2024-cü ilin doqquz ayında Azərbaycanda ÜDM 2,7% artıb
2024-cü ilin doqquz ayında Azərbaycanda ÜDM 2,7% artıb
Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2024-cü ilin yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycanda ümumi daxili məhsul (ÜDM) 92 829,5 milyon manata çatıb. 2023-cü ilin doqquz ayı ərzində ÜDM 90 812,5 milyon manat təşkil edib. Bu, 2023-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə ÜDM-də 2,7% artım deməkdir.
Bununla belə, Dövlət Statistika Komitəsi bildirir ki, 2024-cü ilin doqquz ayında ÜDM 4,7% artıb. Statistika hər ay 4%-dən çox artım templəri barədə məlumat verir. Bunun əksinə olaraq, Turan müstəqil agentliyinin alternativ hesablaması eyni dövrlərdə ÜDM-də təxminən 4% azalma aşkar edib ki, bu da iki mənbə arasında əhəmiyyətli uyğunsuzluq yaradır.
Bu uyğunsuzluq hökumətin iqtisadi hesabatlarının şəffaflığı ilə bağlı narahatlıqlara səbəb olub, belə ki, Dövlət Statistika Komitəsi ötən il üçün müqayisəli aylıq ÜDM məlumatları təqdim etmir və hesablama metodologiyasını açıqlamır.
Dövlət Statistika Komitəsinin bugünkü hesabatı göstərir ki, Azərbaycan iqtisadiyyatında bütün sahələrdə qeyri-bərabər artım müşahidə olunub.
Milli iqtisadiyyatın əsas hissəsi olaraq qalan neft-qaz sektoru 2024-cü ilin yanvar-sentyabr ayları arasında qlobal enerji qiymətlərinin dəyişməsi, lakin hasilatın sabit qalması səbəbindən əlavə dəyərdə cəmi 0,9% artım göstərib.
Bunun əksinə olaraq, qeyri-neft-qaz sektoru 7,1%-lik daha güclü templə artıb və bu, hökumətin iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi və karbohidrogenlərdən asılılığının azaldılması istiqamətində səylərini vurğulayır.
Hesabat dövründə sənaye ÜDM-in 37,1%-ni təşkil edib ki, bu da Azərbaycanın enerji və sənaye dövləti statusunu əks etdirir.
Ticarət və nəqliyyat vasitələrinin təmiri sektoru ÜDM-in 9,6%-ni, nəqliyyat və anbar təsərrüfatı isə 7,0%-ni təşkil edib.
Kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq 6,4%, tikinti isə 6,3% iqtisadiyyata töhfə verib ki, bu da ölkənin infrastruktur və inkişaf layihələrinin davamlılığını göstərir.
Pandemiyanın təsirindən tədricən sağalmaqda olan turizm və otelçilik sektoru ÜDM-in 2,4%-ni təşkil edib.
Bu arada, tez-tez əsas artım sahəsi kimi nəzərdən keçirilən informasiya və rabitə sektoru cəmi 1,8% töhfə verib.
Digər sektorlar ümumi ÜDM-in 19,2%-ni, məhsullara və idxala xalis vergilər isə 10,2%-ni təşkil edib ki, bu da fiskal siyasət vasitəsilə iqtisadi məhsulun formalaşmasında hökumətin rolunu əks etdirir.
2024-cü ilin doqquz ayında Azərbaycanda adambaşına düşən ÜDM 9102,9 manat təşkil edib, bu da əvvəlki dövrlərlə müqayisədə cüzi artımı nümayiş etdirir.
İqtisadiyyat
-
2024-cü ilin yanvar-sentyabr ayları ərzində Azərbaycanın neft və kondensat hasilatı və ixracı əvvəlki illərlə müqayisədə əhəmiyyətli dərəcədə azalıb və bu azalma tendensiyası davam edir.
-
Dövlət Statistika Komitəsinin bazar ertəsi verdiyi məlumata görə, 2024-cü ilin ilk doqquz ayında Azərbaycanda əsas kapitala yatırımlar 12,7 milyard manat (7,5 milyard dollar) təşkil edib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 3,9 faiz azdır. Neft-qaz sektoruna yatırımlar 8,4 faiz, qeyri-neft-qaz sektoruna yatırımlar isə 1,6 faiz azalıb.
-
Azərbaycanın sənaye istehsalı 2024-cü ilin ilk doqquz ayında ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1,3% artaraq 47,8 milyard manat (28,2 milyard dollar) təşkil edib, Dövlət Statistika Komitəsi bazar ertəsi bildirib. Artım neft-qaz sektorunda 0,6% və qeyri-neft-qaz sektorunda 8,7% artım ilə təmin olunub.
-
Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə 2024-cü ilin sentyabr ayı Azərbaycanda əmək bazarı aktivlik göstərmiş və ümumi məşğulluq 1.754,9 min nəfərə çatmışdır. İşçi qüvvəsi dövlət və qeyri-dövlət sektorları arasında demək olar ki, bərabər paylanmışdır, müvafiq olaraq 878,3 min və 876,6 min nəfər işlə təmin olunmuşdur.
Rəy yaz