Media-icmal 11.08.17

Azərbaycan-Türkmənistan münasibətləri, ölkədə qiymət bahalığı və inflyasiya, yerli kurort zonalarına investisiya yatırılmaması problemləri bugünki (11 avqust, 2017-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Azərbaycan-Türkmənistan münasibətləri

"Azərbaycan" qəzeti "Etibarlı və inamlı tərəfdaş" sərlövhəli məqalədə

(http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=127838) Azərbaycan -Türkmənistan münasibətlərini dəyərləndirir.

Müəllif bu münasibətlərə Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdıməhəmmədovun bu günlərdə Azərbaycana başa çatmış səfəri fonunda yanaşır.

Müəllif deyir ki, Prezident İlham Əliyev son 14 ildə türkdilli dövlətlərlə əlaqələrin dərinləşdirilməsinə böyük önəm verir və Azərbaycan-Türkmənistan münasibətlərinin daim inkişafda olması deyilənlərə əyani misaldır.

Yazı müəllifi Azərbaycan-Türkmənistan arasında diplomatik münasibətlər qurulan 1992-ci ildən bu yana münasibətlərin inkişaf yolu haqda deyir: "25 ilə yaxın müddətdə müstəqil dövlətlər kimi dünya siyasi arenasında yer tutan türk dövlətlərinin bir-birinə daha da yaxınlaşması müsbət nəticələr verir. Siyasi münasibətlərin daha da möhkəmlənməsi bilavasitə iqtisadi münasibətlərin dinamik inkişaf zərurəti ilə şərtlənir".

Müəllif yazır ki, iki ölkə arasında siyasi, iqtisadi, humanitar sahələrdə əməkdaşlğın inkişafı ümumilikdə dövlətlərarası münasibətlərin inkişafında öz sözünü deyir.

Müəllif Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədovun son səfərinə xüsusi münasibət ifadə edir və bu səfərin iki ölkə arasında siyasi, iqtisadi, humanitar və s. münasibətləri daha da inkişaf etdirəcəyini vurğulayır:

Məqalədə bu səfər Türkmənistan-Azərbaycan münasibətlərinin yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyması, hər iki ölkənin dünyada təhlükəsizlik, sabitlik və inkişafın təmin edilməsi üçün mühüm addımlar atması kimi qiymətləndirilir.

Müəllif bu münasibətlərin əhəmiyyətini daha qabarıq göstərmək üçün Prezident İlham Əliyevdən də sitat gətirir: "Türkmənistan bizim üçün yaxın, dost, qardaş ölkədir, türkmən xalqı bizim qardaş xalqımızdır. Biz bunu yüksək qiymətləndiririk, mən xüsusilə Prezident Berdiməhəmmədovun fəaliyyətini bir daha qeyd etmək istərdim".

Yazı müəllifi məqalədə son səfər çərçivəsində imzalanan sənədlər, sazişlər, barədə danışaraq deyir ki, bu sənədlər strateji tərəfdaş olaraq siyasi, iqtisadi, humanitar, mədəniyyət, nəqliyyat, energetika, təhlükəsizlik məsələlərində birgə fəaliyyətin daha da güclənəcəyi deməkdir.

Müəllif deyir ki, Türkmənistan Prezidentinin Azərbaycana rəsmi səfəri bir daha təsdiqlədi ki, iki ölkə arasında bütün sahələrdə uğurlu əməkdaşlıq mövcuddur və iki türkdilli dövlət qarşıdakı illərdə birgə fəaliyyət göstərərək daha da güclənəcəklər.

Payız - qiymət və inflyasiya artımı dövrü

"Exo" qəzeti "Azərbaycanda inflyasiyanın artması 2017-ci ilin sonuna proqnozlaşdırılır" (http://ru.echo.az/?p=61713) sərlövhəli məqalədə müəllif inflyasiyanın artmasını və qiymətlərin bahalaşmasını ekspertlərlə müzakirə edir.

Müəllif ərzaq məhsullarının Azərbaycanda həmişə yüksək qiymətdə olduğunu, amma dollara münasibətdə manatın məzənnəsinin enməsi bu qiymətləri daha sürətlə bahalaşdırdığını qeyd edir: "Əhali bir qiymətə alışmamış, mağazaya gəldikdə daha yüksək olan başqa qiymətlə rastlaşır, bunda da təəccüblü bir şey yoxdur, idxaldan asılılıq var və burada isə qiymətlər dolların məzənnəsilə müəyyən edilir. Baxmayaraq ki, son vaxtlar manata münasibətdə dolların məzənnəsi sabit görünür, bununla belə, qida məhsulları yenə də bahalaşmaqda davam edir".

Müəllif deyir ki, inflyasiya da kifayət qədər yüksəkdir və inflyasiyanın birrəqəmli göstərici səviyyəsinə salınması elə arzu olaraq qalmaqda davam edir.

