Eyhama görə qiyamət

Noyabrın 18-də AKP iqtidarının 18 ili tamam olacaq.Yaxından izlədiyim bu 18 ilin gündəmi dəyişdirmək üçün ən çox müraciət edilən  jarqonu “çevriliş” olub. Və AKP iqtidarının tərəfdarlarını öz ətrafında konsolidə edə bildiyi ən təsirli kəlmə də məhz “çevriliş” idi, olmağa davam edir. Bunun belə demək mümkünsə “genetik” bir səbəbi var. Çünki 15 avqust 2001-ci ildə qurulan Adalet ve Kalkınma Partiyası   iqtisadi böhranı  və “çevriliş” jarqonunu fürsətə çevirərək təkbaşına iqtidara gəlmişdi.

”Çevriliş” deyəndə söhbət 28 fevral 1997-ci  ildə prezident Süleyman Dəmirəlin sədrliyilə keçirilən Milli Təhlükəsizlik Şurasının iclasından gedir:  ölkədə yüksələn dini təmayüllərin və güclənən  təriqətlərin qabağını kəsmək üçün hökumətə tövsiyələr edilmiş, baş nazir Ərbakan o tövsiyələr əsasında müvafiq nazirliklərə təlimatlar göndərmişdi. Daha sonra bəzi nazirlərin  istefa verməsi nəticəsində iyunun  28-də  baş nazir Ərbakan da istefa  ərizəsini prezidentə təqdim etmişdi.

İstanbulun bələdiyyə sədri Rəcəp  Tayyip Ərdoğan həmin ilin dekabrında Siirt vilayətində oxuduğu dini məzmunlu bir şeirə görə istintaqa cəlb edilmiş, 1999-cu ilin martında vəzifəsindən azad edilərək  4  aylıq həbsə göndərilmişdi. Türkiyənin dinçiləri bu prosesləri daim “çevriliş” kimi xarakterizə etdi, siyasi islamçılar isə 1,5 illik  prosesləri  öz jarqonlarının əsas “metaforası” halına gətirərək bu günə qədər bundan  əsla vaz keçmədilər.

Baş qərargahın keçmiş rəisi, ordu generalı Yaşar Büyükanıtın 27 aprel 2007-ci ildə yazdığı və qısa məzmunu “Xanımının başı örtülü olan prezident istəmirik” məzmunlu bəyanat da AKP-nin reytinqinin haradasa 2 dəfə  yüksəlməsinə səbəb oldu: 22 iyul 2007-də keçirilən erkən seçkidə 47% səslə təkbaşına iqtidarı daha güclü şəkildə davam etdirdi.

FETÖ-nün 15 iyul  2016-cı ildəki  çevriliş cəhdindən sonra ordunun  tamamilə nəzarət altına alınaraq iqtidarın  istədiyi şəkildə dizayn edilməsinə baxmayaraq, indi nəinki “çevriliş” kəlməsi hətta onunla assosiasiya yaradan istənilən kəlmə   AKP-ni inanılmaz dərəcədə narahat edir. Örnək istəyirsinzsə, buyurun: ana müxalifətdəki CHP-nin parlament fraksiyası sədrinin müavini  Özgür Özəlin  “saray rejiminin sonu gəlir” (29 aprel) sözlərini unutmadan ikinci örnəyi görün: CHP İstanbul  vilayət təşkilatının sədri Canan Kaftancıoğlunun “İqtidar bir yerə gedir. Bu da gələcəkdəki ya bir erkən seçkiylə, ya da başqa formada..” sözləri başda prezident  Ərdoğan olmaqla  iqtidarın yüksək kreslolarında oturanlar tərəfindən “çevrilişə çağırış” kimi xarakterizə edilir.

Dövlət başçısı ağzını açsın, tərəfdar mediaya da elə bu lazım deyilmi? Dövlətin qurucu partiyasının nə keçmişi qalır,  nə bu günü, iqtidar nümayəndələri və tərəfdar media  ana müxalifət partiyasını  “çevrilişlərin  gizli təşkilatçısı” olmaqdan tutun, ağlınıza gələn hər cür real  və irreal ittihamlarla “yaş yuyub quru sərir”. Burada sezmək çətindir: Özəl və Kaftancıoğlu  prezident sarayından da, tərəfdar mediadan da veriləcək reaksiyaları billdikləri halda o sözləri dedilər, yoxsa bilmədən yenə iqtidarın ən çox istədiyi pası ona verdilər?

Özəl də, Kaftancıoğlu da başda prezident Ərdoğan  olmaqla, iqtidar tərəfindən veriləcək  reaksiyaları bilməyəcək qədər naşı siyasətçilər deyillər. Elə  isə  o sözləri iqtidar cinahındakı həyəcanı, təlaşı toplumun gözləri önünə sərmək üçünmü dedilər? Elədirsə, iqtidar niyə ana müxalifət partiyasının bu tələsinə düşərək nəinki açıq söylənmiş bir söz, hətta bir eyham qarşısında belə bu qədər təlaşlandı? Tərəfdarları  “çevriliş”  eyhamına  qarşı   növbəti dəfə  öz ətrafında konsolidə  etmək üçünmü? Özəlin və Kaftancıoğlunun heç də “çevriliş qoxusu” gəlməyən o sözlərinə qarşı bu qədər təlaşlanmaq kimin faydasına oldu, olacaq: iqtidarın, yoxsa müxalifətin?

Bu hal 2005-ci ilin Azərbaycanını xatırlatdı: səhiyyə və iqtisadiyyat nazirləri “çevrilişə cəhd” təşəbbüsləriylə həbs edilmişdi. İstintaq  prosesində görmüşdülər ki, bunlar müdafiə yox, səhiyyə və iqtisadiyyat nazirləridir, maddələr  dəyişdirilərək “çevriliş” məsələsi ittihamnaməyə   daxil edilməmişdi.

Keçən ilin yayında məhkəmə CHP  İstanbul vilayət təşkilatının sədri Kaftancıoğluna  bir neçə maddədən həbs cəzası verib, Apellyasiya  Məhkəməsinə  və Ali Məhkəməyə   lazımi etirazlar edilib. Kaftancıoğlu bu dəfə “çevrilişə  eyham”dan həbs edilərmi?

“Bir millətin iki dövlət”i  də eyhamdan həbsetmə nöqtəsinə çoxdan gəlib, bəlkə biri o mərhələni də keçib.

Bundan sonra növbə qaş-göz işarələrinə gəlirmi?

Mayis Əlizadə