«Əmək və Məşğulluq» altsistemi /ƏMAS/ istifadəyə verilib

Bakı/06/05/22/Turan:  Bu gün «Əmək və Məşğulluq» altsistemi (ƏMAS) istifadəyə verilib.Bu  Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin elektron sistemidir. Rəsmilər bildirir ki, ƏMAS işsiz və işaxtaran şəxslərin aktiv məşğulluq proqramlarına əlçatanlığını daha da artıracaq.

Bildirilir ki, bu altsistem vasitəsilə əmək müqavilələrinin kağız üzərində deyil, e-qaydada bağlanması, rəqəmsal kadr uçotuna keçilməsi, əmək münasibətləri zamanı kağız üzərində aparılan digər əməliyyatların rəqəmsal müstəviyə keçirilməsi təmin olunur.

Həmin sistem ölkədə işsizliyin problemini nə dərəcədə həll edəcək? Başqa hansı tədbirlər olmalıdır?

Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2022-ci il aprelin 1-i vəziyyətinə ilkin məlumatlara əsasən iqtisadi fəal əhalinin sayı 5 milyon 307,1 min nəfər olmuş, onlardan 4 milyon 991,7 min nəfərini məşğul, 315.4 min nəfərini və ya 5,94%-ni işsiz əhali təşkil etmişdir.

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyindən Turana bildirilib ki, Azərbaycanda bu sistem əmək və məşğulluq sahəsində islahatların yeni mühüm mərhələsinə keçidi təmin edəcək. «Yeni altsistemin tətbiqi əmək münasibətlərində köklü dəyişiklikləri nəzərdə tutur».

Qeyd olunub ki, ƏMAS bütün işəgötürənlər və işə qəbul olunanlar üçün vahid əmək münasibətləri platformasını və əmək bazarının bütün iştirakçılarına yeni ciddi dəstək mexanizmini formalaşdırır. «Bu altsistem vasitəsilə əmək müqavilələrinin kağız üzərində deyil, e-qaydada bağlanması, rəqəmsal kadr uçotuna keçilməsi, əmək münasibətləri zamanı kağız üzərində aparılan digər əməliyyatların rəqəmsal müstəviyə keçirilməsi təmin olunur».

Dövlət Məşğulluq Agentliyindən isə Turana bildirilib ki, ƏMAS işsiz və işaxtaran şəxslərin aktiv məşğulluq proqramlarına əlçatanlığını daha da artıracaq.

Qurumdan qeyd olunub ki, «Əmək və məşğulluq» altsistemi vasitəsilə 100 minə yaxın vakansiya real vaxt rejimində toplanacaq və bu, imkan verəcək ki, işsiz şəxslər işlə təmin olunsunlar. «Yeni sistem vasitəsilə kadr axtarışında yeni reallıq formalaşacaq. Vakant iş yerinə ən uyğun işçi insan faktoru olmadan uyğunlaşdırılacaq. Bu sistemlə kadr potensialının formalaşmasında yeni yanaşma olacaq. Sistem vasitəsilə gələcəkdə işəgötürənlərin səhv ehtimalı, işçilərin hüquqlarının pozulması minumuma endiriləcək».

Vurğulanıb ki, bunun nəticəsində fiziki yoxlamaların sayı azalacaq. «Toplanan məlumatlar əsasında gələcəkdə əmək bazarının təhlilərini apara biləcəyik».

İqtisadçı Natiq Cəfərli isə Turan agentliyinə bildirib ki, bu işin elektronlaşması və əlçatan olması yaxşıdır. «Amma Azərbaycanda problem o deyil. Əgər hər hansı işçiyə ehtiyac varsa, Azərbaycanda işə həmən başqa «şəbəkələr» işə düşür. Tanışlıq, müxtəlif şəxsi tövsiyələr vasitəsilə işçi tapılır və boş iş yeri varsa ora işçi tapmaq çətin deyil. Sadəcə Azərbaycanda boş iş yerlərin sayı işaxtaranların sayından qat-qat azdır».

Ekspertin fikrincə, bu ondan qaynaqlanır ki, Azərbaycanda işsizliklə bağlı statistik məlumatların özü yanlış alqoritmlə hesablanır. «Bizdə rəsmi rəqəmlərə görə cəmi 5,8 faiz işsiz var. Amma bu yalnız o şəxslərdir ki, özləri rəsmi müraciət ediblər və qeydiyyata alınıblar. Bu sistemin özü artıq köhnəlib və doğru sistem deyil».

O, qeyd edib ki, Azərbaycanda iş yerlərin hamısı rəsmi deyil. «ABŞ-da həftənin hər 4-cü günü işsizlik rəqəmləri avtomatik olaraq açıqlanır. Bu, çox asan və avtomatik ona görə açıqlana bilir ki, qeydiyyatda olan iş yerləri onlayn şəkildə görünür və kim işdən çıxırsa sistem avtomatik olaraq onu görür və hesablayır. Bizdə isə muzdla çalışanların sayı 1,7 milyondur, əmək qabiliyyətli əhalinin sayı isə 5,8 milyondur. O yerdə qalan 4 milyonun hər hansı formada qeydiyyatın aparılması formal olaraq görünür, amma reallıqda onların işsiz olduğu və ya qeyri-rəsmi çalışdığı barədə dəqiq məlumat yoxdur».

İqtisadçının fikrincə, Azərbaycanda ilk növbədə işsizlərin dəqiq sayının aparılmasına ehtiyac var. «Bundan sonra işəgötürənlərlə işaxtaranlar arasında körpə rolunu oynaya biləcək özəl və ya dövlət sektoru yarana bilər».—0--