Şahdənizdən Türkiyə və bir sıra Avropa ölkələrinə qaz təchizatı bərpa olundu

Türkiyə və bir sıra Avropa ölkələri yenidən Şahdəniz Alfa platformasından qaz almağa başlayıb. Xəzər dənizində yerləşən Şahdəniz yatağının operatoru 6-18 yanvar tarixlərindəki fors-major vəziyyətinə səbəb olan problemləri həll etdikdən sonra bu hasilat platformasında işləri bərpa edib.

Botas şirkətinin məlumatına görə, Türkiyə yanvarın 19-dan etibarən Azərbaycandan qaz tədarükünü bərpa edib. Daha əvvəl, Şahdənizin sualtı qaz kəmərlərindən birində yaranan texniki problemlərdən qaynaqlanan defisiti qarşılamaq üçün Türkiyənin dövlət idxalatçısı Botas 2025-ci ilin yanvar-mart aylarında Türkiyəyə tədarük etmək üçün yeddi partiya mayeləşdirilmiş təbii qaz (LNG) satın alıb. Ticarətçilər bu alışları qismən yanvar ayında Azərbaycandan olan qaz tədarükündə yaranmış çatışmazlıqları kompensasiya etmək zərurəti ilə əlaqələndiriblər.

Qeyd etmək lazımdır ki, keçən il Azərbaycan Şahdəniz yatağından Türkiyəyə 9,9 milyard kubmetr qaz ixrac edib, bu göstərici 2023-cü ildə 9,5 milyard kubmetr idi.

"Türkiyənin əlavə LNG həcmləri almaq üzrə atdığı addımlar, xüsusilə, Bolqarıstanın Bulgargaz şirkətinə, Şahdənizdəki fors-major vəziyyəti səbəbindən yanvar ayında yaranan Azərbaycan qazı tədarükündəki fasiləni kompensasiya etməyə kömək etdi," deyə məsələyə bələd olan bir ekspert Turan-a bildirib.

Avropa qazpaylayıcı şəbəkəsi ENTSOG-un məlumatına görə, yanvarın 19-dan etibarən Azərbaycan qazının Bolqarıstana tədarükü Türkiyə, Yunanıstan və Yunanıstan-Bolqarıstan İnterkonnektoru (IGB) vasitəsilə 12 günlük fasilədən sonra bərpa olunub. Qaz tədarükü Bolqarıstan ilə qaz kəməri olan Bolqarıstan-Serbiya İnterkonnektoru (IBS) vasitəsilə Serbiyaya da tənzimlənib.

BP, yanvarın 18-də axşam, Şahdəniz Alfa hasilat platformasının təmir işləri tamamlandıqdan sonra, platformadan kondensatı Qaradağ rayonunda yerləşən Səngəçal terminalına çatdıran boru kəmərində işləri bərpa etdiyini elan etdi.

"Gələn həftə ərzində Şahdənizdə hasilat əvvəlki səviyyəyə - gündə təxminən 74 milyon kubmetr həcmində bərpa ediləcək. Daha əvvəl, texniki problemlərə və yalnız bir platformanın – Şahdəniz Bravo-nun işləməsinə görə hasilat gündəlik 40–48 milyon kubmetr səviyyəsində idi," deyə mənbə bildirib.

Şahdəniz 2006-cı ilin dekabrından etibarən qaz və kondensat hasil edir. Ehtiyatları 1,2 trilyon kubmetr olan bu yataq Azərbaycanın aparıcı qaz yatağıdır və müxtəlif səviyyələrdə dünyada təxminən on ölkəni qazla təmin edir.