Media-icmal 12.12.18

Bakı Dərin Özüllər Zavodunun əhəmiyyəti, tikinti materialları bazarında bahalaşma, ölkədə normal at heykəlinin olmamasının müzakirəsi və s. məsələlər bugünkü (12 dekabr, 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır.

40 ilin Dərin Özüllər Zavodu

"Azərbaycan" qəzeti "40 ilin müəssisəsi" sərlövhəli məqalədə Bakı Dərin Özüllər Zavodunun yaradılması və onun neft istehsalı sahəsindəki rolunu dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, 40 il öncə bu zavodun harada tikilməsi sovet rəhbərliyi səviyyəsində ciddi mübahisə mövzusu olub, mübahisələrə səbəb isə neft-qaz ölkələrinin belə bir zavoda ehtiyacından irəli gəlirdi.

Yazi müəllifi o zaman Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi Heydər Əliyevin müdaxiləsilə bu zavodun tikintisi üçün məkan olaraq Azərbaycanın seçildiyini deyir.

Məqalədə deyilir ki, Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra 1994-cü ildə "əsrin müqaviləsi" adlanan neft kontraktlarını imzaladı və prezident Heydər Əliyev bu fonda zavodun fəaliyyətini, xeyrini yüksək dəyərləndirdi: "Bu zavod indi, yəni biz xarici neft şirkətləri ilə birlikdə işləyərək yeni neft strategiyasını həyata keçirdiyimiz zaman, dənizin dərinliklərində böyük qurğular, platformalar tikdiyimiz zaman sovet dövründə olduğundan qat-qat faydalıdır".

Müəllif deyir ki, bu müəssisə "əsrin müqaviləsi"nin uğurla həyata keçirilməsində də böyük rol oynayıb.

Məqalə müəllifi vurğulayır ki, Heydər Əliyev böyük uzaqgörənliklə yeni neft strategiyasının mahiyyətini irəli sürdü, Xəzər dənizində beynəlxalq əməkdaşlığın əsasını yaratdı.

Yazı müəllifi hesab edir ki, "əsrin müqaviləsi" Azərbaycanın dünyanın öncül neft ölkəsi olmaq şöhrətini bərpa etdi: "Bu gün Xəzərdə neft kəşfiyyatının aparılması, yeni texnologiyaların tətbiqi üçün geniş imkanlar yaradılıb. Xarici şirkətlərdən asılılıq dəfələrlə azalıb. Hesablamalara görə, Azərbaycanın neft ehtiyatları bundan sonra ən azı 100 ilə kifayət edəcək".

Müəllif deyir ki, bütün bu işlərdə Bakı Dərin Özüllər zavodunun müstəsna əhəmiyyəti var. Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin dediyi kimi: "Əgər bu zavod vaxtında ölkəmizdə tikilməsəydi, bəlkə də həyata keçirdiyimiz neft layihələri belə uğurla başa çatmazdı".

Müəllif bu zavodun tikintisində iştirak etmiş ayrı-ayrı şəxslərə istinadən zavodun tikintisinə H.Əliyevin nəzarəti, tikintinin başa çatdırılması istiqamətində tələbləri, tapşırıqları barədə danışır, indiki neft siyasətinin inkişafında bu müəssisənin rolundan bəhs edir.

Bahalaşan daş bazarı və ...

"Modern.az" saytında isə "Daş bazarında ciddi bahalaşma olub- səbəblər" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif son zamanlar tikinti materialları bazarında bahalaşmanın səbəblərini Azərbaycan Qiymətləndiricilər Cəmiyyətinin (AQC) sədri, "MBA Group" konsaltinq şirkətinin baş direktoru Nüsrət İbrahimovla müzakirə edib.

Yazı müəllifinn deməsinə görə, son zamanlar tikinti materialları bazarında bahalaşma müşahidə edilir və bu, xüsusilə mişar daşının qiymətində nəzərə çarpır.

Müəllifə görə, tikinti üçün mişar daşı ölkədə istehsal olunduğu halda qiymət artımının hansı səbəbdən baş verdiyi maraq doğurur.

Məqalə müəllifi bir müddət öncə bir ədəd mişar daşının 40-42 qəpiyə satıldığı halda hazırda 48-50 qəpiyə satıldığını bildirir.

Daş bazarında bahalaşmanı Nüsrət İbrahimov da "modern.az"a açılqamasında təsdiqləyir: "Bəli, tikinti materialları bazarında son ayda ciddi bahalaşma var. Ümumi tikinti materialları bazarı üzrə artım indeksində 0,43 faiz, orta qiymətdə isə 5,94% bahalaşma müşahidə edilir. Daş materiallarında 1,6 faiz artım var, tikinti kərpicində 7, 7 faiz, DVP-də 1 faizə yaxın, armaturda 9,1 faiz, alçipanda 2 faiz artım var. Əsas artım daş materialları və armaturda müşahidə edilir".

