Media-icmal

Sosial layihələrin icrası, avtomobil bazarındakı vəziyyət, ABŞ-ın İrana tam neft sanksiyasının Azərbaycana mümkün təsiri və s. məsələlər bugünki (24 aprel, 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Yüksək rifahın təminatı

"Azərbaycan" qəzeti "Sosial islahatlar paketi - yüksək rifahın təminatı"

(http://www.azerbaijan-news.az/view-166561/Sosial-islahatlar-paketi---y%C3%BCks%C9%99k-rifah%C4%B1n-t%C9%99minat%C4%B1) sərlövhəli məqalədə bu ilin dörd ayında əhalinin gəlirlərinin artmasını dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, dövlət başçısının imzaladığı fərman və sərəncamlara əsasən, son 4 ayda bütün sahələr üzrə maaşlar, sosial müavinətlər və təqaüdlər artırılıb.

"Biz minimum əməkhaqqını, minimum pensiyanı artırırıq. Ancaq daha da artırılmalıdır və artırılacaq. Hazırda iqtisadi vəziyyətimiz də, maliyyə vəziyyətimiz də yaxşıdır. Biz əlavə əldə edilmiş bütün gəlirləri vətəndaşların sosial müdafiəsinə yönəldəcəyik", deyə dövlət başçısının bu il aprelin 18-də Suraxanı rayonunun Qaraçuxur qəsəbəsindəki Neftçilər parkının açılışındakı çıxışından sitat gətirir.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, dövlət başçısı parkda vətəndaşlarla söhbəti zamanı bugünədək imzalanan sənədləri böyük sosial islahatlar paketinin bir hissəsi adlandırıb, bu artım böyük olsa da, dövləti qane etmədiyi, maaş və pensiyaların bundan sonra da qaldırılacağı anonsu verib.

Müəllif isə öz növbəsində bunu dövlətin iqtisadi inkişaf nəticələrinin əhalinin rifah halının yüksəldilməsinə yönəldilməsi üçün atılan addımların xalqın dövlətə, onun liderinə olan inam və etibarını daha da gücləndirməsi adlandırır.

Müəllif deyir ki, dövlət başçısı bu sırada şəhid ailələri, qaçqın və məcburi köçkünlərin sosial durumunu diqqətdə saxlamaqla, bu kateqoriyaya aid insanlara öz dəstəyini göstərib, bu kateqoriyadan olan şəxslərin müxtəlif istiqamətlərdə müavinətləri artırılıb.

Bununla yanaşı, müəllif tələbə təqaüdlərinin artırılmasının xalq içində rəğbətlə qarşılandığını xüsusi vurğulayır.

Müəllifin sözlərinə görə, ümumilikdə 576,8 min nəfəri əhatə edən bu sərəncamın icrası üçün cari ilin 9 ayında əlavə olaraq 302 milyon manat, illik isə əlavə olaraq 400 milyon manat vəsait ayrılacaq.

Müəllif vurğulayır ki, Neftçilər parkında söhbət zamanı Prezident bütün sahələrdə artımların davamlı olacağını deyib: "Artıq bu ilin əvvəlindən büdcəyə kifayət qədər böyük məbləğ daxil oldu və yığılan əlavə büdcə gəlirləri mənim göstərişimlə ilk növbədə vətəndaşların sosial müdafiəsinə istiqamətləndirilməlidir, o cümlədən maaşların, pensiyaların qaldırılmasına. Baxmayaraq ki, biz mart ayında bu qərarı qəbul etdik və aprelin əvvəlindən sosial müavinətlərin artımı qüvvəyə mindi, burada da sosial müavinətlər orta hesabla iki dəfə artırılıb və 600 minə yaxın insan bu proqramla əhatə olunub", deyə müəllif prezidentdən sitat gətirir.

Son olaraq isə müəllif deyir ki, ölkə rəhbəri vətəndaşların daha yaxşı yaşamaları üçün minimum əməkhaqqı, minimum pensiyaların bundan sonra da qaldırılacağını bəyan edib.

"Qızıldan disk qoyurlar"...

"Yeni sabah.az"da isə "İki maşının pulunu verirsən, amma biri sənin olur -Qızıldan disk qoyurlar?" sərlövhəli məqalə oxumaq olar

(https://yenisabah.az/xeber-iki-masinin-pulunu-verirsen-amma-biri-senin-olur-qizildan-disk-qoyurlar).

Müəllif ölkəyə avtomobil idxalındakı problemləri ekspert Elməddin Muradlı ilə müzakirə edir.

Nəqliyyat məsələləri üzrə ekspert Elməddin Muradlı "Yeni Sabah"a gömrük rüsumlarına yenidən baxılmasının tərəfdarı olduğunu deyib və bunu bugünki qiymətlərin reallığı əks etdirməməsi ilə əlaqələndirib.

"Nə qədər şəffaflıqdan danışılsa belə, avtomobil idxalı ilə bağlı hələ də problemlər qalır. Vətəndaşlar etiraz edirlər, haqlı olduqlarını sübut etməyə çalışırlar. Dövlət Gömrük Komitəsi isə özünə haqq qazandırmaq məqsədilə məlumat yayır, hər dəfə də mətbuat günahkar olur".

