MBQ dövlət büdcəsinin icrasına mənfi qiymət verib

“Milli Büdcə Qrupu” QHT qrupu 2012-ci ilin dövlət büdcəsinin icrasına dair rəyi açıqlayıb və müxtəlif aspektlərə mənfi qiymət verib.

Sənəddə büdcə informasiyasının daralması tendensiyasından narahatlıq ifadə edilir. Bu il hökumət parlamentdə 15 dəqiqə hesabat verib, deputatlar dövlət büdcəsinin icrasını müzakirə etməyib. Bu, onu göstərir ki, büdcə prosesi formal xarakter daşıyır. Beynəlxalq rəylərə görə, Azərbaycan büdcə açıqlığı üzrə 100 ölkə arasında 58-cidir.      

2012-ci ildə dövlət büdcəsinin gəlirləri 17 281 521,6 min (+1,4%), xərcləri 17 416 453 min manat (-1,4%) olub. Kəsir 134,9 mln-dur (proqnoz 634 mln idi). Kəsirin ödənməsi mənbələrindən biri Aİ-nin qrantı olub, deyə MBQ qeyd edir.

Hesabatda qeyd edilir ki, büdcənin neft-qaz sektorundan asılılığı davam edir. 2012-ci ildə büdcə gəlirlərinin 73,13%-i bu sektorun payına düşüb. Bu, 2011-ci ildəkindən 7,4% çoxdur. ARDNF-dən transfertlər (büdcə mədaxilinin 57,3%-i) 2010-cu il ilə müqayisədə 2 dəfə, 9 ildə 100 dəfə artıb. Bu təhlükəni neft hasilatının azalması doğurur. MBQ ekspertləri hesab edirlər ki, hökumət gələcəkdə neft gəlirlərinin azalması fonunda xərcləri azaltsa, bu, iqtisadiyyatın daralması ilə nəticələnəcək. MBQ qeyd edir ki, büdcə mədaxilində qeyri-neft sektorunun payı  (4 637 mln manat) real sektorun inkişaf səviyyəsini əks etdirmir.

2012-ci ildə dövlət büdcəsindən investisiya xərclərində (33,1%) korrupsiya riski saxlanılıb. Büdcənin 27,2%-i sosial ehtiyaclara gedir. 2003-cü ildə bu göstərici 41% olub. Azərbaycan sosial xərclərin səviyyəsinə görə qonşular arasında sonuncudur. Gürcüstanda büdcədən təhsil, səhiyyə və sosial müdafiə xərcləri 38,8%, Qazaxıstanda 34,1%, Azərbaycanda 24,1%-dir.

MBQ növbəti illərdə büdcə siyasətində korreksiya üçün hökumətə təklif və tövsiyələr hazırlayıb. --08D—