli sürməyəcək. "... prezident və milli məclis seçkiləri keçiriləcəyinə görə mən, fəaliyyətdə olan prezident olaraq öz mandatım çərçivəsində həm prezident, həm də parlament seçkilərinin azad, ədalətli və şəffaf keçirilməsi üçün bütün zəruri tədbirləri görəcəyəm", deyə Bako Saakyan bildirib. Onun bəyanatı iyunun əvvəllərindən etibarən Xankəndində baş verən etirazlar fonunda səslənib. Etiraz aksiyasının iştirakçları Qarabağın milli təhlükəsizlik xidmətinin əməkdaşlarının iştirakı ilə baş verən davanın bütün təqsirkarlarının cəzalandırılmasını, habelə polis və MTX rəhbərinin istefaya göndərilməsini tələb edirdilər. Bu yaxınlarda isə siyasi radikalçı Sefilyan Saakyana qarşı mübarizəyə başlayıb, DQ-yə gəlib Bakonu qovmaqla hədələyib.

11 ildir Qarabağın erməni icmasını idarə edən Bako Saakyan yeni "konstitusiya" ilə yerli "prezident seçkilərinin" keçiriləcəyi 2020-ci ildə yeni müddət üçün namizədliyini irəli sürmək hüququ əldə edib.

"Reqnum" İA Saakyandan müsahibə götürüb, o, Moskvaya səfərinin məqsədini izah etməyib, çoxlu silah yığmış Azərbaycanla müharibənin bərpa edilməsi təhlükəsindən bəhs edib. "Beynəlxalq ictimaiyyətin, xüsusilə birgə yanaşmaları olan və daim Azərbaycan-Qarabağ münaqişəsinin güc yolu ilə istənilən növ həllinin qəbuledilməz olduğunu bəyan edən ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədri olan ölkələrin mövqeyi mühüm amildir. Hər iki tərəfin yığdığı hərbi potensialı nəzərə alsaq, Cənubi Qafqaz kimi strateji cəhətdən əhəmiyyətli bir regionda müharibənin başlaması həqiqətən əvvəlcədən təxmin edilməsi mümkün olmayan nəticələrə məhkumdur", deyə Saakyan "Reqnum"un baş redaktoru M.Kolerova bildirib.

Deməli, Saakyan Moskvadan ikiqat xidmət xahiş edə bilərdi: daxili düşmənlərdən qorumaq və Azərbaycanla müharibənin qarşısını almaq.

Politoloq Elxan Şahinoğlu Saakyanın ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədri olan üç ölkəyə səfər etməsinə təəccüb edir. Bu, danışıqlar prosesində DQ-nin mövqeyini aydınlaşdırmaq üçün həmsədrlərə lazımdırsa, belə bir aydınlaşdırma üçün həmsədrlərin Yerevan və Xankəndindəki görüşləri kifayətdir. Şahinoğlu bu səfərlərin arxasında Azərbaycan üçün daha təhlükəli təhdidlər gizləndiyi barədə xəbərdarlıq edir. "Separatçını Moskvaya, Vaşinqtona və Parisə dəvət edərək, həmsədrlər Saakyanı Bakıya qarşı qoymaq istəyir ki, Azərbaycan separatçını münaqişənin tərəfi kimi tanısın. Hər üç ölkə Yerevanın illərdir irəli sürdüyü planı reallaşdırmağa çalışır. Ermənistanın hazırki dövlət başçısı Paşinyan bu mexanizmi dövlət tələbləri səviyyəsinə qaldırıb", deyə Şahinoğlu bildirib.

"Yaranmış vəziyyətdən çıxış yolu tapmaq lazımdır. Əslində bununla Prezident Administrasiyası yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzi məşğul olmalı, müxtəlif ssenarilər və təkliflər hazırlamalıdır. Amma son vaxtlar onların nə ilə məşğul olduğunu özlərindən başqa heç kim bilmir. Onlar belə vəzifələri yerinə yetirə bilmirlərsə, qoy heç olmasa kənardan mütəxəssislər dəvət etsinlər. Amma kənar ekspertlər üçün Mərkəzin qapıları bağlıdır", deyə şahinoğlu yazır.

Politoloq Rasim Musabəyov Saakyanın Moskvaya səfərini Rusiya-Ermənistan diasporasından növbəti Ümumermənistan marafonu zamanı daha çox pul qoparmaq niyyəti ilə əlaqələndirib. Bu il ermənilər Yerevana, Dağlıq Qarabağdakı layihələrə rekord dərəcədə az vəsait hədiyyə ediblər - 11 mln. 109 min dollar.

"Erməni kütləvi informasiya vasitələrində yer almış məlumata əsasən, Azərbaycan Respublikasının işğal edilmiş ərazilərində yaradılmış qondarma rejimin "rəhbəri" Rusiya Federasiyasına səfər edib", deyə Azərbaycan XİN-in mətbuat xidmətinin şənbə günü axşam yaydığı məlumatda deyilir.

Qanunsuz separatçı rejimin nümayəndəsinin Rusiya Federasiyasının ərazisinə daxil olmasına icazə verilməsi Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin danışıqlar yolu ilə həlli prosesinin irəli aparılması səylərinə xələl gətirir və Rusiyanın ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədri qismində vasitəçilik öhdəlikləri ilə ziddiyyət təşkil edir. Rusiya tərəfinin bu addımı Azərbaycan ilə Rusiya arasında mövcud olan münasibətlərin yüksək səviyyəsinə uyğun gəlmir və ikitərəfli münasibətlərin normativ-hüquqi bazası ilə, xüsusilə də "Tərəflərin separatçı hərəkatları dəstəkləməmək, digər tərəfin suverenliyi, müstəqilliyi və ərazi bütövlüyünə qarşı yönələn şəxslərin fəaliyyətini qadağan etmək öhdəliyini" əks etdirən iki ölkə arasında dostluq, əməkdaşlıq və qarşılıqlı təhlükəsizlik haqqında müqavilə ilə ziddiyyət təşkil edir, deyə daha sonra Azərbaycan XİN-in mətbuat xidmətinin bəyanatında bildirilir.

"Qondarma rejimin "rəhbəri"nin ATƏT-in Minsk qrupu həmsədr ölkələrinə səyahəti münaqişə üzrə vəziyyətin gözlənilməz inkişafına gətirib çıxara bilər. Belə olacağı təqdirdə bütün məsuliyyət Ermənistan tərəfinin üzərinə düşür", deyə Azərbaycan XİN-in mətbuat xidmətinin bəyanatında vurğulanır.