Ekspertə görə, burada bir təzad da yaşanır: "Ölkə prezidenti 2018-ci il dekabrın 28-də elektromobillərin, hibrid avtomobillərin ölkəyə gətirilməsi, eləcə də köhnə avtomobillərin istismardan yığışdırılması, avtomobil qarajının yenilənməsi üçün sərəncam verir, dövlət proqramı təsdiqləyir. Üç gündən sonra - yanvarın 1-i Gömrük Komitəsi rüsumları qaldırır. Bu, nə deməkdir? Gürcüstandan borcla-xərclə 3000 manata maşın alan vətəndaş onu Azərbaycana gətirəndə 5000 manat da Gömrük Komitəsinə verib qeydiyyatdan keçirmək məcburiyyətində qalacaq".

Ekspert Gürcüstanda ucuz alınan maşının Azərbaycanda baha başa gəlməsi barədə isə deyir: "Təsəvvür edin, bu, Avropadan, Asiyadan, digər ölkələrdən gəlib. Hələ gürcü bunun üstünə pul qoyub satır. Yaxşı, bu maşın niyə Azərbaycana 8-12 minə gəlib çıxır? Maşına qızıldan disk təkər qoyurlar, bəlkə sükanı dəyişib brilliant qaşlarla bəzəyirlər? Nə edirlər ki, bu maşın bu qədər bahalaşır? Gömrük Komitəsinin səlahiyyətli şəxsləri bunu fikirləşsinlər".

Ekspert hər il yanvarın 1-i gömrük rüsumlarının qaldırılmasından, 12-13 adda ödəniş növləri tətbiq etmələrindən narazılığını bildirir: "Bir pəncərə" sistemini prezident tətbiq edib. Siz bunu 13 pəncərə sistemi etmisiniz. Ölkə prezidentinin idxal edilən yeni avtomobillərlə bağlı göstərişi var. Ödənişlər bir yerdə həyata keçirilir, nömrə də alınır, qeydiyyat prosesi də aparılır və.s. Gömrük kalkulyatorunda hesablayırsan, bir rəqəm çıxır, gedirsən orda başqa rəqəm deyirlər. Bunun izahını versinlər. Bunlardan danışmaq lazımdır. Yoxsa formal bəyanat verməyə, iki gündən bir mətbuatı günahlandırmağa ehtiyac yoxdur".

Müəllif xatırladır ki, bu günlərdə mediada ölkəyə gətirilən avtomobillərin rəsmiləşdirilməsi üçün rüşvət tələb olunması ilə bağlı informasiya yayılmışdı. Yazıda bu haqda şikayət edən şəxs bildirirdi ki, onun Gürcüstandan 8160 manata aldığı maşının rəsmiləşməsi üçün 7500 manat pul tələb olunub. Dövlət Gömrük Komitəsi isə bu məlumatı "iftira və böhtan, həqiqətə uyğun olmayan məqalə" kimi qiymətləndirib.

Ekspert : Bu, Azərbaycana da təsir edəcək

"Trend.az" da isə "Rövşən Ağayev: Trampın qərarı neftin bahalaşmasına səbəb ola bilər" (https://az.trend.az/business/energy/3050534.html) sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif İrana qarşı neft sanksiyaları ilə bağlı bəzi ölkələrə tətbiq edilən istisnanın uzadılmayacağına dair ABŞ prezidenti Donald Trampın qərarını iqtisadçı-ekspert Rövşən Ağayevlə müzakirə edir.

P.Ağayev "trend.az"a bu qərarın dünya bazarında qara qızılın qiymətinin artmasına səbəb ola biləcəyini söyləyib.

R.Ağayevin sözlərinə görə, ABŞ-ın istisna tətbiq etdiyi ölkələr İranın neft ixracatında böyük paya malikdirlər. Söhbət Hindistan, Türkiyə, Çin, Cənubi Koreya, İtaliya, Yunanıstan, Yaponiya və Tayvandan gedir: "Gözlənilir ki, mayın 2-də bu güzəşt başa çatacaq. Hazırda güzəşt müddətinin uzadılıb-uzadılmayacağı müzakirə olunur. Hələlik ABŞ bu müddəti uzatmaq fikrində deyil".

Məsələ ilə bağlı bir neçə məqama diqqət yetirən iqtisadçı deyib ki, əgər neft bazarından kənarlaşdırılacaq İranı hansısa digər tədarükçü əvəzləyəcəksə, qara qızılın qiyməti stabil qalacaq: "Səudiyyə Ərəbistanı bazardakı boşluğu doldurmağı öz üzərinə götürüb. Lakin bu, baş verməsə, yenidən neft bazarında 2007-2008-ci illərdəki qiymət artımı olacaq".

R.Ağayev hesab edir ki, qara qızıl ətrafında baş verən proseslər Azərbaycana da təsir edəcək: "Neftin qiymətinin bahalaşması Azərbaycanın maliyyə vəsaitlərini artıracaq. Azərbaycan faktiki olaraq hər 10 dollarlıq artıma görə illik 2-2,5 milyard dollarlıq neft mənfəəti əldə edəcək".

Qeyd edək ki, ABŞ ötən ilin noyabr ayında İrana qarşı sanksiyalar tətbiq edən zaman səkkiz ölkəyə (Çin, Hindistan, İtaliya, Yunanıstan, Yaponiya, Cənubi Koreya, Tayvan və Türkiyə) yarım il ərzində İran neftini almağa icazə vermişdi.

Donald Tramp İrana qarşı sanksiyalarla həmin ölkələrə tətbiq edilən istisnanı maydan uzatmayacağını bəyan edib.