Crude Accontability: Azərbaycanda neftdən gələn gəlirlər qeyri-bərabər bölünür

ABŞ-da yerləşən Crude Accountability qeyri-hökumət təşkilatı “BTC neft kəməri işə salındıqdan sonra altı il: Azərbaycanda çiçəklənmə və şəffaflıq məhdudlaşdırılıb” adlı sənəd dərc edib. 

Sənəd Azərbaycanda neft-qaz yataqlarının işlənməsinin nəticələrinin öyrənilməsinə, onların ətraf mühitə, vətəndaş cəmiyyəti və şəffaflığa 

təsirinə həsr olunub. Sənəd müəllifləri belə hesab edirlər ki, şəffaflıq, resursların ədalətli istifadə olunması və vətəndaş cəmiyyətinin təhlükəsizliyi məsələsində böyük problemlər var.

“Avropanın Rusiya neft-qazına alternativ tapmaq istəyinə baxmayaraq, qərb şirkətləri və beynəlxalq maliyyə institutları Azərbaycan hökumətini şəffaflığı artırmağa, korrupsiya və repressiyadan uzaqlaşmağa sövq etməlidir.  Mühüm addımlar atılıb, lakin Avropa standartlarına uyğun olmaq üçün vətəndaş cəmiyyətinin təhlükəsizliyinin təminatı, hökumətin hesabatlılığının artırılması üçün çox işlər görülməlidir”, - hesabatın müəllifi Sara Bedi bildirib. 

Azərbaycanın neft-qaz sənayesinin payına illik ÜDM-in 47% və ixracın 90%-i düşür. Lakin əhalinin yalnız 1,8 %-i neft-qaz sənayesi sahəsində çalışır. Bu sahələrdə çalışanlar digər sektorlarda çalışanlardan üç dəfə çox əmək haqqı alır.

BP şirkətinin Azərbaycanda investisiyaları 30 milyard dollardan çox təşkil edir və şirkət dünyada çıxarılan neft və qazın üçdə bir hissəsini burada çıxarır. 

Norveçin “Statoil” şirkəti Azərbaycanda ikinci böyük qərb investorudur. 

Exxon, Chevron kimi qərb şirkətləri də ölkəyə mühüm töhfələr verirlər.

Azərbaycan Sənaye Sahələrində Şəffaflıq Təşəbbüsünün (EITI) üzvü olsa da vətəndaş cəmiyyəti fəallarının neft-qaz üzrə informasiyaya tam çıxışı yoxdur. 

Sənəd Azərbaycanın vətəndaş cəmiyyəti, neft şirkətləri və vəzifəli şəxsləri ilə çoxsaylı müsahibələrin nəticəsidir.

Qeyri-hökumət sektoru və jurnalistlər hakimiyyətim daim təzyiqləri altındadır, onlar müntəzəm olaraq təqiblərə məruz qalırlar.

*Crude Accountability Xəzər dənizi hövzəsində təbii mühitin mühafizəsi və təbii resursların ədalətli bölgüsü üçün yerli fəallarla və vətəndaş qrupları ilə iş aparır. -25D-