Media-icmal 31.01.19

Ölkədə korrupsiyaya qarşı mübarizə, sosial şəbəkələrin fəaliyyətinə baxış, MTK-ların mənzil mülkiyyətçilərinin müştərək cəmiyyətinə çevrilməsi çətinlikləri və s. məsələlər bugünki (31 yanvar, 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Korrupsiyaya qarşı islahatlar

"Azərbaycan" qəzeti "Azərbaycanda korrupsiyaya qarşı mübarizə həm də islahatlar yolu ilə aparılır" sərlövhəli məqalədə ölkədə korrupsiyaya qarşı mübarizəni dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, korrupsiya və rüşvətxorluğa qarşı mübarizənin gücəndiriləcəyi barədə 2018-ci ilin sosial-iqtisadi yekunlarının nəitcələrinə dair Nazirlər Kabinetinin iclasında da danışılıb və həmin iclasda dövlət başçısı İlham Əliyevin çıxından sitat gətirir: "Korrupsiyaya, rüşvətxorluğa qarşı çox ciddi mübarizə aparılır və aparılacaqdır. Bu işlərdə əli olan adamlar məsuliyyətə cəlb olunur, vəzifədən kənarlaşdırılır. Yəni, tam sağlamlaşdırma prosesi gedir və artıq keçən ilin timsalında biz gözəl nəticələri görə bilmişik".

Müəllif ölkədə korrupsiyaya qarşı mübarizəni idarəçilik sisteminin bütün istiqamətlərində aparılan islahatların davamı kimi qiymətləndirir.

Yazı müəllifinin sözlərinə görə, məhz korrupsiyaya qarşı mübarizədə atılan ciddi addımlar, vergi və gömrük sistemindəki islahatlar dövlət büdcəsinə daxilolmaları böyük həcmdə artırmağa imkan verib, bu isə öz növbəsində sosial layihələrin, infrastruktur layihələrinin icrasına əlavə vəsaitlər ayrılmasına şərait yaradıb.

Müəllifə görə, islahatlar çərçivəsində bu qurumların fəaliyyəti şəffaflıq, dürüstlük meyarları səviyyəsində nizamlanıb, bu da dövlət başçısının ölkənin iqtisadi qüdrətini artırmağa hesabladığı islahatların nəticəsidir.

Müəllifin iddiasına görə, idarəçilik sistemində aparılan islahatlar, gizli iqtisadiyyata böyük zərbə vurmağa imkan yaradır.

Son olaraq müəllif dövlət başçısından sitat gətirməklə, ölkədə aparılan islahatların əsas hədəfini göstərir: "Biz gizli iqtisadiyyata qarşı həm inzibati, həm də institusional yollarla, o cümlədən islahat yolu ilə mübarizə aparırıq və aparacağıq... Gizli iqtisadiyyata qarşı mübarizə metodları kifayət qədər çoxşaxəlidir. Biz onların hamısından istifadə edirik və edəcəyik. Hər kəs başa düşməlidir ki, Azərbaycanda bütün işlər qanun çərçivəsində aparılmalıdır. Heç bir qanunsuzluğa yol verilməyəcək və hər kəs nəticə çıxarsın".

Xatırladaq ki, dünyada korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə "Transparency International"ın son hesabatına əsasən Azərbaycan korrupsiya ilə mübarizədə 2018-ci ildə 30 pillə geriləyib, 180 ölkə arasında 152-156-cı yerləri bölüşür.

Sosial şəbəkələr bağlansın, yoxsa?...

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "Sosial şəbəkələrə qadağa yenidən gündəmdə" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif sosial şəbəkələrə münasibət məsələsini telejurnalist Cahangir Məmmədli və psixoloq Azad İsazadə ilə müzakirə edir.

Mövzunun aktuallığı isə bununla əsaslandırılır ki, sosial şəbəkələrdə zərərli paylaşımlar yayılır, bunların dayandırılması çağırışlarına məhəl qoyulmur və İngiltərənin səhiyyə naziri Matt Hankoka istinadən, bu, aradan qaldırılmasa, sosial şəbəkə şirkətlərinin fəaliyyətinin qadağan oluna biləcəyi deyilir.

Bu sahədə Azərbaycandakı durum barədə müəllif deyir ki, sosial şəbəkələr üzərindən kifayət qədər təhqirlər səsləndirilir, bu, təkcə siyasi sahə ilə bağlı deyil, son zamanlar ailə-məişət mövzusunda əxlaqsız videolar paylaşılır, müzakirələr açılır.

"Yeni Müsavat"a danışan tanınmış jurnalist, professor Cahangir Məmmədli isə ölkədə sosial şəbəkələrə ciddi nəzarət olduğunu irəli sürür: "Ümid edirdim ki, Azərbaycanda sosial şəbəkədən istifadə edənlər burada öz fəaliyyətlərini ağıllı şəkildə aparacaqlar. Lakin bunu görmədik. Sosial şəbəkələr artıq siyasi çağırışlara çevrilib. Sosial şəbəkələrdən dövlət əleyhinə istifadə olunur".

Bunlardan irəli gələrək, C.Məmmədli hesab edir ki, sosial şəbəkələrə müəyyən dərəcədə qadağalar qoymaq və ya bu çağırışları kimlərin etdiyini öyrənmək olar.

C.Məmmədlinin iddiasına görə, son günlər Azərbaycanı yeni xaosa sürükləmək məqsədilə bu şəbəkələrdən çox istifadə edirlər, milləti, dövləti, insanları qorumaq üçün sosial şəbəkələrə nəzarət olmalıdır.