Müəllif ekspertlərə istinadən bildirir ki, 2017-ci ilin ilk altı ayı ərzində ölkədə bahalaşmanı və inflyasiyanın artmasını müəyyən etmək üçün rəsmi statistik rəqəmlər əsasında tədqiqat aparılıb. "Tədqiqatın nəticəsi göstərdi ki, rəsmi statistika ilə 4% fərq var və bu ilin ilk 6 ayı ərazində inflyasiya 18% təşkil edib. Bu, ölkə üçün olduqca yüksək göstəricidir, qiymətlər bahalaşmaqda davam edir, yalnız indi qiymətlərdə müəyyən sabitlik var, bu da hökumətin dolların məzənnə artımını saxlaması ilə bağlıdır". Bunu qəzetə ekspertlər şərh edirlər.

Ekspertlər deyirlər ki, ölkədə inflyasiya proseslərinin də sabitləşməsi baş verir ki, bu da mövsümi xarakterlidir, hələ ki, yerli məhsullar bazarda çoxdur, əhali üçün əlçatandır. "Amma yayın sonuna, sentyabrda biz növbəti qiymət və inflyasiya artımının şahidi olacağıq. Bu da onunla bağlı olacaq ki, kənd təsərrüfatı məhsulları bazarlarda azalacaq, idxal malları yenə də ilk sıraya çıxacaq".

Ekspertlər deyirlər ki, 2015-ci ilin ilk fevral devalvasiyasından bu yana qida məhsulları ölkədə iki dəfədən çox bahalaşıb və bu da manata nisbətdə dolların bahalaşma səviyyəsinə bərabərdir.

Ekspertlər inflyasiya artımına münasibətdə də nikbin deyillər, belə ki, bu ilin sonuna inflyasiyanın 18%-dən yüksək olacağını bildirirlər, 2018-ci ildə necə olacağının isə yenə də manatın dollara nisbətindən asılı olacağını nəzərə çatdırırlar.

Müəllif deyir ki, Azərbaycan hökuməti inflyasiyanı birrəqəmli göstərici halına salacağı barədə nikbin danışır, amma hələlik bu sahədə hansısa uğurla lovğalanmağa əsas yoxdur, təki inflyasiya deyilən 18%-dən yuxarı qalxmasın.

Sərmayə qoymağa qürbət ölkə...

"Novoye Vremya" qəzetində isə "Yerli kurortlar investorlara sərf etmir" (http://www.novoye-vremya.com/w101535/.../#.WYyp7lGrTIU) sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif ölkədə kurort zonalarının inkişaf etdirilməsi sahəsindəki problemləri araşdırır.

Yazı müəllifi xatırladır ki, Azərbaycanın kurort zonalarının inkişaf etdirilməsinə ciddi ehtiyac olduğu halda, Azərbaycanda iri un istehsalçısı kimi tanınan "Karat Holding" Kislovodskda "Akademik" sanatoriyasının yenidən qurulmasına 2018-ci ildə 40 milyon dollar sərmayə qoyacaq, 2016-cı ildə isə bu şirkət "İstoçnik" adlı sanatoriya yaradıb.

Məqalə müəllifi diqqəti Azərbaycan şirkətlərinin xarici ölkələrdə kurort zonasının inkişafına sərmayə yatırdıqları halda bunu Azərbaycanda etməməsi üzərində cəmləyir: "Onların bu sahə üzrə Azərbaycanda da alternativləri var, amma buraya sərmayə qoymağa tələsmirlər. Baxmayaraq ki, Azərbaycanda sanatoriya və bu tipli obyektlərin sayı ilbəil azalmaqdadır. 7 il öncə 80 belə obyekt var idi, indi onların sayı 68-ə enib".

Müəllif deyir ki, şirkət təmsilçiləri bunu Azərbaycanda iri həcmli sərmayə qoyulması üçün obyekt olmaması ilə əlaqələndirirlər, bununla yanaşı, adı çəkilən sanatoriyanın yenidən qurulması üçün Rusiya hökumətinin cəlbedici güzəştlərindən yararlana biləcəklərini vurğulayırlar.

Yazı müəllifi daha sonra Azərbaycanda bütün sanatoriya-sağlamlıq obyektlərinin hələ də Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının balansında olduğunu, ildə 20-30 min putyovka sata bilmək kimi bir arzuları olduğunu deyir.

Müəllif deyir ki, 2016-cı ildə cəmi 16 minə yaxın putyovka satılıb, 2017-ci ildə də elə bir artım olacağı gözlənilmir, həm də qiymətlər də bahadır və orta hesabla 1000 manata yaxın başa gəlir: "Başqa sözlə, Azərbaycan investorları da, turistləri də yerli yox, xarici sanatoriya-sağlamlıq kurortlarını seçirlər, odur ki, bizim sanatoriyalarda yenidənqurma 2 milyon manatla keçinir, avropalılar isə yalnız yenidənqurmadan Azərbaycandan 25-40 milyon dollar alırlar. Biz hələ azərbaycanlı turistlərin xaricdəki xərclərinə toxunmuruq, beləliklə, valyuta xaricə axmalı olur".

Müəllif deyir ki, nə qədər ki, Azərbaycan hökuməti əlverişli şərtlər təklif etmir, belə sərmayələr xaricə hələ çox axacaq.