Elektrik enerjisi niyə bahalanıb?

 Turan məlumat vermişdi ki, ötən həftə Tarif Şurası elektrik enerjisinin qiymətlərini bahalandırıb.

15 iyuldan 1 KVt/saatın topdan qiyməti 4,3 (+4,6%), pərakəndə qiyməti 7 qəpikdir (+14,3%).

Rəsmi səbəb belə izah edilir: “Sonuncu dəfə elektrik enerjisinin tarifi 2007-ci ilin yanvar ayında dəyişdirilib. Ötən 10 ilə yaxın müddət ərzində istehsal güclərinin artırılması, paylayıcı şəbəkələrin genişləndirilməsi, itkilərin azaldılması, enerji təchizatının davamlılığının təmin edilməsi üçün böyük həcmdə investisiya qoyulub və xidmətin keyfiyyəti əhəmiyyətli dərəcədə yüksəlib. İstehsalçının və paylayıcı şəbəkənin balansına xeyli tikili, qurğu, ötürücü qurğu, maşın və avadanlıqlar qəbul edilmişdir ki, bu da saxlanma və təmir xərclərinin artımını şərtləndirib”.

Energetika Mütəxəssisləri Assosiasiyasının direktoru Rəsul Süleymanovun fikrincə, mövcud tariflər istehsalçıların xərcini ödəmir. Dövlət dotasiyaları və «Azərenerji»nin borclarına zəmanətə baxmayaraq, elektrik enerjisinin tariflərinin ucuz olması və enerji obyektlərinin bütün gücündən istifadə edilməməsi istehsalın rentabelliliyini azaldır.

«Elektrik enerjisinin qiyməti, yəqin ki, 2022-ci ilə kimi bahalanacaq, - deyə o Turan-ın müxbirinə bildirib. Son 10 ildə ASC gücünü 4 min MVt-dan (1990-cu il) 8 min mVt-ya artırıb. Amma elektrik enerjisinin istehsalı 24 mlrd kVt/s-dan 25 mlrd kVt/s-a artıb. Tələbat olmadığı üçün obyektlərin gücündən tam istifadə edilmir.
İxraca gəldikdə, ASC-nin elektrik enerjisini Türkiyənin şərq hissəsinə tədarük planı da fiaskoya uğradı, ixracın Gürcüstan istiqaməti azaldı. Hətta pərakəndə tariflərin 7 qəpiyə qədər artırılması da itkiləri qarşılamır.

Ötən il yanacağın qiymətinin qazın 1000 kub metrinin 100 dollara qədər artırılması kredit borclarının həcmi ilə müqayisədə rentabellikdə özünü çox göstərmədi. Əlavə istehsal obyektlərinin tikintisi xarici kreditlə aparılırdı, Azərenerji ASC-nin Asiya İnkişaf Bankı (AİB), Dünya Bankı (DB), Yaponiya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Bankı (JBIC), Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (AEİB), Almaniya İnkişaf Bankı (КfW) və digərlərinə borc öhdəlikləri artan xarici valyutadadır, əsas gəliri isə manatladır.

Belə ki, Fitch Ratings reytinq agentliyinin məlumatına görə, milli valyutanın devalvasiyası borcla şirkətin gəliri arasında uyğunsuzluq səbəbindən “Azərenerji”nin kredit ödəmə qabiliyyətini zəiflədir. --17D—