Media-icmalı 22.05.18

Ölkə bölgələrinin iqtisadi inkişafı, şəkər istehsalının durumu, İTS-nin tətbiqi mühiti və s. bugünkü medianın (22 may, 2018-ci il) aparıcı mövzularındandır...

Naxçıvanın yüksəlişi

"Azərbaycan" qəzeti "Qürur doğuran yüksəliş" sərlövhəli məqalədə Naxçıvandakı iqtisadi yüksəlişi dəyərləndirir.

Müəllif dövlət başçısı İlham Əliyevin bu günlərdə başa çatmış 14-cü səfəri fonunda Naxçıvanın Azərbaycanın sosial-iqtisadi, siyasi-mədəni həyatında hər zaman əhəmiyyətli rol oynadığını bildirir.

Yazı müəllifi bu sırada Azərbaycanın üçrəngli bayrağının dövlət bayrağı kimi ilk dəfə Naxçıvan Ali Məclisində qəbul edilməsi, hakim Yeni Azərbaycan Partiyasının burada təsis olunması kimi hadisələri xatırladır: "Ulu öndərin müstəqil Azərbaycana rəhbərlik etdiyi 10 il ərzində isə Naxçıvan davamlı inkişaf və əmin-amanlıq yolu ilə inamla addımladı. Muxtar respublikanın inkişafının 2003-cü ildən sonrakı dövrü isə ulu öndər Heydər Əliyevin quruculuq xəttinin yaradıcı gücünün əyani ifadəsidir".

Müəllif deyir ki, bütün bölgələr kimi Naxçıvan da İlham Əliyevin xüsusi diqqət və qayğısı nəticəsində dinamik inkişaf yolu keçib, son 10 ildə muxtar respublikada ümumi daxili məhsul 10 dəfə artıb: " Muxtar Respublikada sənaye məhsulunun həcmi 34,4 dəfə, əsas kapitala yönəldilmiş investisiyalar 15,9 dəfə, o cümlədən tikinti-quraşdırma işləri 15,2 dəfə artıb. Yaradılan yüzlərlə istehsal müəssisəsində 72 mindən çox yeni iş yeri açılıb".

Müəllif vurğulayır ki, Muxtar Respublika 100% qazla təmin edilib, son illərdə 8 elektrik stansiyası tikilib, tikilməkdə olan Ordubad Su Elektrik Stansiyası işə düşəndən sonra enerji tələbatının 100 faizini bərpa olunan enerji hesabına təmin edəcək.

Yazı müəllifi son illər yol infrastrukturunun da sürətlə inkişaf etdiyini bildirir.

Müəllif İ.Əliyevin Naxçıvan səfərində Əlahiddə Ümumqoşun Ordusuna baş çəkməsini xüsusi vurğulayır.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, 1993-cü ildən sonra Heydər Əliyevin başladığı yeni ordu quruculuğu muxtar respublikanın müdafiəsini daha da gücləndirib, hazırda isə Naxçıvandakı hərbi birləşmələrin döyüş qabiliyyətinin daha da artırılmasında özünü göstərir.

Məqalə müəllifi deyir ki, Naxçıvanda yerləşdirilmiş müasir silahlar, o cümlədən uzaqmənzilli raketlər düşmənin istənilən hərbi hədəfini məhv edə bilər, Naxçıvanın təhlükəsizliyi məsələləri ilə bağlı isə bütünlükdə çox böyük işlər görülüb.

Şəkər biznesi tənəzzüldə

"Marja.az"da isə "Azərsun"un şəkər biznesi böyük tənəzzüldə" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif rəsmi statistik göstəricilərə istinadən ölkədə şəkər istehsalının durumunu müzakirə edir.

Müəllif vurğulayır ki, 2017-ci ilin yanvar-aprel ayları ilə müqayisədə 2018-ci ilin ilk dörd ayı ərzində Azərbaycanda qənd və şəkər tozu istehsalı 85,3% azalıb.

Məqalə müəllifinin bildirməsinə görə, bu ilin yanvar-aprel aylarında 12,5 min ton şəkər və şəkər tozu istehsal edilib: "İstehsal göstəricilərinin kəskin azalmasının səbəbini Statistika Komitəsi şərh etməyib".

Müəllif deyir ki, "Azərsun Holdinq"ə məxsus olan İmişli Şəkər Zavodunun qiymət seqmentində idxalçılarla rəqabətdə bacarmadığı bildirilir.

Məqalə müəllifi vurğulayır ki, Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatına görə, 2018-ci ilin yanvar-aprel aylarında Azərbaycana 8 milyon 641 min dollar dəyərində 19,1 min ton şəkər idxal edilib.

Yenə də komitənin verdiyi bilgiyə görə, həmin müddətdə 7 milyon 287 min dollar dəyərində 12,1 min ton şəkər ixrac olunub.

