Media-icmal 26.07.18

Ölkədə kənd turizminin inkişafı, korrupsiyaya qarşı mübarizənin səmərəlilik səviyyəsi, mövsümi məhsulların bahalaşması bugünki (26 iyul, 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Kənd turizminin inkişafı

"Azərbaycan" qəzeti "Kənd turizminin inkişafına diqqət artır" sərlövhəli məqalədə ölkədə turizmin inkişafını dəyərləndirir.

Müəllif Qax rayonu nümunəsi fonunda Azərbaycanda qeyri-neft sənayesinin əsas tərkib hissəsi kimi turizmin inkişafını təqdim edir.

Müəllif deyir ki, turizm Qax rayonunda inkişaf edir, hər il rayonda yeni turizm məkanları istifadəyə verilir, turistlərə xidmətin keyfiyyəti yüksəlir. "Hazırda Qax rayonunda turistlərə 12 turizm və 10-larla ictimai-iaşə obyektləri xidmət göstərir. Bunların arasında mehmanxana, "Şəfa" istirahət və müalicə pansionatı, İlisu pansionatı, "Yaşıl park", "Ulu", "İmproteks", "Ulu dağ" , "Səngər qala", "Bergs", "Kürmük" turizm-istirahət mərkəzləri və "Eden" park hotel, "El Resort" beş ulduzlu hoteli məxsusi yer tutur".

Müəllif deyir ki, bu müəssisələrdə birdəfəlik yerlərin sayı 1000-dən çoxdur, qiymətlər isə göstərilən xidmətin keyfiyyəti və məkandan asılı olaraq 27-30-55 və 100 manat arasında dəyişir.

Məqalə müəllifi bildirir ki, rayona gələn turistlərin sayında da artım var, belə ki, 2015-ci ildə rayona 24 min, 2016-cı ildə 30 min nəfərə yaxın, 2017-ci ildə isə 44 min nəfərə yaxın turist gəlib.

Qaxın turizm məkanı kimi cəlbediciliyinə gəlincə, müəllif deyir ki, zəngin fauna və flora, mineral xammal ehtiyatı, dağ havası, meşələr, şəlalələr və s. bu cəlbediciliyin əsas "sərvəti"dir.

Yazıda vurğulanır ki, Qaxın ərazisindən 8 iri çay axır və bunun7-si mənbəyini Böyük Qafqaz sıra dağlarından götürür, Mirana, Partizan, Qəbirliqaş, Yarpızbasan və Qıcalı isə rayonun ən uca zirvələri hesab olunur.

Ölkənin tarixi, məişəti, adət-ənənələri və gəzməli, görməli yerləri turistlərin maraq dairəsinə daxildir, bu mənada Qaxda 48 memarlıq, 18 arxeoloji, 2 monumental-xatirə abidələri olduğu deyilir və rayonda turistlərin tarixi abidələrə səyahətini təşkil etmək üçün 6 marşrut müəyyən edilib.

Turistlər yaşıl kənd turizminə üstünlük verərək, kənd evlərində qalmağı çox sevirlər, bu da rayonda yüzlərlə ailənin rifahının yaxşılaşmasına təsir göstərir.

Müəllif deyir ki, rayonun turizm obyektləri internet xidmətilə təmin olunub, bu da kənd turizminin inkişafına kömək göstərən amillərdən biridir.

Korrupsiyaya qarşı yuxarıdan başlamalı olan mübarizə

"Novoye Vremya" qəzetində isə "Korrupsiyaya qalib gəlmək alınmır. Baş İdarənin hesabatna söz ardı" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif Baş Prokuror yanında Korrupsiyaya qarşı Mübarizə Baş İdarəsinin bu ilin ilk yarısında korrupsiyaya qarşı mübarziəyə dair iyulun 25-də keçirilmiş mətbuat konfransında deyilənləri araşdırır.

Müəllif deyir ki, dünyada "Korrupsiyanı Qavrama İndeksi" adlı server mövcuddur və burada hansı il hansı ölkənin korrupsiya baxımından hansı yerdə olmasını göstərir: "Son reytinqlərə görə, Azərbaycan korrupsiyaya görə ilk yerlərdən birini tutur, yəni ölkədə korrupsiyanın səviyyəsi olduqca yüksəkdir. Üstəlik, hakimiyyətin korrupsiyaya qarşı apardığı mübarizənin səviyyəsi onun "Korrupsiyanı Qavrama İndeksi"ndəki mövqeyini yaxşılaşdırmaq üçün belə yetərli deyil".

Müəllif vurğulayır ki, hesabata görə, bu ilin ilk yarısında korrupsiya ilə bağlı 184 nəfərə qarşı 115 cinayət işi məhkəmələrə göndərilib və bu cinayətlər mənimsəmə və talançılıq, dələduzluq, vəzifə səlahiyyətindən sui-istifadə, rüşvət alıb-vermə və s. ilə bağlıdır.

Müəllif hesab edir ki, elə idarənin istinad etdiyi rəqəm çoxluğu özü hələ ki, korrupsiyaya qalib gəlməyin mümkün olmamasının göstəricisidir.

Müəllifə görə, bu mübarizədə bir qeyri-müəyyənlik də budur ki, "korrupsiya" ilə "rüşvətxorluq" anlayışları hələ də konkretləşdirilməyib: "Düzdür, bunlar hər ikisi iqtisadiyyatı və cəmiyyəti dağıdır, amma bununla belə ayrı-ayrı cinayətlərdir. Korrupsiya qlobal miqyaslı cinayət kimi əsasən dövlət məmurlarının törətdikləri cinayətlərdir. Odur ki, ona qarşı mübarizə aparmaq da çətindir, amma iradə və qətiyyət olduğu halda onu azalatmaq olar".