N.İbrahimiovun deməsinə görə, tikinti materialları bazarında qiymətlərin artması evlərin qiymətinə təsir etməyəcək: "Ümumi tikinti materialları bazarında 5 faiz artım varsa, bu, ümum satışa 0,3 faiz təsir edir. Yəni, inşaat mallarının bahalaşması evlərin qiymət artımına gətirib çıxarmır. Bu təsir o zaman özünü göstərər ki, tikinti materialları bazarında 20-30 faiz artım baş versin".

Cəmiyyət rəhbərinə görə, tikinti materialları bazarında qiymət artımının bir neçə səbəbi var:

N.İbrahimov hesab edir ki, birinci səbəb daş sexlərində vergidən yayınma hallarının qarşısının alınmasıdır, belə ki, indi həm Vergilər Nazirliyi, həm də Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi onların dəqiq uçotunu aparır, bu, birinci amildir.

N.İbrahimov vurğulayır ki, vergiyə cəlb olunmaq son nəticədə həmin məhsulun maya dəyərinə təsir edir, qiymət artımı qaçılmaz olur.

AQC sədri deyir ki, ikinci amil payız, yağış amilidir, payızda hava sərtləşir və bu da tikinti materiallarının istehsalına öz təsirini göstərir.

N.İbrahimova görə, üçüncü amil isə elektrikdən istifadədir, belə ki, daş karxanaları əvvəllər elektrik enerjisindən oğurluq istifadə edirdilərsə, son vaxtlar bunun da qarşısı alınıb, bu da maya dəyərinə təsir edən məsələlərdəndir.

N.Ibrahimov deyir ki, daha bir amil son zamanlar bəzi karxanaların fəaliyyətini müvəqqəti və yaxud daimi dayandırmasıdır, bu da istehsalçıların sayında azalmaya səbəb olur və təbii ki, qiymətə öz təsirini göstərir.

Belə olmaz, axı...

"Moderator.az" da isə "Azərbaycanda bir dənə at üstündə normal heykəl yoxdur" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif Qazaxıstan heykəltəraşı Murad Mansurovun yaratdığı "Koroğlu" abidəsinin Türkiyənin Bolu şəhərində qoyulacağını, heykəlin çəkisinin 500 ton, hündürlüyünün 70 metr olduğunu bildirir.

Elə bu fonda müəlliflə söhbətləşən yazıçı və şair, keçmiş deputat Sabir Rüstəmxanlı qazax heykəltəraşın Bakıdakı "Koroğlu" heykəlindən fərqli, yeni bir heykəl yaratdığını bildirir.

Müəllif deyir ki, S.Rüstəmxanlı "Koroğlu"nun bir neçə il öncə Bakıdakı heykəlini yaradanları da tənqid edib: "Görünür, bunu yaradanlar nə at görüblər, nə də at miniblər. Bu millətin tarixi atla bağlıdır, bizim babalarımız, qəhrəmanlarımız at üstündə həyatlarını yaşayıblar".

S.Rüstəmxanlı hesab edir ki, qazax heykəltəraşın yaratdığı fonda Bakıdakı "Koroğlu" heykəli Koroğluya deyil, rus nağıllarındakı "yeralaş"a bənzəyir: "At pişiyə oxşayır, heykəl Koroğluya oxşamır, nə də qılıncı türk qılıncı deyil, bir sözlə, heç bir şey yerində deyil".

Əvvəllər Bakıda Korolğlunun heykəlinin olmasını çox arzuladığını deyən yazıçı Bakıdakı bu heykəli gördükdən sonra fikrindən vaz keçdiyini bildirir: "İndi istəyirəm ölkə başçısına müraciət edib deyəm ki, heykələ baxanda əsəbiləşirik, onu oradan götürsünlər".

S.Rüstəmxanlı deyir ki, Bakıda bu heykəli yaradanlar indi gedib qazax heykəltəraşın yaratdığı heykələ baxsınlar, görsünlər ki, at necə olur, atın üstündə olan adamın ayağı hansı səviyyədə qalır.

Keçmiş deputat iddia edir ki, Bakıda "Koroğlu" heykəlini gördükdən sonra bu qənaətə gəlib ki, bunu yaradanlar nə at görüblər, nə də at miniblər.: "İndi Bakıda bir dənə normal at heykəli yoxdur. "Koroğlu" heykəlini Bakıda yaradan məşhur heykəltəraşdır, ona hörmətimiz var, amma bu, onun işi deyil".

Yazıçı deyir ki, xalq rəssamı Tahir Salahovun Koroğlu rəsmi var və orada qəhrəman qılıncına söykənərək oturub və bu rəsm əsasında Koroğlu qəhrəmanlığını görülə biləcək qədər heykəlləşdirmək mümkün idi.

S.Rüstəmxanlı vurğulayır ki, dünyada onlarla at üstündə heykəllər var, aralarında elə xalqlar var ki, atı türklərdən çox-çox sonra görüblər, amma at üstündə heykəllər yaradıblar.

"Azərbaycanda isə bir dənə at üstündə normal heykəl yoxdur, belə olmaz, axı",- yazıçı etirazını ifadə edib.