Toyvo Klaar: “Bakı Ermənistanla Azərbaycan arasında münasibətlərin qurulmasında Avropa İttifaqının iştirakını istəyir”

Bakı/12.03.21/Turan: Azərbaycan prezidenti ilə görüş zamanı Ermənistanla Azərbaycan arasında münasibətlərin bərpasında Avropa İttifaqının iştirak imkanları ilə bağlı müzakirələr aparılıb. Bu barədə Avropa İttifaqının Cənubi Qafqaz və Gürcüstanda böhran üzrə xüsusi nümayəndəsi Toyvo Klaar Turan-a eksklüziv müsahibəsində Avropa İttifaqı KİV və vətəndaş cəmiyyətinin iştirakı ilə Ermənistan və Azərbaycan cəmiyyətləri arasında qarşılıqlı münasibətlərin bərpasına yönəlmiş hər hansı layihənin reallaşdırılmasını planlaşdırırmı? sualının cavabında bildirib.

«Biz uzun illər bu istiqamətdə, belə əlaqələrin qurulması üzrə çalışmışıq. Müharibə bizim işimizi yarımçıq poydu Amma güman edirəm ki, sonrakı aylarda, illərdə Ermənistan və Azərbaycan cəmiyyətləri arasında, vətəndaş cəmiyyətləri və sadə insanlar arasında körpü salmaq üçün fəaliyyətimizi bərpa edəcəyik. Düşünürəm ki, Azərbaycan hakimiyyətinin dəstəyilə və Avropa İttifaqının təcrübəsi nəzərə alınmaqla çox şeyə nail olmaq mümkün olacaq", -  Toyvo Klaar deyib.

Əgər 2014-cü ildən Azərbaycanda müstəqil QHT-lərin xarici donorlarla əməkdaşlığı faktiki olaraq qadağan edilibsə, vətəndaş cəmiyyəti necə işləyə bilər? Bundan əlavə, hakimiyyət Azərbaycan vətəndaş cəmiyyətinin ermənistanlı həmkarları ilə əməkdaşlığını mümkün hesab etmir. Demək istəyirsiniz ki, rəsmi Bakının mövqeyi dəyişib?

Diplomat bu sualların cavabında qeyd edib ki, İlham Əliyevlə görüşü zamanı Azərbaycanın dövlət başçısının mövqeyindən "çox ruhlanıb". "O, birmənalı şəkildə dedi ki, bu səyləri dəstəkləyir və mən inanıram ki,  hakimiyyət bunu istəyir. Mən nikbinəm və həqiqətən də düşünürəm ki, sülh quruculuğu  çox vacib məsələdir", - avropalı diplomat vurğulayıb.

Avropa İttifaqı  ilə Azərbaycan arasında ikitərəfli sazişin 90% razılaşdırılması və Azərbaycanın mahiyyətcə “təlimat” olduğu üçün Avropa İttifaqı ilə assosiativ sazişi imzalamayacağı barədə İlham Əliyevin  bəyanatını necə qiymətləndirirsiniz?

Bu sualın cavabında diplomat deyib ki, Avropa İttifaqı  və istənilən ölkə arasında istənilən razılaşma unikaldır. Bəli, bu 90% razılaşdırılıb, Macarıstanın xarici işlər naziri ilə görüşdə isə prezident İlham Əliyev məsələni sona çatdırmaq və bu sazişi imzalamaq niyyətində olduğunu təsdiqləyib. "Odur ki biz Azərbaycanın mövqeyini belə qiymətləndiririk ki,  irəliyə doğru hərəkət edə bilərik. Hazırda top Azərbaycan tərəfindədir. Biz təkliflərimizi təqdim etdik və cavab gözləyirik", - Toyvo Klaar deyib.

Həmin bu 10% nədən ibarətdir?  

Toyvo Klaar bu suala diplomatik cavab verməyib və deyib ki, saziş hələ bağlanmayıb, onun məzmunu açıqlanmır. "Amma əminəm ki, hər iki tərəfdən xoş məram var və mən bunu prezident İlham Əliyevlə görüşümdə hiss etdim", - Toyvo Klaar qeyd edib.

Azərbaycan tərəfi əvvəllər bildirmişdi ki, Avropa İttifaqı ilə iqtisadi əməkdaşlığa hazırdır, gələcək sazişə demokratiya, insan hüquqları və s. məsələlər də daxil olmaqla siyasi aspektlərin daxil edilməsini istəmir. Avropa İttifaqının bu prioritetlərinin əksini tapmadığı sazişin imzalanması mümkündürmü?

Diplomat bu sualın da cavabından yayınaraq qeyd edib ki, əgər sazişin  hansısa bəndi razılaşdırılmayıbsa, o, tamamən razılaşdırılmamış sayılır. Buna görə də danışıqların detallarının və ya məzmununun açıqlanması yolverilməzdir.

İlham Əliyevlə görüş zamanı Azərbaycanda demokratiya və insan hüquqları məsələlərini müzakirə edibmi?

Bu sualın cavabında Toyvo Klaar deyib ki, görüşdə Azərbaycanın daxili məsələlərinə toxunulmayıb. "Mənim mandatıma münaqişə mövzusu daxildir", - o vurğulayıb.

Avropa İttifaqı Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həllində nə edə bilər?

Bu sualın cavabında Toyvo Klaar deyib ki, Avropa İttifaqının “Şərq tərəfdaşlığı” proqramının üzvləri olan Ermənistan və Azərbaycanla çoxillik tərəfdaşlıq münasibətləri var. "Bir neçə həftə öncə Yerevanda oldum və orada Avropa İttifaqının necə kömək edə biləcəyini müzakirə etdim. Mənim də müzakirə etdiyim Yerevanda, Bakıda və Tbilisidə, bunu müzakirə etdiyim yerlərdə  eyni şeyi eşidirəm – Avropa İttifaqının münasibətlərin normallaşmasına və regionda münaqişənin nəticələrinin aradan qaldırılmasına kömək etməsilə bağlı istəyi. Biz ona görə buradayıq ki, bu, tərəfdaşlarımızın qərarıdır.

Problemlərin və münaqişələrin həlli, regional əməkdaşlığın qurulması sahəsində böyük təcrübəmiz var. Bütün bunlar indi burada lazımdır, ona görə də Avropa İttifaqı çox şey edə bilər və biz bu barədə bütün tərəflərdən təkliflər eşidirik", - diplomat deyib.

Bəzi ölkələr deyirlər ki, Qafqaz onların maraq zonasıdır və burada başqa qüvvələr olmamalıdır. Avropa İttifaqı bununla bağlı nə düşünür?

Bu sualın cavabında Toyvo  Klaar deyib ki, belə bölgü ilə razı deyil və bu kimi şeylər heç kimə fayda gətirməz. "Cənubi Qafqazda beynəlxalq iştirak nə qədər çox olarsa, region ölkələrinə iqtisadi dəstək nə qədər çox olarsa, bu ölkələr və onların qonşuları üçün bir o qədər yaxşı olar. Biz Qafqazda sülh və rifah istəyirik və bu, hamı üçün sərfəlidir", - Toyvo Klaar vurğulayıb.-02B-