Yazı müəllifi deyir ki, 2017-ci ildə Azərbaycana 169 milyon 756 min dollar dəyərində 368,7min ton şəkər idxal edilib.

Müəllifin bildirməsinə görə, həmin müddətdə isə Azərbaycandan 39 milyon 515 min dollar dəyərində 61,2 min şəkər ixrac edilib.

Müəllif deyir ki, şəkər istehsalı sahəsindəki mövcud durumdan çıxmaq üçün yeni zavodun tikilməsi nəzərdə tutulur.

Məqalə müəllifi bildirir ki, yaxın vaxtlarda Azərbaycanda yeni şəkər zavodunun tikintisinə başlanacaq və yeni zavodun Yevlax rayonu ərazisində tikilməsi gözlənilir.

Müəllif deyir ki, zavodun xammalla təmin edilməsi üçün Yevlax və Goranboy rayonları ərazisində bir neçə min hektarlıq şəkər çuğunduru əkini sahələrinin yaradılması da nəzərdə tutulur.

Müəllifin deməsinə görə, yeni şəkər zavodu layihəsini ofisi "Port Baku" biznes mərkəzində yerləşən "Azerbaijan Sugar Company" LLC və ya "Azərşəkər" şirkəti reallaşdırır.

Neçəyə başa gələcəyi bəlli olmayan İTS

"Novoye Vremya" qəzetində isə "İcbari tibbi sığorta (İTS) sistemləri- Terra Incognita" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif ölkədə İTS-in durumu, tibb sistemi və qanunvericiliyin bu yeniliyi qəbul etməyə hazır olmasını müzakirəyə çıxarıb.

Müəllif deyir ki, adətən rəsmilər buna mövcud inkişaf müstəvisində olan tibbi xidmətlərin müasir tələblərə cavab verməsilə yanaşı, həm də onun mövcud maliyyələşdirmə mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi kimi baxırlar.

Müəllif deyir ki, mütəxəssislər də bu nöqtəyə xüsusi maraq göstərirlər, belə ki, onlar tibbi xidmətin indiki səviyyəsini müəyyən etdikdən sonra inkişafı məsələsini müstəvi üzərinə gətirirlər.

Müəllif deyir ki, bu sistemin maliyyələşdirirlməsinin əsas mənbəyi dövlət büdcəsidir, belə ki, bu vəsaitlərin 80%-ni sosial ayırmalar, 20%-ni isə büdcədən ödəmələr təşkil edir: "Mütəxəssislər deyirlər ki, sığorta ödənişlərini iş adamları etməlidir, söhbət özəl və dövlət tibb müəssisələrilə müqavilə imzalayan şirkət və dövlət müəssisələrindən gedir. Təəssüf ki, mütəxəssislər İTS-nin maliyyə baxımından vətəndaşa neçəyə başa gələcəyini belə bilmirlər".

Müəllifə görə, hətta bu layihədə iştirakçı olan bəzi şəxslər uşaqların, pensiyaçıların, əmək münasibətlərini rəsmiləşdirə bilməyən şəxslərə İTS-in tətbiqi şərtləri barədə cavab verməkdə çətinlik çəkirlər.

Müəllif deyir ki, İTS maliyyə orqanlarına maliyyə yatırımı hesabına maliyyələşək, amma investisiya portfelinin strukturu barədə dəqiq məlumatlar yoxdur.

Müəllif deyir ki, İTS-i bu ildən tətbiq etmək planının olmasına baxmayaraq, mütəxəssislər tibbi sığortanın tibb müəssisəsinin yüksək ödənişlərini öhdələyə biləcəyinə də şübhə ilə yanaşırlar. "Hətta belə, təhlükə var ki, vətəndaş bir tərəfdən İTS-ə , digər tərəfdən isə dövlət tibb müəssisələrinin xidmətlərinə görə pul ödəməli olsunlar".

Azad İstehlakçılar Birlyinin sədri Eyyub Hüseynov İTS-ı "müasir tələb" adlandırsa da bu sahədə sui-istifadəyə gətirib çıxaracaq qanunvericiliyin zəif olduğunu bildirir.

AİB sədri sığorta ilə tibb müəssisəsinə gələn şəxsdən məhz pul alaraq müalicə olunması barədə informasiyaya malik olduğunu bildirib və bu mənada tibb müəssisələrinin belə bir institutun tətbiqinə hazır olmadıqlarını söyləyib.

E.Hüseynova görə, bu, həm də həkimlərin xəstəyə lazım olmayan kifayət qədər medikamentlərin yazılması "təcrübsi"ni işə salacaq və ümumiyyətlə, tibb sahəsində müəyyən islahatlar olmadan tibbi sığorta səmərəsiz olacaq.