Yüksək biznes riski əhalini banklara əmanət qoymağa məcbur edir - ekspert

Nə faizlərin azaldılması, nə də nəzarət orqanlarının normativ tələblərinin sərtləşdirilməsi banklara əhalinin əmanətlərinin artmasına mane olmayıb. 

AMB-nin məlumatına görə, 2013-cü ilin sonu üçün əhalinin əmanətləri 6,4 mlrd manata çatıb. İl ərzində o, 1,3 mlrd manat artıb. Bu, 2009-cu ildəkindən 3 dəfə çoxdur. 

Əhalinin əmanətlərinin banklara axmasının səbəbi nədir? Rəsmi qurumlar bunu əhalinin rifahının yüksəlməsi ilə bağlayır. Rəsmi statistikaya görə, ötən il əhalinin gəlirləri 8% artaraq 37,5 mlrd manata çatıb. Həmin statistikaya görə, bunun 2,4%-i inflyasiya yeyir. 

İqtisadi Təşəbbüslərə Yardım Mərkəzinin eksperti Samir Əliyevin sözlərinə görə, bu artımın səbəblərindən biri sahibkarlıq fəaliyytində riskin yüksək olmasıdır. Bu halda bank əmanəti daha etibarlı olur. Üstəlik, Azərbaycanda depozit dərəcələri regionda ən yüksəkdir. Kiçik bankların dərəcələri irilərdən yüksəkdir. Bu isə onların borca çıxışının çətinliyi ilə bağlıdır. 

Əmanətlər üzrə yüksək dərəcəyə artan istehlak kreditləşməsinin təsiri var. Amma AMB-nin ticarət şəbəkəsində bank məntəqələrini yığışdırması, iş yerindən arayışsız kredit verilməsinə yasaq qoyması bu il dövriyyəni azalda bilər. Nəticədə əmanətlər üzrə dərəcə 1-1,5% düşə bilər, deyə ekspert bildirir. 

AMB-nin məlumatına görə, ötən il noyabrın sonu üçün depozit və əmanətlər üzrə orta dərəcə 8% olub. Əmanətlərin Sığortası Fondunda bir əmanətə görə maksimal kompensasiya həcmi 30 min manatdır. 1 avqust 2013-cü ildən Fond dərəcəsi illik 10%-dən çox olan əmanətləri sığortalamır. --15B--