Psixoloq Azad İsazadə isə fərqli düşüncədədir və sosial şəbəkələrə qadağa qoyulmasına ehtiyac görmür: "Sosial şəbəkə XXI əsrin reallığıdır. Bu, nə pisdir, nə də yaxşı. XVII-XVIII əsrlərdə kitab öndə idi, indi isə sosial şəbəkə, internet öndədir. Kitabın özü pis deyil, söhbət yalnız onun müəllifindən gedir, kimsə yaxşı, kimsə də pis kitab yaza bilər. Hitler də kitab yazıb, məşhur klassiklər də. Deməli, problem kitabda yox, onu yazan və oxuyanlardadır. Sosial şəbəkə də bu cürdür".

A.İsazadə hesab edir ki, texniki baxımdan qeyri-real olsa da, sosial şəbəkələr bağlansa belə, yenə heç nə dəyişməyəcək və bu, ən çox insan yol qəzalarında öldüyü üçün avtomobili qadağan etməyə bənzəyər.

Psixoloqa görə, sosial şəbəkəni qadağan etmək, bağlamaq yox, sadəcə, qanun çərçivəsində idarə etmək lazımdır, mənfi tərəfilə bağlı isə filtr qoyula bilər ki, bu daha çox uşaq və yeniyetmələrin istifadəsilə bağlıdır.

A.İsazadəyə görə, qadağa, bağlamaq çıxış yolu deyil, ona görə ki, bu, həm texniki baxımdan mümkün deyil, həm də psixoloji baxımdan insanda qadağa olunana marağı daha da artırır, başqa yol tapılmalıdır.

MTK-lərin MMMC-yə çevrilməsi gözləntiləri

"Modern.az"da isə "MTK-lar ləğv edilir... Bunun sonrası necə olacaq? - Mübahisəli məqamlar" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif dövlət başçısı İlham Əliyevin MTK-ların bir ay müddətində ləğv edilərək mənzil mülkiyyətçilərinin müştərək cəmiyyətinə (MMMC) çevrilməsi və ya həmin qərarla bağlı hüquqi şəxslərin qeydiyyatı haqqında qanunvericiliyə uyğun olaraq zəruri tədbirlər görməsi barədə fərmanından çıxan nəticələri daşınmaz əmlak üzrə ekspert Rəşad Əliyevlə müzakirəyə çıxarır.

Müəllif deyir ki, 2019-cu il yanvarın 16-da imzalanan fərmanla İnzbati Xətalar Məcəlləsinə dəyişiklik edilib, bu dəyişkliyə əsasən, məcəllədə mənzil qanunvericiliyinin pozulmasına görə əlavə cərimələr tətbiq edilməsi nəzərdə tutulub.

MTK-ların ləğvi və müştərək cəmiyyətə çevrilə bilməsi üçün isə kooperativ binanın tikintisi tam başa çatmalı, həmin binada yaşayan sakinlərin 50%-dən çoxunun "kupçası" olmalıdır.

Bu şərtlər daxilində mənzil qanunvericiliyinin pozulmasına görə vəzifəli şəxsləri 2000 manat, hüquqi şəxsləri isə 5000 manat cərimə gözləyir.

Ekspert Rəşad Əliyev "modern.az-a bildirib ki, İnzibati Xətalar Məcəlləsinə dəyişilikliyi irəliyə doğru addım saymaq olar, amma bu, problemi həll etməyəcək:

"Doğrudur, bu dəyişiklik kifayət qədər çox və dərin olan problemləri kökündən həll etməyəcək. Çünki mənzillərdə yaşayan sakinlərin 50%-dən çoxunun "kupçası" olduğu təqdirdə, MTK-lar ləğv olunmalıdır və səlahiyyət bələdiyyələrə verilməlidir. Bələdiyyə də ya səlahiyyətləri öz əlinə alacaq, ya da hansısa kənar təşkilata ötürəcək. Ona görə də bu, uzun prosesdir. Vətəndaşların MTK-lardan olan narazılıqları baxımından müsbətə doğru dəyişikliklər gözlənilir. Amma, digər tərəfdən, sakinlər məsuliyyəti öz üzərlərinə də götürmək istəmirlər. Yəni, kimsə təşkilatı işlərə vaxt sərf etmək, ora-bura qaçmaq istəmir".

Bundan irəli gələrək, R.Əliyev 90 faiz hallarda mənzil mülkiyyətçilərinin müştərək cəmiyyətinin yaradılmayacağı qənaətindədir:

Ekspert deyir ki, bu cür təşkilatların yaradılması özü də xərc tələb edir, ora kimsə təyin olunmalı, idarəetmə xərcləri nəzərə alınmalı, hesabatlar verilməlidir. Odur ki, MTK-lar ləğv olunsa da, MMMC-lər yaradılmayacaq, idarəetmə kənar təşkilatlara ötürüləcək.

R.Əliyev deyir ki, hazırda bələdiyyələr də bu yükü qaldırmağa hazır deyil, sual açıq qalır, üstəlik "hündürmərtəbələr"in idarəçiliyi üçün çox sayda, kiçik şirkətlərin yaradılması gündəmdə olacaq: "Bakı üzrə on minlərlə çoxmərtəbəli bina inşa olunub, hazırda bələdiyyələr onlar üzrə təşkilati işlərin aparılması iqtidarında deyillər".

Ekspertin sözlərinə görə, qanun pozuntusuna görə 2000-5000 manat cərimələr kifayət qədər sərt deyil, MTK-ların ləğvi ilə çoxsaylı mübahisəli məqamlar ortaya çıxır, odur ki, bu dəyişikliklərlə problemlər həll olunmayacaq.