Lobbiçilər Vaşinqton auditoriyasını seçkilərin ədalətli keçdiyinə inandıra bilmədilər

Azərbaycan hakimiyyətinin lobbiçilər keçən cümə günü Vaşinqtonda auditoriyanı 9 oktyabr seçkilərinin yekunlarını dəstəkləməyə razı salmağa, beynəlxalq müşahidəçiləri və ABŞ Dövlət Departametinin tənqidini nüfuzdan salmağa müvəffəq olmayıblar.

“Azərbaycanın gələcəyinə baxarkən” adlı tədbir Karnegi fondunda keçirilib, tədbirin iştirakçıları isə yaxın 5 ildə, İlham Əliyevin üçüncü prezidentlik müddəti çərçivəsində ölkəni nələrin gözlədiyi ilə bağlı mülahizə yürütməyə çalışıblar.

Müzakirələrdə iştirak edən Turan-ın müxbiri bildirib ki, iştirakçıların bu məsələ ilə bağlı fikirləri bir-birindən tamamilə fərqlənib.

Əsas məruzə ilə Karnegi fondunun eksperti Tomas de Vaal çıxış edib, müzakirələrin moderatoru isə ABŞ-ın Rusiyada keçmiş səfiri Ceyms Kollinz olub.

Hər ikisi noyabrda Bakıya səfər edəcəklər və onlar hesab edirlər ki, bu seçkilər bütün əvvəlki seçkilərdən çox az fərqlənib, baxmayaraq ki, ölkənin növbəti inkişaf mərhələsi əvvəlkindən daha mürəkkəb vəzifə olacaq.

Neft bumu başa çatacaq və Avropaya ciddi qaz tədarükçüsünə çevrilmək imkanı yaranır.

Eyni zamanda, “Azərbaycan cəmiyyətində, şübhəsiz ki, narazılıq var və əsasən korrupsiyaya və sərvətlərin paylanmasında böyük bərabərsizliyə görə”, De Vaal belə hesab edir.

“Baxmayaraq ki, müxalifət seçicilərin səsini qazana bilmədi, o, kifayət qədər çox olan etirazlara və əhalinin narazılığına ümid edəcək. Məsələ ondadır ki, Əliyev müxalifətlə yaşamağı öyrənə biləcəkmi?”, deyə ekspert bildirib.

Dövlət Departamentinin seçkilərlə bağlı mövqeyi haqqında danışan De Vaal onu kənara çəkilməyin “kifayət qədər təhlükəli” olmasının göstəricisi kimi faydalı adlandırıb.

Digər natiq – Amerika-İsrail eksperti və Azərbaycan hökumətinin məşhur lobbiçisi Brenda Şaffer başqa fikirdə olub.

“Azərbaycan haqqında çox tənqidlər var, amma real problemlər doğuran başqa ölkələr də var”, deyə o, Dövlət Departamentinin bəyanatını şərh edərkən bildirib.

Onun sözlərinə görə, Azərbaycanda insanlar “sülhə, sabitliyə və iqtisadi inkişafa görə” Əliyevə etibar edirlər.

Onun fikrincə, “Azərbaycan rəhbərliyi xalqın əleyhinə olsaydı, asanlıqla Gömrük İttifaqına qoşulardı, Əfqanıstana gedən yolda Amerika hərbiçiləri üçün qapı açmazdı və Avropa enerji təhlükəsizliyində iştirak etməzdi”.

Teledebatlara toxunan Şafer deyib ki, əsas müxalifətçi Cəmil Həsənli “istənilən Avropa ölkəsində olduğu kimi prezidentin ailəsinə hücum etmək iqtidarında belə deyildi”.

Ölkənin demokratik gələcəyinə gəlincə, o qeyd edib ki, müxalifət liderləri “ölkələrinin ərəb üsyanlarını yaşamasını istəmirlər”.

Azərbaycan səfirliyinin nümayəndələri və onların auditoriyadakı tərəfdarları Şefferin şərhlərini dəstəkləyiblər. Onlar belə bir sual veriblər: niyə Qərb “Azərbaycanda seçkiləri tənqid edərkən obyektiv olmayıb və Ermənistanda seçkilər zamanı daha böyük pozuntulara məhəl qoymayıb?”.

ABŞ-ın Azərbaycanda keçmiş səfiri Riçard Kozlariç gözlənilmədən müzakirələrin gedişini pozub.

“Azərbaycanın tutduğu istiqamət məni çox narahat edir. Bu seçkilər saxta idi!”, deyən keçmiş səfir Dövlət Departamentinin bəyanatını dəstəkləyib.

“Demokratiyaya doğru heç olmasa bir kiçik addım – istənilən bir addım görmək istərdim...”, deyən Kozlariç əlavə edib ki, Əliyev hökuməti dərhal siyasi məhbusları azad etməli; müstəqil KİV-lərin normal işləməsinə imkan verməli və digər addımları atmalıdır.

“Təəssüf ki, biz Azərbaycanda yalnız əks addımları görürük”, deyə öz növbəsində NED fondunun Rusiya və Avrasiya üzrə direktoru Miriam Lanskoy əlavə edib.

On il əvvəl ölkə NATO-da olmaq, Aİ ilə yaxınlaşmaq istərdi, beynəlxalq hesabatlarda Gürcüstanla eyni reytinqlərə malik idi, indi isə Azərbaycan Özbəkistana yaxındır, deyə o qeyd edib.

Müzakirələri bağlayan Ceyms Kollinz qeyd edib ki, Azərbaycan hökuməti çox sayda problemlərlə qarşılaşacaq, çünki “pul və resurs az, gözləntilər isə çox olacaq”.

Müzakirələrin yekunlarını Turan-ın müxbirinə şərh edən tədbir iştirakçılarından biri, keçmiş diplomat bildirib ki, bəzi natiqlərin çıxışları insan hüquqları, demokratiya və azadlıqlar sahəsində vəziyyətin pis olduğu ölkələrin hökumətlərinin Vaşinqton kimi demokratiya prioritetləri yüksək olan yerlərdə dost axtarmasının və tapmasının nümunəsidir.

“Bu lobbiçilər öz müştərilərinin maraqlarını irəli sürmək üçün ABŞ hökuməti ilə münasibətlərindən istifadə edirlər”, deyə o qeyd edib. -25В-