Hesabata gəlincə, müəllif deyir ki, burada əsasən rüşvətxorluğa qarşı mübarizə əksini tapır və ölkədə rüşvətin səviyyəsinin azalması hüquq-mühafizə orqanlarından daha çox "ASAN-xidmət"in fəaliyyətinin nəticəsidir.

Müəllif deyir ki, rüşvətxorluğa qarşı mübarizə öz yerində, amma cəmiyyət yüksək rütbəli məmur rüşvətxorların və korrupsionerlərin səs-küylü antikorrupsiya ifşalarını gözləyir: "Azərbaycan kiçik ölkədir. Vətəndaşlar bilirlər ki, ölkədə hansı biznes kimə məxsusdur, iqtisadiyyatın gəlirli sahələrinə kim nəzarət edir, 100 milyonluq, milyardlıq mülkiyyətlərin sahibləri kimlərdir. Hamıya aydındır ki, məmur maaşı ilə bu cəh-cəlalı yaratmaq mümkün deyil. Desək ki, söhbət bir neçə nazirdən, onların müavinlərindən, bəzi deputatlardan və yerlərdə icra orqanlarının başçılarından gedir, yenə də heç kəsə sirr açmış olmarıq".

Bu sərvətlər halal yol ilə qazanılsaydı, bu məsələ olmazdı, amma hamı bilir ki, bu qədər sərvət üçün məmurun halal gəlir mənbəyi yoxdur, deməli bu sərvətlər rüşvətin, korrupsiya əməlinin "bəhrəsi"dir.

Müəllifə görə, əgər hakimiyyətin yuxarı pillələrində korrupsiyaya zərbə endirilməsə aşağı mərtəbələrdə korrupsiya və rüşvətə qarşı mübarizənin səmərəsi heçə bərabər olacaq.

Statistikanın reallığı əks etdirməməsi problemi

"Modern.az"da isə "Mövsümi məhsullar niyə bahalaşır?" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif ölkənin bazarlarında mövsümi məhsulların bahalaşması səbəblərinə deputat Əli Məsimli ilə aydınlıq gətirmək istəyir.

Müəllif deyir ki, hazırda ölkənin istehlak bazarında hiss olunmayan tempdə bahalaşma gedir, belə ki, məhsulun qiyməti hər gün 3-5 qəpik artır, amma nəzərə çarpmır, elə ki, bu ay alınan ərzaq və məhsulların qiymətləri ötən ayın qiymətlərilə müqayisə olunur, o zaman bahalaşma hiss edilir.

Əli Məsimli sayta xatırladır ki, Dövlət Statistika Komitəsinin bu il üçün göstəriciləri əvvəlki illərlə müqayisədə bu il inflyasiyanın səngidiyini göstərir.

"Rəsmi məlumata görə, 2017-ci ilin birinci yarısında qiymətlər 2016-cı ilin birinci yarısı ilə müqayisədə 14 faiz artmışdı, 2018-ci ilin yanvar-iyun aylarında 2017-сi ilin yanvar-iyun aylarına nisbətən 3 faiz artıb, o cümlədən ərzaq məhsullarının qiymətləri 3 faiz, qeyri-ərzaq mallarının qiymətləri 3,8 faiz, əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlərin qiymətləri 2,4 faiz bahalaşıb".

Bu göstəricidən irəli gələrək, deputat vurğulayır ki, 2016-cı ildə ölkədə qiymətlərin sürətlə artmasında manatın dollara nisbətdə məzənnəsinin aşağı düşməsini əsas gətirirdilər.

Ə.Məsimli deyir ki, 2017-ci ildə manat sabit qaldığı üçün bahalaşmaya səbəb kimi dünya bazarındakı bahalaşmanı göstərməyə başladılar.

Deputat bunları inandırıcı saymır: "Əslində bunların hər ikisi yarımçıq həqiqətlərdir. Bu il isə qiymət atrımına haqq qazandırılası amil yoxdur. Çünki əslində ölkədə nəzərəçarpan qiymət artımının iqtisadi əsası yoxdur".

Ə.Məsimli mövsümü məhsulların bahalaşmasına münasibət bildirərək deyib ki, yay fəsli olaraq mövsümi məhsulların qiymətləri enməlidir.

Bundan irəli gələrək, deputat istehlak bazarındakı bahalaşma ilə Statistika Komitəsinin göstəriciləri arasındakı tərs mütənasibliyi rəsmi statistik məlumatların xeyli məhsul üzrə qiymətlərin dinamikasını real əks etdirməməsi ilə əlaqələndirir: "Xüsusən də rəsmi statistikanın dediyi kimi, gilasın, əriyin, çiyələyin, pomidorun, göy lobyanın və sairin qiymətlərində enmə yox, artım var. Qarpızın qiyməti isə rekord vurur. Orta ölçülü bir qarpız orta ölçülü bir toyuqdan baha satılır".

Ə.Məsimli deyir ki, büdcə təşkilatlarında çalışanların maaşlarının 10 faiz artırılması ilə onların əmək haqqına 20-30-40 manat əlavə oldu, amma bahalaşma ilə əmək haqlarının artımından əldə etdikləri 20-30 manatdan 2-3 dəfə çox itirirlər, nəticədə maaş artımından əhali yox, qiymətləri artıranlar bəhrələnirlər.