Qanuna dəyişikliklər azadlıqları məhdudlaşdırmaqdır

Vətəndaş Cəmiyyətinin Hüquqlarını Müdafiə Komitəsi (VCHMK) çərşənbə axşamı RATİ-də “dəyirmi masa” keçirib. 

Tədbirdə dövlət başçısı İlham Əliyevin QHT-lərin fəaliyyətilə bağlı qanunlara dəyişiklikləri imzaladıqdan sonra bu sahədə yaranan durum müzakirə olunub. Dəyişikliklərin fevarlın 4-dən qüvvəyə minməsi “QHT-lərin tam olaraq dövlət nəzarətinə alınması” kimi  dəyərləndirilib. Dövlət başçısının imzası ilə dəyişikliklərin hüquqi qüvvəyə minməsinə baxmayaraq, onların ləğvi uğrunda mübarizənin dayanmayacağı qeyd edilib. 90-dan çox QHT-nin adı çəkilən dəyişikliklərin imzalanmaması üçün dövlət başçsına göndərilən müraciətə əhəmiyyət verilməməsi ictimai rəyə hörmətsizlik sayılıb. Hansısa texniki səhvlərə görə, QHT-lərin ciddi maliyyə sanksiyalarına məruz qoyulması ölkədə müstəqil QHT-lərin sıradan çıxarılması kimi dəyərləndirilib. 

QHT təmsilçisi Aytəkin İmranova qanuna dəyişikliklərin Konstitusiyaya zidd olduğunu, azadlıqları məhdudlaşdırğını nəzərə çatdırıb. Bu dəyişikliklərin Konstitusiyaya uyğunluğunu müəyyən etmək üçün Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət etmək təklifi irəli sürülüb. Eyni zamanda bu dəyişikliklər Azərbaycanın QHT-lərin fəaliyyəti üçün əlverişli şəraitin yaradılması ilə bağlı beynəlxalq qurumlar qarşısında götürdüyü öhdəliyinə də zidd sayılıb. Buna görə hakimiyyət qurumlarına sanksiyaların tətbiq olunması üçün beynəlxalq qurumlara müraciət ünvanlanması səsləndirilib. Bundan əlavə, bu dəyişikliklərə vətəndaş cəmiyyəti institutlarının etirazının ifadəsi olan aksiyaların keçirilməsi təklif olunub. Məsələnin daha geniş formatda müzakirəsi üçün QHT  Forumunun keçirilməsi təklifi də məqbul sayılıb. İndiki fəaliyyət çərçivəsində QHT-lərin faliyyəti əlverişli sayılmayıb və buna qarşı QHT-lərin mübarizəsinin təşkil edilməsi önə sürülüb.  

VCHMK-nin özü ciddi tənqid hədəfinə dönüb. Belə ki, RATİ rəhbəri Emin Hüseyn komitənin fəaliyyətini yetərsiz sayıb. Komitənin dövlət qurumlarına ünvanladıqları sənədləri “dişsiz” adlandırıb. “Ölkədə ən böyük QHT Heydər Əliyev Fondudur, bu qurumun fəaliyyəti nə qədər şəffafdır ki, hakimiyyət yerdə qalan QHT-lərdən şəffaflıq tələb edir?”, RATİ sədri hakimiyyəti qınayıb. Vergidən yayınma adı ilə Seçki Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzinin rəhbəri Anar Məmmədlinin həbsə alındığı, amma ölkədə ən böyük QHT olan H.Əliyev Fonduna belə tələbin irəli sürülmədiyi vurğulanıb. Qanuna dəyişikliklərin QHT-lərə tətbiqinin yolverilməz olduğu deyilib. Bu addımın həm də hakimiyyətin QHT-lər arasında “özümünkü və özgə” bölümünə yol açması kimi təfsir olunub. 

Hüquqşünas Ələsgər Məmmədli qanuna dəyişikliklərin Konstitusiyaya zudd olduğunu deyərək əslində hakimiyyətin parlament və icra hakimiyyəti qollarını insan azadılqlarını məhdudlaşdırmaq kimi qanunszuluğa yol verməkdə ittiham edib.

Xatırladaq ki, keçən il dekabrın 17-də parlament  QHT-lərin fəaliyyətini tənzimləyən qanunlara dəyişklik edib. Bu fevralın 4-də dövlət başçısını imzası ilə həmin dəyişikliklər qüvvəyə minib. Ölkənin bir çox QHT-ləri bu dəyişkliyə etiraz olaraq tədbirlər keçiriblər. -05C-